Жаратылыстану-математика факультетінің деканы



бет12/12
Дата19.02.2017
өлшемі2,31 Mb.
#10734
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12


Жемістер


Жемістің түрлері

Қысқаша сипаттамасы

Зерттеуге арналған өсімдіктер

1

2

3

Қақырайтын жемістер (129 - сурет)

Топтама жеміс (листовка) және күрделі топтама жеміс (сборная листовка)

Апокарпты бір жеміс жапырағынан пайда болған, бір ұялы және көп тұқымды, бауыр жағындағы жігінен (тігісінен) қақырайтын құрғақ жеміс. Күрделі топтаманың айырмашылығы, ол апокарпты бірнеше жеміс жапырағынан пайда болады.

Егістік тегеурінгүл, сарғалдақ, қара уқорғасын, тобылғы, қазоты шөмішгүл, дамаск соданасы

Бұршақбас (боб)

Бір ұялы, бір жеміс жапырақшасынан пайда болған. Арқа және бауыр жіктерінен қақырайды. Бұршақ-бастар төмендегідей бола алады: серппелі ширатылған

көпіршіктәрізді торсылдақ


бір тұқымды, жаңғақ тәрізді
бунақты.

Егістік асбұршақ, кәдімгі үрме бұршақ

Кәдімгі жоңышқа

Датган астрагалы, торсылдақ астрагал

Жабайы беде, құм эспарцеті

Мия


Бұршаққын

Екі ұялы, екі жеміс жапырақшасынан пайда болағн, көп тұқымды.

Тұқымдары ортасындағы ұзына бойғы қалтарысқа бекінген. Арқа және буыр тегістері арқылы қақырайды. Ұзындығы көлденеңінен 4 есе және одан көп артық



Крестгүлділер тұқымдасына тән: қырық-қабат (капуста), қыша, рапс, шалқан және т.б.

Бунақты бұршаққын

Бунақтарға бөлінеді

Жабайы шомыр

Бұршаққынша

Ұзындығы көлденеңінен шамалы ғана артық, кейде тең

Жұмыршақ, егістік қанатжеміс (ярутка), жаздық арыш (рыжик яровой)

Қауашақ

Екі немесе бірнеше жеміс жапырақшаларынан пайда болған. Қауашақтың қақырау тәсілдері әр түрлі

Қарамықша, көкнәрлер, жолжелкен, меңдуана

Қақырамайтын (жаңғақ тәрізді) құрғақ жемістер (130-сурет)

Жаңғақ

Жеміс сергігі қатайған, сүректенген бір тұқымды.

Орманжапырақ, шамшат, кәдімгі емен

Жаңғақша

Жаңғақтан көлемінің кіші болуымен айырмашылық жасайды.

Жөке, егістік қарамық

Тұқымша (семянка)

Екі жеміс жапырағынан пайда болып, қауыз тәрізденген жеміс серігі (кебегі) тұқымымен кірікпеген

Күрделігүлділердің жемістері: күнбағыс, көк гүлкекіре, бақбақ

Бөлшекті тұқымша

Пісіп жетілген кейін бөлініп кететін, бірақ тұқым тұғырына бекінген ерекше тұғырда ілініп тұратын екі тұқымшадан тұрады

Шатыршагүлділер: аскөк, кәдімгі тмин

Қанатты жемістер

Жеміс серігінде тері немесе жарғақ тәрізді қанатты өскіншелері бар тұқымшалар мен жаңғақшалар

Қарағаш, шаған, қайың, үйеңкі

Дәнек, дән (зерновка)

Жұқа тері тәрізді жеміс серігі тұқым қабықшасымен тығыз кіріккен

Астық тұқымдастарының өкілдеріне тән

Шырынды жемістер (131-сурет)

Жидек

Жеміс серігінің экзокарпиі, жұқа, ал қалған бөліктері етті, шырынды

Жүзім, тұшала, қарлыған қызанақ, баклажан, картоп, қара жидек, мүк жидек

Асқабақ жеміс

Үш жеміс жапырақшаларынан тұратын төменгі жатыннан пайда болған, Экзокарпиі сүректенген, көп тұқымды, шырынды эндокарпиі негізінен плацентаның етженденіп өсуінен қалыптасқан

Асқабақ тұқысдасына тән: асқабақ, қияр, қауын, қарбыз

Алма жеміс

Жемістің пайда болуына гүлдің жатынынан басқа да бөлімдері: аталықтың, гүл желектерінің, тостағанша жапырақшаларының төменгі бөлімдері, сол сияқты гүл табаны қатынасады

Алма, алмұрт, беке (айва), шетен

Померанец

Экзокарпиі эыир майлы; мезокарпиі құрғақ, борпылдақ, ақ; эндокарпиі шырынды, етті

Цитрустардың жемістері: лимон, апельсин, мандарин

Сүйекті жемістер (132-сурет)

Сүйекті жеміс

Жеміс серігі жұқа экзокарпиге, етті, шырынды мезокарпиге және сүректеніп қатайған (сүйек) эндокарпиге жіктелген

Қара өрік, шие, шабдалы өрік

Құрғақ сүйекті жеміс

Мезокарпий құрғақ

Балам, кокос пальмасы

Күрделі сүйекті жеміс

Күрделі апокарпты гинецейден пайда болған жеміс

Таңқурай, қара бүлдірген (ежевика)

Солқым (шоқ) жемістер




Гүл шоғырының жеке гүлдерінен пайда болған жемістердің кейбіреулері кірігіп бір жеміске, ал кейбіреулері жеке жемістерге айналады.

Тұт, ананас, жүзім


Бүршік


Бүршікті шыбықтың аты

Бүршіктегі қабыршақтардың

Жапырақ дағының бетіндегі сосуд-талшық шоқтары ізінің саны

Өзегінің формасы

Бүршіктерінің орналасу тәртібі

Бүршіктің формасы

Бүршіктерінің басқа да қандай ерекшеліктері бар: түсі, түгі, т.т.

  1. Қайың



  1. Қандағаш

3-4
...

3
..........

Үшбұрыш
.........

Кезектескен
............

Конус тәрізді

....


Күрең жылтыр
............


10. ОҚУ, ӨНДІРІСТІК ЖӘНЕ ДИПЛОМ АЛДЫ САРАМАН ӨТКІЗІЛУІ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР, ЕСЕПТІК ҚҰЖАТ ФОРМАЛАРЫ

(Бағдарламада қарастырылмаған)


11. СТУДЕНТТЕРДІҢ ОҚУ ЖЕТІСТІКТЕРІН БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ МАТЕРИАЛДАРЫ (бақылау тапсырмалары, тесттік тапсырма, өзін-өзі даярлау сұрақтар тізімі, емтихандық билеттер және т.б.)
1. Өсімдік клеткаларының бөліктері.

2. Әрбір бөлігінің функциясы.

3. Протоплазма мен ядроның құрлысы.

4. Вакуоля және клетка шырыны.

5. Клетка қабықшасы.

6. Клетка бөліктенінің химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері

7. Крахмал дәндерінің құрлысы мен қасиеттері, олардың ерекшеліктері.

8. Алейрон дәндерінің қасиеттері, крахмал дәндерінің айырмашылығы.

9. Майлардың қасиеттері, маңызы.

10. Кристалдардың құрлысы, түрлері мен пішіні және биологиялық маңызы.

11. Ткань деген не?

12. Алғашқы және соңғы меристемалар.

13. Жабын ұлпаларының классификация.

14. Жасмықшаның құрылыс ерекшеліктері.

15. Механиқалық және өткізгіш ұлпалардың функциялары.

16. Механиқалық ұлпалардың түрлері, олардың құрлысы мен айырмашылықтары.

17. Механиқалық және өткізгіш ұлпалардың бір-бірінен айырмашылығы.

18. Сабақтың қызметі.

19. Даражарнақтылардың сабағының алғашқы анатомиялық құрлысы.

20. Қосжарнақтылардың сабағының соңғы анатомиялық құрлысы.

21.Қосжарнақтылардың сабағының соңғы анатомиялық құрлысының ерекшеліктері.

22.Үйеңкі (жөке ағашын алса да болады) мен қарағай сабақтарының айырмашылығы.

23. Жылдық сақина, оның пайда болуы.

24. Ашық тұқ-р мен қос жарнақты өсімдіктерді алып анатомиялық құрлысы мен ерекшеліктері?

25. Көлеңкеде, жарықта өсетін өсімдіктер.

25. Жапырақ бөлімдері.

26. Жапырақ қызметі.

27. Жай, күрделі жапырақ түрлері.

28. Телімді, тілімді, бөлімді жапырақ.

29. Гетерофилия мен метоморфоз.

30. Жапырақтың орналасуы.

31. Көбею дегеніміз не?

32. Спора дегеніміз не? Спора қайда пайда болады?

33. Жынысты көбею деп қандай көбеюді айтамыз, оның қандай түрлері бар?

34. Вегетативті көбею дегеніміз не?

35. Көбеюдің биологиялық маңызы.

36. Гүлдің құрлысы және оның атқаратын қызметтері.

37. Гүл бөліктерінің орналасуы.

38. Бір немесе қос гүлсерігі бар актинаморфты гүлдердің құрлысы.

39. Әртүрлі типті күлтесі бар зигоморфты гүл.

40. Біріккен желекті және дара желекті гүлдер.

41. Түйіннің түрлерін мысалға келтіріп, атап бер.

42. Гүл шоғыры деген не?

43. Анықталмаған гүл шоғыры.

44. Анықталған гүл шоғыры.

45. Гүл шоғырларының негізгі түрлері.

46. Гүл шоғырының биологиялық маңызы.

47. Жеміс деген не?

48. Жеміс классификация.

49. Құрғақ және шырынды жеміс деп нені айтамыз?

50. Жалған жеміс дегеніміз не?

51. Нағыз жеміс дегеніміз не?




  1. ОҚУ САБАҚТАРЫН БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ЖӘНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

№34 аудиторияда компьтерде «Ботаника» пәні бойынша әр сабақтың тақырыбына байланысты кестелер және суреттер бар




  1. АРНАЙЫ АУДИТОРИЯ, КАБИНЕТ ЖӘНЕ ЗЕРТХАНА ТІЗІМІ


№6 Корпус 27 және 28 аудиториялар

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет