Жаратылыстану ғылымдары факультетінің деканы



Pdf көрінісі
бет28/53
Дата23.12.2021
өлшемі2,39 Mb.
#128439
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   53
Байланысты:
umkd (6)

 

ДƏРІС

 





тақырыбы

  

 

Аррениус

 

теңдеуі



Активтендіру

 

энергиясы



Активтендірілген

 

комплекс



Максвелл

-

Больцман

 

таралуы



Катализ



Қайтымды

 

реакциялар



Тепе

-

теңдік

 

константасы



Ле

-

Шателье

 

принципін

 

оқытудың

 

əдіснамалық

 

аспектілері

 

3. 


Активтендіру

 

энергиясы



Заттар


 

бір


-

бірімен


 

əрекеттесу

 

үшін


 

олар


 

соқтығысуы

 

қажет


Бірақ


 

олардың


 

бəрі


 

өзара


 

əрекеттесе

 

бермейді


Реакцияға

 

түсуге


 

тек


 

бойында


 

артық


 

энергия


 

қоры


 

бар


 

яғни


 

активтенген

 

молекулалар



 

реакцияға

 

түседі


Бойында


 

орташа


 

энергия


 

қоры


 

бар


 

молекуланы

 

актив


 

күйге


 

келтіру


 

үшін


 

энергияны

 

активтендіру



 

энергиясы

 

дейді


Ол

 



үшін

 

қыздырады



сəуле


 

түсіреді


ерітеді


т

.



б

қолданады



.  

H

2



 + J

2

 = 2HJ  



H – J    



H – J  

аралық


 

қосылыс


 

|

 + 



|

®

  + 



®

 

 



теориясы

 

 



 

 

 



 



H …J   

H – J  


түсіндіріледі

   


   

 

 



 

активтелген

 

Қайтымды


 

реакцияның

 

энергетикалық



 

схемасы


 F

HJ

 – 



шыққан

 

заттардың



 

бойындағы

 

энергия


 

S

9



 

Н

?



тұз

 

F



т

.



р

.  – 


тура

 

реакцияны



 

активтендіруге

 

кететін


 

энергия


Е

а



  – 

кері


 

реакция


ыдырау


 

реак


жылдам


. 2HJ 

®

 H



2

 + J


2

 

  C  – 



химиялық

 

байланыстағы



 

атомдардың

 

е

 



бултт

-

ң



 

өзара


 

тебісуінен

 

туатын


 

тосқауыл


  (

барьер


энергия


Реакцияның

 

жылдамдығын



 

активтендіру

 

энегриясын



 

шамасына


 

тікелей


 

тəуелді


 

болады


Ол

 



кіші

 

болса



 

реакция


 

жылдамдығы

 

артады


үлкен


 

болса


 

реакция


 

жəй


 

жүреді


Активтендіру

 

энергиясы



 

Е

a



<40 

кДж


/

моль


 

болса


 

аз

 



болса

 

реакция



 

жылдамдығы

 

жоғары


 

болады


.  

Е

 



егер

 

Е



 

а

 < 40 



кДж

/

моль



 

d

 



жоғары

 Na


+

 + Cl


-

 = NaCl 



 

Л

.

Н



Гумилев

 

атындағы

 

Еуразия

 

ұлттық

 

университеті

 

Пəннің

 

оқу

-

əдістемелік

 

кешені

 

Басылым



алтыншы

 

 

25 



ЕҰУ

 

Ф



 703-08-16. 

Пəннің


 

оқу


-

əдістемелік

 

кешені


Алтыншы


 

басылым


 

 

40 < Ea < 120



кДж

/

моль



d

орташа


 Na

2

 S



2

O

3



 + H

2

 SO



4

= Na


2

SO

4



+S+SO

2

 



Ea > 120

кДж


/

моль


d

төмен


 N

2

 + H



2

 = 2NH


3

 

 



 

Химиялық


 

реакция


 

жылдамдығына

 

əсер


 

ететін


 

факторлар

.  

1.

 



Заттардың

 

табиғатына



 

əсері


2.

 



Х

.

р



жылдамдығына

 

концентр


əсері


3.

 



Температура

 

əсері



4.

 



Катализатордың

 

əсері





 

ДƏРІС

 



 10 

тақырыбы

:

 

Түздардың

 

гидролиз

i. 

Электролит

 

ер

i

т

i

нд

i

лердег



реакциялар



Судың

 

иондық

 

көбейт

i

нд

i

с

i. 

Сутект

i

к

 

көрсетк

i

ш



Тұздардың

 

гидролиз

i. 

Электролит

 

ер

i

т

i

нд

i

лердег



реакциялар

 

Судың

 

кермектігін

 

оқытудың

 

əдіснамалық

 

аспектілері

 

 

Иондық

 

реакциялар

  –

 

электролит



 

диссоциациясы

 

нəтижесінде



 

түзілетін

 

иондар


 

арасындағы

 

реакциялар



тұнба


газ


аз

 



диссоциациаланатын

 

қосылыс



 

түзілсе


 

олар


 

аяғына


 

дейін


 

жүреді




Тұздар

 

гидролизі

-

тұздың



 

сумен


 

əрекеттесу

 

реакциясы



бұл


 

кезде


 

еріген


 

катиондардың

 

немесе


 

аниондардың

 

бөлігі


 

диссоциацияланбаған

 

қышқылдар



 

немесе


 

негіздер


 

түзеді


Осындай


 

əрекеттесудің

 

нəтижесінде



 

түзілетін

 

болғандықтан



бұл


 

ерітінділер

 

бейтарап


 

болып


 

есептелінбейді

 

Тұздар



 

түрі


 

Гидролиз


 

реакциясының

 

мысалы


 

Түзілген

 

тұз

 

 



А

күшті



 

негізден


 

немесе


 

əлсіз


 

қышқылдан

 

 



СН

3

СОО



Na+H

2

O



®

¬

Na



ОН

+

СН



3

СООН


 

СН

3



СОО



Н

2

О



 

®

¬



 

ОН

-



 +

СН

3



СО

 

ОН



 

Реакция


 

ортасы


 

сілтілік


 (

рН

 >7) 



 

Б



əлсіз

 

негізден



 

немесе


 

күшті


 

қышқылдан

 

 



N

Н

4



Cl + 

Н

2



О

®

¬



N

Н

4



ОН

 +

Н



Cl 

N

Н



4

+

 + 



Н

2

О



®

¬

N



Н

4

ОН



 +

Н

+



 

Реакция


 

ортасы


 

қышқылдық

 (

рН

< 7) 



 

В



əлсіз

 

негіз



 

бен


 

əлсіз


 

қышқылдан

 

 



СН

3

СОО



N

Н

4



+

Н

2



О

®

¬



N

Н

4



ОН

+

СН



3

СООН


 

Мұндай


 

жағдайда


 

реакция


 

ортасы


 

негіздің


 

жəне


 

қышқылдың

 

диссоциациялану



 

константаларына

 (N

Н

4



ОН

К



 = 6,3 10

-5 


), 

(

СН



3

СООН


К

 =1,75 10



-5

) , 


байланысты

 



Г

күшті



 

негіз


 

бен


 

күшті


 

қышқылдан

 

 



N

а

Cl + 



Н

2

О



®

¬

N



а

+

 + Cl



-

Н



2

О

 



Мұндай

 

тұздар



 

гидролизге

 

ұшырамайды



реакция


 

ортасы


 - 

нейтрал


Тұздар


 

гидролизі

 1) 

қыздырғанда



 2) 

сумен


 

сұйылтқанда

 

күшейді


Көп


 

негізді


 

қышқылдардың

  (

көп


 

қышқылды


 

негіздердің

тұздарын


 

суда


 

еріткенде

 

гидролиз


 

сатылап


 

жүреді





 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   53




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет