сыныпта қазақ тілінің 2 үлкен саласы оқытылады

Сондықтан осы негізгі екі сала бойынша ұсынылатын білім көлеміне қарай оқушы игеруге тиісті білім көлемі екі деңгейде белгіленеді:

1. Оқушылардың осы сала бойынша міндетті деңгейдегі білім дәрежесінің ең төменгі әрі қажетті мөлшері нақтыланады.

2. Оқушылардың осы игерген білімінен жоғары тұрған мүмкіндік деңгейдегі білім-білік дәрежелері қамтылады. Ескертетін жайт, мүмкіндік деңгейдің жоғары шегін анықтау қазірше мүмкін емес, ол оқушының қабілет-қарымы мен мұғалімнің сол қабілетті қалай дамытуына және шығармашылық еңбегіне байланысты.

- лексика тіл білімі саласының бірі екендігін тану, оның зерттейтін объектісін білу;

- лексикалық терминдерді дұрыс ажыратып, қолдана білу;

- сөздердің лексикалық мағынасын айыра білу;

- сөздерді мағыналық топтарына қарай жіктей алу;

- омонимдер мен көп мағыналы сөздерді бір-бірінен ажырата алу, оларды сөйлеу тілінде дұрыс қолдану;

-синонимдік қатардан контекске сай сөздерді іріктей алу;

-антонимдерді ойды әсерлі, көркем етіп жеткізудің құралы ретінде пайдалана алу;

- тұрақты тіркестер мен мәтелдерді ажырату;

- қазақ тілінің сөз байлығын, сөздік құрам тармақтарын дұрыс түсіну, оларға тән сөздерді жіктей алу;

- диалогты сөздерді тани білу, олардың тіл мәдениетімен қарым-қатынасын түсіне алу;

- архаизм мен тарихи сөздерді бір-бірінен ажырата білу;

-термин сөздердің ғылым салаларымен байланысын білу және оларды орынды қолдана алу;

- кәсіби сөздердің терминнен өзгешелігін білу;

- неологизм сөздердің мағынасын түсініп, сөйлеу тілінде дұрыс айту және сауатты жаза білу;

- неологизм сөздердің тілдің дамуымен байланысты пайда болатындығын түсіну;

- жалпылама қолданылатын сөздердің өзіндік ерекшеліктері мен мәнін білу.
Фонетика бойынша міндетті деңгейде игерілуі тиіс білім-біліктер мынадай:

- фонетиканың тіл дыбыстарын зерттейтін сала екенін білу;

- фонетикалық терминдерді дұрыс ажырата алу және орынды қолдана білу;

- дыбыс пен әріптің бірлігі мен айырмашылық арақатынасын білу;

- сөз құрамындағы дыбыстардың дауысты, дауыссыз түрлерін ажырату;

- сингармониз (ілгерінді, кейінді ықпалдар) туралы білімдерін сөйлеу тілінде дұрыс қолдану;

- қазақ әліпбиінің құрамын, ретін білу;

- сөздерді орфографиялық және орфоэпиялық нормаларға сай айта және жаза білу;

- тіл дыбыстарының сөз мағынасы мен қарым-қатынасын білу;

- буын түрлерін ажырата алу;

-екпіннің қазақ тіліндегі ерекшелігін тану;

-лексикографиялық сөздіктердің түрлерін білу және олармен жұмыс істей алу.

- лексикалық терминдерді дұрыс қолдану, лексиканың тіл білімі салаларымен байланысын, орнын ажырата алу

- ауыспалы мағыналы сөздерді дұрыс қолданып, олардың өзара қарым-қатынасын тани білу;

-синоним, антоним, омоним сөздердің ерекшеліктерін, өзара байланыстылығын түсіну, сөздерді мағыналық сипаттарына қарай ажыратып, топтай білу;

-синоним сөздердің эмоциялық-экспрессивтік мәнін ажыратып, олардың қолданыстағы орнына қарай синонимдес, антонимдес сыңыраларын да ажырата білу;

- сөздік құрам тармақтарының өсу, толығу жолдарын саралап, тілдің қоғамдық-әлеуметтік сипатын тани білу;

- диалект сөздердің тіл мәдениетіне қатысын тани отырып, әдеби тілдің толысуындағы диалект сөздердің рөлін білу, диалектілердің пайда болу жолдарын түсіне алу;

- көнерген сөздер мен этнолингвистиканың арақатынасын саралай білу, көнерген сөздердің қазіргі кездегі қолдану ерекшелігін дұрыс түсіну;

- термин сөздер арқылы ұғымдарды дәл атап, ғылыми стиль талаптарына сай қолдана алу және терминдер мен кәсіби сөздердің ерекшеліктерін білу;

- сөздік құрам тармақтарының баю, толығу жолдарын саралап, тілдің қоғамдық-әлеуметтік сипатын тани білу;

- неологизм сөздерді дұрыс қолдану және олардың тілдегі орнын түсіну, неологизмдердің жасалу жолдарын білу.