Жылдарға арналған Абай ауданының даму бағдарламасы

Актуалды мәселелер:

• 
  ерікті өртке қарсы ұалыптастырушылар жеткіліксіз, олар елді мекендерде құрылған және тек жақын аумақтардағы өртті жоюға қатысады, сондықтан ЕӨҚ күштерімен барлығы 41% өрт жойылды;
  
• 
  шомылу үшін орындарда шаралар жеткіліксіз қабылдануда және суда қауіпсіз демалу, шомылуға тыйым салынған орындарға белгілер орнату, БАҚ арқылы суда демалу үшін тыйым салынған орындар туралы тұрғындарды ақпараттандыру бойынша шаралар жеткіліксіз қолданылады;
  

• 
  2017-2018 ж. жүзу құралдарын (маторлы, үрмелі қайықтар) сатып алу 500 мың теңге сомаға;
  
• 
  2017 жылы суды тартып шығару үшін отосорғы сатып алу 100 мың теңгеге;
  
• 
  2018-2019 жж. Құрма а/о, Мичурин а/о, Қарағанды а/о құлақтандыру локалды жүйесін ендіру 1,355 млн.теңге сомаға;
  
• 
  Қорғау бөгеттерін салуды қажет етеді, бір./км. -2 бір./2,8 км;
  
• 
  Самарка а. инженерлік ғимарат салу - 2 км., Құрма а. – 0,8 км;
  
• 
  Қауіпті су тасқынды өзен арналарына инженерлік-геологиялық іс шараларды өткізу қажет, бір./км 1бір/2км;
  
• 
  Өзен арнасының түбін кеңейту, тереңдету қажет - 1 бір./ 2 км. (Шерубай Нұра ө. Сасықкөлден Жартас станциясына дейін тазалау, Топар к. өзен арнасын тазалау);
  
• 
  Құрма ауылдық округінде өрт сөндіру бекетін құру.
  

Автокөлік жолдары – көліктік-коммуникациялық кешенінің басты бағыттарының бірі.

Көлік инфроқұрылымдарын дамыту – ауданның экономикасының табысты даму мүмкіндіктерін береді, сонымен қатар тұрғындардың тұрмыстық деңгейін арттыруына әкеледі.

Абай ауданының автокөлік жолдарының жалпы ұзындығы – 753,45 км., оның:

- республикалық маңыздағы автокөлік жолдары – 86 км;

- облыстық маңыздағы автокөлік жолдары – 279 км;

- аудандық маңыздағы автокөлік жолдары – 172 км;

- ішкі автокөлік жолдары – 41,25 км;

- кенттер ішіндегі жолдар – 175,45 км.

Жолдар негізінен қатты қабатпен жабылған. Жалпы ұзындығы 656,9 км.

Қатты қабатты жолдар 87,2% құрайды. Абай ауданы автокөлік жолдарының техникалық жағдайының динамикасы келесідей: өте жақсы жағдайдағы жолдар жақсы жағдайдағы жолдар – 45,5%, қанағаттанарлық жағдайдағы жолдар – 28,5% және нашар жағдайдағы (ішкі жолдар) жолдар 26 %.

2015. 
      жылдың 1 қазанына жалпы ұзындығы 753,7 км автокөлік жолдарын жүйесінің жағдайы
      

2012 жылдан бастап 2014 жылдары Абай ауданының автокөлік жолдарының жағдайын жақсарту бойынша келесі жұмыстар жүргізілді.

- жақсы және қанағаттандырарлық жағдайдағы аудандық маңызы бар автокөлік жолдарының үлесі – 2012 жылы -70% құрады, қанағаттандырарлықсыз жағдайы 30%.

- 2013 жылы жақсы және қанағаттандырарлық жағдайдағы жолдар -72%, қанағаттандырарлықсыз жағдайы 28%.

- 2014 жылы году жақсы және қанағаттандырарлық жағдайдағы жолдар -74% құрады, қанағаттандырарлықсыз жағдайы 26%.

2012 жыл кезеңінен бастап 2014 жылдар бойынша Абай ауданы бойынша 430,025 млн. теңге сомаға 40,82 км жолдар жөндеуден өтті.

Аудандық бюджеттің қаражаттары есебінен Абай қ. ұзынығы 5 км төрт көшелерінің жолдарына 82 млн. теңге сомаға ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. «Жұмыспен қамту 2020» шеңберінде төртінші бағыты бойынша Көксу ауылының ұзындығы 2,07 км жолдарына 25 497,0 мың теңге сомаға орта жөндеу жұмыстары жүргізілді.

2013 жылы «Корпорация Казахмыс» ЖШС 75 миллион теңге демеушілік қаражатына ұзындығы 4,05 км. автокөлік жолдарына орта жөндеу жұмыстары жүргізілді: (Топар к. кіре берісі, Сары-арка к, Гагарин к., Ленин к.).

2013 жылы жолдарда апатты жағдайларға жол бермеу және жол-көлік оқиғаларын азайту мақсатында аудандық бюджеттің қаражаттары есебінен Абай қ. жол қиылыстарына «Futurit» маркалы бағдаршам объекттері орнатылды: «ҚР Тәуелсіздігіне 10 жыл көшесі – Абай көшесі» жұмыс құны 6 млн.тенгені құрады. Жолдарда қауіпсіз қозғалысты қамтамасыз ету және жол

қозғалысын реттеу үшін 862,940 мың теңге сомаға 26 жаңа жол белгілері орнатылды, Абай қ. жол белгілерін пайдалану 100 дана санында.

2014 жылы көлік қозғалысы үшін қолайлы жағдай жасауға «Жұмыспен қамтудың жол картасы 2020» бағдарламасы бойынша республикалық бюджет қаражатынан келесі жұмыстар жүргізілді:

1. Вольный-Агрогородок-Долинка а/ж ағымдағы жөндеу (ұз.-10 км) – 5555 мың теңге (РБ-5,0 млн. теңге, аудан бюджеті-555 мың теңге). Мердігер «Сары-АрқаЖолдары» ЖШС белгіленді. Келісім шарт сомасы 3 998,400 мың теңге, үнемдеу 1 556,6 мың теңге. Жалпы алаңы 1600м2 ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. жұмыстар толық көлемде атқарылды. Үнемделген 1 566,6 мың теңге сомаға толық пайдалану, жалпы алаңы 600м2 а/ж ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

2. Көксу а. кіре беріс авто жолдарын орта жөндеу – 66 773 мың теңге, (РБ- 60 960 млн. теңге, аудан бюджеті- 6 677 мың теңге). Мердігер «Қарағанды Жолдары» ЖШС белгіленді. Келісім шарт сомасы 63 768,3 мың теңге, үнемдеу 3 005 мың теңге. Участкіні жөндеу бойынша жұмыстар жүргізілді,

шұңқырлы және тегістеу жөндеу жұмыстары атқарылды. 28 980 м² немесе 4,8 км асфальт төселді. Аталған жұмыстар толық көлемде атқарылды. Игерім 63 768,3 млн. теңгені немесе 100% құрайды.

3. Топар к. ішкі кенттік жолдарын орта жөндеу – 79 200 мың теңге (РБ- 71 280 мың теңге, аудан бюджеті- 7 920 мың теңге). Мердігер «Сапа Жол Строй» ЖШС белгіленді. Келісім шарт сомасы 43 560 мың теңге, үнемдеу 35 640 мың теңге. Иірім орындарын жою, қабаттарды тегістеу (фрезерлеу), жол жиектерін бөлшектеу, 15 600 м² және 2 430 п.м. асфальт төсеу бойынша жұмыстар жүргізілді. Аталған жұмыстар толық көлемде атқарылды, игерім 43 560 мың теңгені немесе 100% құрайды.

4. Топар к. кіре берісінен Топар жылы жайы ЖШС дейін кіре беріс автокөлік жолдарын орта жөндеу-46,0 млн. теңге , (РБ- 41 400 мың теңге, аудан бюджеті- 4 600 мың теңге). Мердігер «Сапа Жол Строй» ЖШС белгіленді. Келісім шарт сомасы 34 500 мың теңге, үнемдеу 11 500 мың теңге. Иірім орындарын жою, қабаттарды тегістеу (фрезерлеу), жол жиектерін бөлшектеу, 15 600 м² асфальт төсеу бойынша жұмыстар жүргізілді. Аталған жұмыстар толық көлемде атқарылды, игерім 34 500 мың теңгені немесе 100% құрайды.

Ұзындығы 38 км «Қарағанды-Жартас-Долинка» автокөлік жолына 2014 жылдан бастап республикалық бюджет қаражаты есебінен 1 828 176 мың теңге сомаға күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Жөндеу жұмыстары 2016-2018 жылдарға жалғасады.

2014 жылы жүк айналымы 29086 мың тонна километрді құрады. 2013 жылмен салыстырғанда көрсеткіш 1,2 есеге өседі (24473 мың тонна км). 2014 жылы Абай ауданында жүк тасымалдау бойынша қызметтерді Транслог ЖШС және Макси 2013 ЖШС екі ұйымы жүзеге асырды. Транслог ЖШС Ресей федерациясы аумағына өнімдерді тасымалдауға Карагандарезинатехника ЖШС келісім шарт жасасты, ол жүк айналымының көлеміне әсерін тигізді. Сонымен қатар, Макси 2013 ЖШС темір-кен концентрантын тасымалдауға ТООBAPI MINING келісім шарт жасасты.

2015 жылы жүк тасымалдау бойынша қызметтерді «Транслог» ЖШС, «Чермет» ЖШС екі ұйымы жүзеге асырды. 2015 жылдың 9 айына 3302 м.т.км құрады, 2014 жылмен салыстырғанда көрсеткіш 526,8% азайды (2014 ж. 9 айына 21000 мың тонна км). Қызметтің осы түріне көрсеткіштің төмендеуі шарттар санының азаюымен түсіндіріледі.

Автокөлік жолдар, көлік SWOT – талдауы.

Ішкі орта	Оң әсері	Теріс әсері
	Күшті тарапы:	Әлсіз тарапы:
	қатты жабынымен жолдардың жоғары үлесі: жүк тасымалдау маршруттарынада тасымалдау жүйелілігі; біліктілігі жоқ мамандар үлесінің төмендігі: қазіргі заманғы технологиялар мен материалдарды қолдау.	Автожолдарды жөндеу және ұстау үшін мамандандырылған жол құрылысының, жол-пайдалану техникаларының жеткіліксіздігі және тозығы жеткендігі Жол белгілерінің және бағдаршам объектілерінің жеткіліксіздігі.
Ішкі орта	Мүмкіндік	Қатерлер
	Мемлекеттік және салалық бағдарламаларды іске асыру жолымен мемлекеттік қолдау; Көлік инфрақұрылымын дамыту; «Нұрлы Жол» бағдарламасының екінші бағыты бойынша «Индустриалық инфрақұрылымды дамыту»:	Кәсіпорындар мен кәсіпкерлердің жол ережелерін бұзуы (салмақты арттыру және т.б.); Тез континентті ауа райы: Маусымдық жұмыс: Абай ауданының әлеуметтік маңыздағы маршруттарын субсидиялауға бюджеттік қаражат бөлідің төмендеуі; Тозудың жоғары дәрежесі.

Автокөлік жолдар мен көліктің актуалды мәселелері.

1. 
   Абай ауданында 74,5% автокөлік жолдарының асфальтті жабынының жоғары дәрежесі.
   
2. 
   Автожолдарды жөндеуге және ұстауға бағытталған қаражаттың оң динамикасының өсуіне қарамастан, оларды қаржыландыруда жеткіліксіздік бұрынғыша байқалуда.
   
3. 
   Автокөлік жиынтығының ескіруі.
   
4. 
   Алыс АЕМ жолаушыларды тасымалдау көлігінің жоқ болуы.
   

Пошта және телефон байланысы

Телекоммуникация саласында ауданның 35 тұрғын пункттері телефонмен қамтамсыз етілген. Сонымен қатар сандық форматтағы байланыс желісіне көшу аяқталуда. Абай қаласының телефон станциясы толық жаңартылды, Топар кентінде жаңа құрылғылар орнатылды.

Ауылдық телефон станцияларының модернизациялау жұмыстары толық жүргізілді. Вольный кентінде телекоммуникация жүйелерінің құрылысы аяталып және АТС (автоматтандырылған телефон станциясы) іске қосылды, Абай-Агрогородок уаскесінде радиорелелік жүйе іске қосылды, Агрогородок-Жартас, Абай-Қарабас, Абай-Вольный аралықтарындағы станциоаралық жүйелердің сандық байланысқа аударылуы жүргізілді. Қосымша Құлаайғыр селосы және Южный кентіне телефон жүргізілді.

Орнатылған телефон сандары өсуде, сонымен қатар пошта қызметі жұмысының сапасы артуда.

2015 жылдың 1 қыркүйегіне белгіленген интернет абоненттерінің саны 100 адамға, 9,6 бірлікті қрады, о.і. жоғары сапалы кең жолақты қол жетімділікті пайдаланушылармен белгіленген интернет абоненттерінің саны 9,6 бірлік.

500 адам және одан көп тұрғындарымен алыс ауылдық елді мекендер ұялы байланыспен қамтылмаған.

Интернет жылдамдығының төмендігі.

Тұрғын үй – коммуналдық қамтамасыз ету бойынша қызметтер жақсы қарқынмен қамтуда, 2015 жылы жеткілікті коммуналдық инфрақұрылыммен қамтамасыз ету үшін көрсеткіш тиісті қанағаттанарлық деңгейден жоғары:

- Абай қ. орталық сумен қамтамасыз етуге қол жетімділік деңгейі 92%, ал ауылдық жерлерде – 80,5% құрайды;

- сумен қамтамасыз етумен жабдықталған қалалық тұрғын үй қорының жалпы алаңының салыстырмалы салмағы 92% құрайды (республика бойынша орташа 87%), канализация 90% (республика бойынша орташа 77%), орталық жылумен 66,5 (республика бойынша орташа 62%).

Тұрғын үй – коммуналдық шаруашылық потенциалы «Аумақтарды дамыту 2020» мемлекеттік бағдарламасымен қолданады, бұнда мақсат тұрғындар үшін тұрғын үйге қол жетімділікті одан әрі қамтамасыз ететін тұрғын үй құрылысын дамыту мәселесін кешенді шешуді қамтамасыз ету.
Электр- және жылумен қамтамасыз ету

Ауданның елді мекендерін электр қуатымен қамтамасыз ету тұрақты.

«Қарағанды Жарық» ЖШС, «КРЭК» ЖШС, ЦТВЭС жүйе меншіктері мен кәсіпорын-қызмет берушілердің қаражаттары есебінен жылсайын электр жүйелеріне және трансформатор кіші станцияларға жөндеу жұмыстары жүргізіледі.

Талдау кезеңіне 2012-2014 жылдар ұзындығы 315,153 км электр жүйелеріне және 97 қосалқы станцияларға жөндеу жұмыстары жүргізілді, 515,9 км немесе 55% жөндеуді қажет етеді. Электр жүйелеріне шығындарды қысқарту мақсатында келесі іс шаралар жүргізілді:

2013 жылы жұмыспен қамту 2020 бағдарламасының 4 бағатының шеңберінде 12,6 млн. теңге сомаға Қарабас кентінің электр жүйелерін ағымдағы жөндеу бойынша жұмыстар атқарылды.

2014 жылы «Қарағанды-Жарық» ЖШС, «КРЭК» ЖШС ұзындығы 218,6 км жүйелерге, 41 кіші станциялар мен ТҚС ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізді.

2015 жылға электр жүйелерін жөндеу жоспары келесіні құрайды: жалпы 260 млн. 650 мың теңге сомаға 248,5 км. және 47 ТҚС.

«Қарағанды Жарық» ЖШС, «КРЭК» ЖШС, ЦТВЭС жеке қаражаттары есебінен 23,6 км электр жүйелерін жетілдіру, «Абайлық жылу жүйелері» ЖШС 2,16 км жылу жүйелерін жетілдіру және аудандық бюджет қаражаты есебінен 2,7 км жүйелерін жетілдіру жұмыстары жүргізілді.

«Моноқалаларды дамыту» бағдарламасы шеңберінде 326619 мың теңге сомаға Абай ауданының Вольный к. көше жарықтары желілеріне қайта құру жұмыстары жүргізілді.

Темір бетонды тіректер орнату жұмыстарын орнатылды - 1516 дана, металды тіректер - 200 дана. РЛНД трансформаторлары орнатылды -28 дана. Кабелдер жүргізілді - 5197м., ВЛ-6кВ өткізгіштеріне монтаждау жұмыстары жүргізілді – 58,2км., СИП4 4х70 монтаждау —20300м., СИП4 2х16 монтаждау - 13101м., СИП2 3х16+1х25 монтаждау орындалды - 2095м., СИП ілмектер орнатылды-705 дана, шамдар орнатылды -285 дана, өткізгіштер орап байланды-73м.

Тіректер бөлшектенді - 101 дана, ағаш тіректер -45 дана., өткізгіш-25,64км., КТП-1шт.

2014 жылы «Аумақтарды дамыту» бағдарламасы бойынша 12 АЕМ көше жарықтарын қалпына келтіруге аудандық бюджеттің қаражаты есебінен 22,800 мың теңге сома бөлінді. Шамдарымен 140 көше жарықтарының тіректері орнатылды.

Жергілікті бюджет қаражаты есебінен 12 млн. теңгеге 6 АЕМ көше жарықтарын қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді (Құрма, Қарабас к., Құлаайғыр, Жартас, Самарка, Юбилейное а.). Мердігер «СК-Альтаир» ЖШС. Шамдарымен 73 көше жарықтарының тіректері орнатылды.

2015 жылы аудандық бюджет есебінен 15878 мың теңге сомаға «Аумақтарды дамыту» бағдарламасы бойынша Абай ауданының ауылдық елді мекендеріне шамдарымен 102 дана тіректерімен көше жарықтарын қалпына келтірілді.

Абай қаласын және Топар кентін жылумен қамтамасыз етуді «Корпорации Казахмыс» ГРЭС-2 ЖШС 80 Гкал/сағ белгіленген жылу қуаттылығымен жүзеге асырады.

«Қазақмыс Корпорация» ГРЭС-2 ЖШС Қарағанды қаласынан 40 шақырым жерде, Топар кентінің жанында Шерубай-Нұра су қоймасының жағалауында орналасқан. Абай қаласы мен Топар кентіне жылу беру және корпоряцияға қажетті электр қуатымен қамтамасыз етеді.

«Қазақмыс Корпорация» ГРЭС ЖШС-гі өткен ғасырдың 60 жылдарында Қарағанды көмір бассейінінің өсіп жатқан электр қуатының және металургия қажеттігіне, сонымен қатар халықтың қажетіне байланысты тұрғызылған. ГРЭС Ростов «Жылуэлектржобасы» институты бөлімінің жобасымен салынған.

Аудан бойынша бір құбырлы есептеуде жылу жүйелерінің ұзындығы 239,12 км құрайды. Ескірген жылу жүйелері 70-75% құрайды.

Ұқсас кезеңге ұзындығы 60,562 км жылу жүйелерін жөндеу және жылылықты өткізбеу жүргізілді, 168,4 км жөндеуді қажет етеді.

Бюджеттік қаражаттар есебінен 65 млн. теңге сомаға 2012 жылдың мамырынан бастап Абай қ. және Южный к. ұзындығы 4,7 км ішкі тоқсандық жылу жүйелеріне жөндеу жұмыстары жүргізілді.

2012 жылы инвестициялық бағдарламалар шеңберінде Абай қ. «Абай жылу жүйесі» ЖШС 39 млн.тенге сомаға Калинина көшесінен Абай көшесіне дейін Д159мм ұзындығы 496 метр; К.Маркс көшесінен Энгельс көшесіне дейін ұзындығы 884 метр; К.Маркс көшесі ТК12-н Абай тігін фабрикасына дейін, ұзындығы 208 метр; Д 530 мм ТК7-н ТК8 дейін, ұзындығы 360 метр; Д159мм Жеңіс даңғылынан Калинина көшесіне дейін, ұзындығы 336 метр жылу трассаларына күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді. Жылу жүйелері участкілерін оқшаулау 1,821 км. Жалпы ұзындығы-2,759 км.

«Корпорация Казахмыс» ЖШС қаражаты есебінен 2012 жылы 60 млн. тенге сомаға ұзындығы 2,939 км магистралды жүйеге жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Южный к. аудандық бюджет қаражаты есебінен 5,0 млн. теңге сомаға ұзынғыны 210 метр ішкі тоқсандық жылу жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Жұмыспен қамту 2020 бағдарламасы бойынша 19,2 млн. теңге сомаға Южный кентінде ұзындығы 2,378 км жылу жүйелерін ағымдағы жөндеу бойынша күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Моноқалаларды дамыту бағдарламасы бойынша Абай қ. 13 және 27 махалласында 76,0 млн теңге сомаға ұзындығы 3,8 км жылу жүйелеріне күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді.

2013 жылы Абай қ. жылу жүйесінің мүліктік кешенінің сенім басқару Келісім шартының шеңберінде облыстық және аудандық бюджет қаражаты есебінен 60 млн. теңге сомаға жалпы ұзындығы 6400 метр жер асты жылу тарссасына ауыстыру жұмыстары жүргізілді,

Сонымен қатар, «2011-2020 жылдарға арналған моноқалаларды дамыту» бағдарламасы шеңберінде Абай қ. Промышленная көшесі бойынша ұзындығы 0,517 км. магистральдық жылу жүйелеріне 24,9 млн. теңге сомаға (22,4 млн РБ және 2,5 млн. ЖБ) жөндеу жұмыстары жүргізілді.

«Корпорация Казахмыс» ЖШС 60 млн. теңге сомаға Абай қаласының екі участкілерінің жылу трассаларына жөндеу жұмыстарын жүргізді: К.Маркс көшесі, Школьная көшесі, диаметрі 150 және 530 мм., жалпы ұзындығы 1,433 км. Кәсіпорын үшін 6 бірлік арнайы техникалар сатып алынды.

Южный к. аудандық бюджет қаражаты есебінен 20,0 млн. теңге сомаға ішкі тоқсандық және магистралдық жылу жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Ұзындығы 2,598 км.

Инвестициялық бағдарламалар шеңберінде «Қазақмыс Энерджи» ЦТВЭС ЖШС Топар к. – Николаева көшесі, Н.Абдирова көшесі бойынша ұзындығы 2,350 км, 76мм,159мм,219мм диаметрлі құбырды айырбастау жүргізілді.

Топар к. «Жұмыспен қамтудың жол картасы 2020» бағдарламасы шеңберінде 85,5 млн. теңге сомаға ұзындығы 8,6 км. тоқсандық жылу жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

2014 жылы Абай қ. облыстық бюджет қаражаты есебінен 30 млн. теңге сомаға ұзындығы 2,75 км Абай қ. ішкі тоқсандық жылу жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Жылу трассасына 100% бөлшектеу, 30а, 29а махалласына және Промышленная к. 26,28а құбыр өткізгіштеріне монтаждау жұмыстары жүргізілді.

Инвестициялық бағдарламалары шеңберінде «Абай жылу жүйесі» ЖШС 2014 жылы Абай қ. 50,4 млн. теңге сомаға жалпы ұзындығы 2,028 км жылу жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Сондай-ақ, 208 дана Абай-ГРЭС жылу магистралына 1020 және 820 мм диам. компенсаторларына 2 дана Абай-ГРЭС жылу магистралына компенсаторлары ауыстырылды.

«Моноқалаларды дамыту» бағдарламасы шеңберінде 341 477 мың теңге сомаға 530 мм, 273 мм. диам. құбыр ұзындығы 6,1 км абай қаласында насос станциясын орнатумен 2-ші шағын ауданына дейін «Абай» насосынан магистралды жылу жүйелеріне қайта құру жұмыстары жүргізілді. Насос станциясы салынды, канализация жүйесі (113м), су құбыры жүйелері жүргізілді (105м).

Топар к. - инвестициялық бағдарламалары шеңберінде «Казахмыс» Корпорациясы Гиппократ, Б.Мира к. бойынша ұзындығы 150 метр 108 диам. құбырына ауыстыру жұмыстарын жүргізді, Гагарин к. 15а компенсатор айырбастау бойынша жұмыстар орындалды, Сатпаев к. 6 ү. Ұзыны 60 метр диам. 108 мм компенсатор орнатылды. Барлығы 1,256 км ауыстырылды. Сонымен қатар, ішкі жылу тарату жүйелерін сәйкестікке келтіру және ауыстыру бойынша тұрғындармен жөндеу компаниясы жүргізілді.

2014 жылы аудандық бюджет қаражаты есебінен 20 млн. теңге сомаға Абай ауданының Абай қ. «Бам» насос станциясынан ТК-14 станциясына (Калинина көшесі, Абай д.) дейін магистральдық жылу жүйелерін қайта құру» ЖСҚ әзірленді. Құрылыстың жиынтық сметалық есебінің құны – 478826,49 мың теңге,

оның ішінде СМР – 353817,98 мың теңге.

салынатын сыртқы жылу жүйелерінің ұзындығы – 2082,0 п.м.

Құрылыс ұзындығы – 7,0 ай.

«Қарағанды облысы бойынша мемлекеттік сараптама» РМК жұмыс жобасына оң қорытынды алынды.

2015 жылы аудандық бюджет қаражаты есебінен 20 млн. теңге сомаға Топар к. ұзындығы 3,3 км жылу жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Сонымен қатар, аудандық бюджет қаражаты есебінен 22 926,4 мың теңге сомасына Абай қ. 33 махалласының жалпы ұзындығы 2,7 км 159мм,325мм диаметрлі жылу жүйелеріне күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді.

2014 жылдан бастап облыстық бюджеттен 61,5 млн. теңге сомаға «Абай қ. ҚАРГРЭС-2 бастап «Абай» насос станциясына және ТК-15 дейін магистралдық жылу жүйелері участкісін қайта құру» объектісі бойынша жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеу жүзеге асырылады. 2015 жылы наурызда мемлекеттік сараптама қорытындысы алынды және 1-ші кезектегі жұмыс жобасы бекітілді, 2-ші кезектегі мемлекеттік сараптама қорытындысы 2015 жылдың 1 тамызына дейін алынады.

2015 жылы «Абайлық жылу жүйелері» ЖШС 54 млн. теңге сомаға ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Бүгінгі күнде ұзындығы 1040 метр ҚР Тәуелсіздігіне 10 жыл көшесі бойынша 35 махалласына күрделі жөндеу жұмыстары 100% жүргізілуде (бөлшектеу, құрастыру және (159,108,57мм) диаметрлі болат құбыр диаметрлері төсеніштері және 4-шағ. ауданы, ұзындығы 920 м. (159,108,57мм) диаметрлі)

Ауданда ел Басының тапсырмаларын орындау барысында жылу энергиясын есепке алу аспаптарын орнату бойынша жұмыстар жалғасуда: 2012 жылдан бастап 2014 жылдар кезеңінде 198 көп қабатты тұрғын үйлерге аспаптар орнатылды (80,1%), соның ішінде 2012 жылы – 27 аспап (немесе 10,9%), 2014 жылы– 172 аспаптар (немесе 69,6%).

Тұтынушылардың аспаптарымен және аспаптарысыз жылумен қамтамасыз ету қызметіне тарифтер қарауда тұр. Осыған байланысты тұрғындар есепке алу аспабының көрсеткіші бойынша коммуналдық қызмет төлеміне есептерді ұсынбауда.

2012 жылдан бастап 2014 жылдар кезеңінде кәсіпорынмен жылу жүйелерін қайта құру және күрделі жөндеу инвестициялық іс шаралары орындалды. Жоғарыда көрсетілген іс шараларды өткізу шығынның 10% төмендеуіне мүмкіндік берді.

Алдағы жылу маусымына электрмен қамтамасыз ету объекттерін дайындау жылсайын облыс әкімдігінің қаулысымен бекітілген іс шараларға сәйкес жүргізіледі.

Энергия сақтау бойынша шараларды жүзеге асыру ауданның энергокешендік энергия беруші шаруашылықтарын және бюджеттік объектілерін жаңа сапалы, сенімді және қуатпен қамтамасыз етуді жақсарту, бюджеттік шығындарды және тұрғындардың коммуналдық қызмет төлемақысын төмендету, усынылатын коммуналдық қызметтің сапасын арттыру, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, адунның атмосферасын ластауды азайту және парниктік жылу газдарын шығуын азайту.

Аудандық орталықтың халқын ауыз сумен қамтамасыз ету Жартас су ағызғыш жер асты көздерінен жүзеге асырылады, ол 1954 жылы пайдалануға енгізілген. Жартас су ағызғышы «АрселорМиталТемиртау» АҚ «Энергоуголь» ПУ балансында меншікте тұр.

Ауданда 3 пайдаланушы кәсіпорындар жұмыс істейді, олардан 1 базалық су арығы: «Жігер-Су» КМК. 2015 жылы табиғи монополиялық субъектілерімен 2015-2021 жылдар ұзақ мерзімді кезеңіне соңғы тариф бекітілді.

Су құбыры жүйелерінің жалпы ұзындығы 299 км құрайды. Тозығы жеткен жүйелер Абай қ. 70%, ауылдарда 40-50% құрайды.

Мемлекеттік салалық бағдарламалар шеңберінде сумен қамтамасыз ету жүйелерін дамыту бойынша жобаларды іске асыру есебінен аудан бойынша тозығы жеткен су құбыры жүйелерін азайтуға көрсеткіштер жетті. «Ақ-Бұлақ бағдарламасы бойынша 3 жыл ішінде Көксу а. (11 км) су құбыры жүйелеріне 228 425 мың теңге сомаға қайта құру жұмыстары, Ақбастау а. (9,4 км.) су құбыры жүйелеріне 161 744,3 мың теңге сомаға қайта құру жұмыстары, Құлаайғыр а. (10,6 км.) су құбыры жүйелеріне 195 548 мың теңге сомаға қайта құру жұмыстары жүргізілді. Барлығы 31км. Су бөлуді іске қосу жүргізілді, тұрғындар сапалы ауыз суға қол жеткізді.

Нәтижесінде орталық сумен қамтамасыз етуге АЕМ саны 1 бірлікке өсті.

Қазіргі таңда, Абай ауданында 35 ауылдық елді мекендерден, орталық сумен қамтамасыз етумен пайдаланушылар саны – 48 675 адам немесе 88,6%, олардан 25 500 Абай қ., 23175 адам 16 АЕМ орталықтандырылған сумен қамтамасыз ету жүйесіне қол жетімділікпен қамтылған.. Орталықтандырылмаған сумен қамтамасыз ету 6282 адам немесе 18 АЕМ.

2012 жылы жұмыспен қамту 2020 бағдарламасы бойынша 8,5 млн. теңге сомаға Южный кентінің су құбыры жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

2013 жылы жұмыспен қамту 2020 бағдарламасы бойынша 8,5 млн. теңге сомаға Абай ауданының Қарабас к. су құбыры жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Гидрогеологиялық ұңғыма төлқұжатымен және сынау хаттамасымен Н=50м су бөгет ұңғымаларына ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. 110м-528м диметрлі полиэтиленді құбырлар жүргізілді.

Т/б құрылған дөңгелек қарау құдықтары орналастырылды -2 дана. Т/ж астына тесік шығару -100м.

Сонымен қатар Южный к. Шерубай-Нұра ст. сумен қамтамасыз ету жүйелеріне ағымдағы жөндеу жұмыстары 9,0 млн. теңге сомаға жүргізілді. Насос және суайдауыш мұнарасын жөндеу бойынша жұмыстар жүргізілді, электр жабдықтары, насос жабдықтары, ысырма тетігі ауыстырылды және жалпы құрылыс жұмыстары жүргізілді. Ұзындығы 60 метр, 100мм диаметрлі сұ құбыры салынды.

2014 жылы «Жұмыспен қамтудың жол картасы 2020» бағдарламасы шеңберінде Көксу ауылдық округінің Жартас сан. су құбыры жүйелеріне 22,0 млн. теңге сомаға ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Ұзындығы 1,480 км су құбыры жүйелері жүргізілді, 23 дана темір бетонды құдықтар мен 8 өрт гидранттары орнатылды.

2015 жылы «Абай қ. су құбыры жүйелерін қайта құру» жобасы бойынша ЖСҚ әзірлеуге аудандық бюджет қаражатынан 10 млн. теңге сома бөлінді.

2014 ж. келесі объекттер бойынша жобалық-сметалық құжаттар дайындалды: «Вольный к. су құбыры жүйелерін салу», «Юбилейное а. су құбыры жүйелерін қайта құру», «Самарка а. су құбыры жүйелерін қайта құру». Ағымдағы жылы 2015 ж. 08.02. осы жобалар бойынша Вольный к. су құбыры жүйелерінің құрылысына 579,298 мың теңге сомаға, Юбилейное а. су құбыры жүйелерін қайта құруға сметалық құнына 172,845 мың теңге сомаға, Самарка а. су құбыры жүйелерін қайта құруға 237,380 мың теңге сомаға бюджеттік өтінім берілді

Жоспарланған іске асыру мерзімі – 2016 ж.

Жартас а. су құбыры жүйелерінің құрылысына және Агрогородок а. су құбры жүйелерін қайта құруға жұмыс жобалары дайындалды және Қарағанды облысы бойынша «МЕМСАРАПТАМА» РМК қорытынды алуға жіберілді. Бас жобалаушы – «Гипроводхоз» ЖШС.

Жобаны іске асыру мерзімі шамамен – 2017-2018ж.

Қалада есепке алу дербес аспаптарымен қамту 95,06%, ауылдарда 65,7%.

Канализациялық жүйелердің ұзындығы 88,6 км құрайды. Тозығы жеткен жүйелер мен жабдықтар 80% құрайды.

2012 жылы ұзындығы 1,5 км КНС №4 насос станцияларын және канализация жүйелерін ағымдағы жөндеуге 40,7 млн.тенге.

Жұмыспен қамту 2020 бағдарламасы бойынша 20,6 млн. теңге сомаға Қарабас кентінің ұзындығы 2,55 км канализация жүйелеріне 20,6 млн. теңгеге ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Ауданда орталық газ жүйесі жоқ. Тұрғындарды газбен қамтамасыз ету негізінен сырттан әкелінетін баллондардағы газдар арқылы жүзеге асырылады, олардың бағасы 3200, 1600 теңге.

Газбен қамтамасыз ететін негізгі жабдықтаушы «Әлем Газ» ЖШС, «Сатов В.В.» ЖК.
Тұрғын үй саласы

2013 жылдың 1 қаңтарына ауданның тұрғын үй қоры 1198,9 мың ш.м., олардан 159,2 мың ш.м. мемлекеттік және 1039,7 мың ш.м. жеке меншік.

Ауданда барлығы 441 көп қабатты үйлер бар (621,2 мың ш.м.), соның 247-сі Абай қаласында (419,2 мың ш.м.), олар 16 КСК-ен қызмет көрсетіледі, Топар кентінде – 105 үй (143,4 мың ш.м.), оларда үй бойынша жауапты (басқарушы) тағайындалған, олар тұрғындар атынан ЦТВЭС «Корпорация Қазақмыс» ЖШС-ің коммуналдық шаруашылықтарымен үйлердің ішкі жөндеу жұмыстары бойынша келісімдер жасайды, Южный кентінде 31 көп қабатты үйлер бар (25,8 тыс.кв.м.), Көксу селосында – 7 үй (5,3 тыс.кв.м.), оларға «Жартас» КСК-ен қызмет көрсетілді.

441 көп қабатты тұрғын үйлердің (621,2 мың ш.м.) 156 үйлер (268,41 мың ш.м.) немесе 34%жөндеу жұмыстарын талап етеді.

Әділет органында 169 кондоминиум объектілері тіркелді, ол жалпы тұрғын үйлер санынан 38,3% құрайды.

Ауданның тұрғын үй қорының инженерлік инфроқұрылыммен қамтамасыздығы: су жүйелері – 88,6%, канализация – 77%, орталық жылу жүйесі – 71%, ыстық су жүйесі – 21,2%.

Корпорация Қазахмыспен жасалған меморандум шеңберінде 2012 жылы Топар к. 97 млн. теңге сомаға отбасылық жатақхана (31 бөлме) қалпына келтірілді.

2011 жылы жоспар кезінде 5410 ш.м., 5422 ш.м. тұрғын үй қолданысқа енгізілді (4762 ш.м.-жеке, 660 ш.м.-жалдамалы).

2012 жылы жоспар кезінде 5700 ш.м., 9104 ш.м. тұрғын үй қолданысқа енгізілді (2483 ш.м.-жеке, 1054 ш.м.-жалдамалы, 5567 ш.м. жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша).

2013 жылы жылдық жоспарда тұрғын үйлерді қолданысқа енгізу – 6222 ш.м. 6444 ш.м. тұрғын үй қолданысқа енгізілді (2159 ш.м.-жеке, 3831 ш.м.-жалдамалы, 454 ш.м. жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша). Жоспардың орындалуы 103,6% құрады.

« 2011-2020 жылдарға арналған ТКШ жетілдіру» бағдарламасы шеңберінде 76,4 млн теңге сомаға 9 үйлер жөндеуден өтті.

2014 жыл қорытындысы бойынша күрделі жөндеуді талап ететін кондоминиум объекттерінің үлесі 34% дейін төмендеді.

Абай қ. тұрғын үй қорына жүргізілген түгендеулер нәтижесінде 56 бос тұрған көп қабатты тұрғын үйлер анықталды. Барлық үйлер коммуналдық меншікке қабылданды.

«2012-2020 жылдарға арналған моноқалаларды дамыту» бағдарламасы шеңберінде 2013 жылы Абай қ. 16 апатты жағдайдағы үйлеріне 205,5 млн. теңге сомаға бөлшектеу жұмыстары жүргізілді.

Сондай-ақ, 2014 жылы «2012-2020 жылдарға арналған моноқалаларды дамыту» бағдарламасы шеңберінде Абай қ. 19 апатты жағдайдағы үйлерін бөлшектеуге 250 млн. теңге бөлінді.

2015 жылы «2020 жылға дейін аумақтарды дамыту» бағдарламасы шеңберінде Абай қ. 16 апатты жағдайдағы үйлерін бөлшектеуге 200 млн. теңге бөлінді.

Аудан аумағы 653 мың га, оның 66 мың га. Тұрғын пункттері алып жатыр. Парктер мен саябақтар – 19,2 га алып жатыр.

«Көркейту және когалдандыру» бағдарламасы аясында жылда ауданда көктемгі және күзгі мезгілдерде ағаштар отырғызу жұмыстары жүргізіледі.

Ауданның экологиялық жағдайын жақсарту мақсатында көктемгі және күзгі санитарлық тазарту айлықтарына, көркейту мен көгалдандыру шаралаына барлық түрдегі ұжымдар қатыстырылады.

Талдау жасалып отырған мерзімде бюджеттік және демеушілердің қаржылары есебінде ауданның 35 ауласы көркейтілді: Абай қаласында – 18 аула, Топар кентінде – 9 аула, Южный кентінде – 8 аула.

Санитарлық жағдайды өткізу мақсатында СанПиН талаптарына сай Ауданның ауылдық елді мекендері мен кенттерінің санитариясын қамтамасыз ету және рұқсат етілмеген қоқыстарын жоюға жылсайын аудан бюджетінен қаражат бөлінеді.

2012 жылы 13 ауылдық елді мекендердің санитариясы бойынша жұмыстар аудан бюджетінен бөлінген жалпы 2 млн. 800 мың теңге сомаға орындалды.

Ауданның 2 елді мекендерін абаттандыру және көркейтуге 59 млн. 925 мың теңге сомаға жұмыстар аяқталды: Топар к. (41 млн. 791 мың теңге) және Көксу а. (18 млн. 134 мың теңге).

Аумақтарды дамыту бағдарламасы шеңберінде 2012 жылы республикалық бюджет есебінен 3 ауылдық елді мекендерде 3749 мың теңге сомаға балалар ойын алаңдары орнатылды (Юбилейное а., Құлаайғыр а., Көксу а.).

2013 жылы ауданның 13 ауылдық елді мекендерін дамытуға республикалық бюджеттен 21292 мың теңге бөлінді, оның ішінде:

1. 
   3 АЕМ көше жарықтарын қалпына келтіру (Құрма а., Самарка а., Юбилейное а.)
   
2. 
   10 АЕМ балалар ойын алаңдарын орнату.
   

Моноқаланы дамыту бағдарламасы шеңберінде қаланы көркейту жұмыстары жүргізілді. Абай қ. 5 оазис және жарықтандырумен жол жиегі тастарын төсеу жұмыстары жүргізілді (109,7 млн. теңге).

«2020 дейін аумақтарды дамыту» бағдарламасын дамыту шеңберінде 2015 жылы Абай к. 40,42 ү. 2 ауласын, Калинина к. 44,46 және Абай қ. 29 махалла 1,2,3 үй аулаларын жайластыруға республикалық бюджеттен 69,9 млн. теңге сомасында қаражат бөлінді.

2015 жылы «Аумақтарды дамыту» бағдарламасы бойынша Абай қ. 2 аулаларын көркейтуге республикалық бюджеттен 69,920 млн.теңге бөлінді. Мердігер «Асмир строй-сервис» ЖШС.

Сонымен қатар, Топар к. балалар ойын алаңын орнату бойынша жұмыстар 8,8 млн. теңге сомаға жүргізілуде. Қазыбек Би к. 1,3,5,7 бойынша Топар к. тас төсемін төсеу 3971 мың теңгеге жүргізілуде.

Атқарылған жұмыстар: Калинина 44,46 к. бойынша, Абай к., 42,42,50,52 мекен жайлары бойынша асфальтобетонды жабынмен өту жолдары және автокөліктер үшін тұрақжайлар қалпына келтірілді, аулалар, кіре берістегі жол жиектерінің электр жадрықтары қалпына келтірілді, отырғыщтар (16 дана), қоқыс салғыштар (16 дана) орнатылды. Балалар ойын алаңдары және қоршауларымен баскетбол ойынына арналған спорт алаңдары орнатылды. 29а махалласы бойынша №1,2,3 үйлерге жоғарыда көрсетілген жұмыстар жүргізілді.

Жергілікті бюджет есебінен 15 870 мың теңге сомаға 12 ауылдарда көше жарықтарын қалпына келтіру бойынша жұмыстар жүргізілді. 102 данада жаңа темір бетонды тіректер орнатылды.

Топар кентінде 3 балалар ойын алаңдары 6 088,5 мың теңге сомаға орнатылды. Сонымен қатар, Топар к. Қазыбек Би 1,3,5,7 к. бойынша 2 464 мың теңгеге тас жолдар төселді.

SWOT – талдауы

Күшті тарапы	Әлсіз тарапы
1) «Нұрлы Жол» бағдарламасы шеңберінде КарГРЭС-2 бастап «Абай» насос станциясына дейін және Абай ауданы Абай қ. ТК-15 дейінгі магистралды жылу жүйелері участкілерін қайта құру іске асыру; 2) «Нұрлы Жол» бағдарламасы шеңберінде «Бам» бастап Абай ауданы Абай қ. ТК-14 дейінгі магистралды жылу жүйелері участкілерін қайта құруды іске асыру; 3) жылсайын жылу жүйелеріне жүргізілетін жылу жүйелері; 4) электр беруші кәсіпорындармен инвестициялық бағдарламаларды іске асыру; 5) көркейту бойынша жұмыстардың оң тенденциясы.	1) жылу энергиясының тапшылығы; 2) жылудың нормативті шығындар деңгейінің жоғарылығы; Жылу – су және электр жүйелерінің, сумен қамтамасыз ету және су бөлу жүйелерінің ескіруі; 3) тұрғындардың тұрғын үймен қамтамасыздығының төмендігі. Аумақты көркейті ережісін орындау бойынша бақылаудың төмендігі Жоғарыда көрсетілген ережені бұзушыларға айыппұл санкциясын шығару бойынша ішкі істер органдары мен санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдармен бірлесіп жұмыс істесу бойынша жұмыстардың әлсіздігі.
Мүмкіндік 1) тұрғын-үй – коммуналдық шаруашылығы поценциалы 2020 дейін аумақтарды дамыту мемлекеттік ьбағдарламасымен қолданады.	Қатерлер 1) көркейтуге тұрғындар мен ұйымдардың ұатысуының әлсіздігі

Актуалды мәселелер.

- жылудың нормативті шығындар деңгейінің жоғарылығы;

- Жылу – су және электр жүйелерінің, сумен қамтамасыз ету және су бөлу жүйелерінің ескіруі;

Абай ауданында типтік жобасына сәйкес салынған Абай қ. ҚТҚ бір заңдастырылған полигоны тұр. 2001 жылы пайдалануға енгізілген. Жобалық қуаттылығы 33,3 мың тонна. Меншік – «Қарағанды облысы Абай қ. әкімінің аппараты» ММ.

Полигон Қарағанды облысы Абай қаласынан солтүстік-шығысқа 1,5 км орналасқан.ҚТҚ шығыс полигоны 150 м қашықтықта Абай-Жаңа Караган тас жолымен өтеді.

Полигонға жер телімдері бөлінген, мөлшері 400х125 м, алаңы 5 га, ол ауылшаруашылық өнімдері үшін тағайындалмаған жерлер құрамына кіреді. 2001 жылғы 23 мамырдағы №155 ҚТҚ полигонын салуға және Абай қ. кіре беріс автожолын салуға жер телімін беруге наразылығы туралы акт.

2014 жылы ауданның 7 елді мекендері (Абай қ., Топар к., Южный к., Қарабас к., Құллайғыр а., Агрогородок а., Жартас а.) бойынша ҚТҚ жинау шамасын анықтау үшін 4,3 млн. теңге сомаға есеп жүргізілді, оның ішінде Абай қ. ағымдағы жылы сәуір айында аудандық Мәслихаттың кезекті сессиясында бекітілді.

2014 жылы Абай қ. ҚТҚ үшін 12 контейнерлік орындар мен 65 контейнерлер орнатылды. Топар к. 2014 жылы ҚТҚ үшін 132 контейнерлік орындар мен 52 контейнерлер орнатылды.

2015 жылы Абай қаласы мен Топар кентінде ҚТҚ полигондарын жайластыру және құжаттарын рәсімдеуге жергілікті бюджеттен 2503 мың теңге сомасында қаражат бөлінді. Бүгінгі күнде ҚТҚ полигоны «Қоршаған ортаны қорғауға ықпал етуді бағалау» ОВОС бөлімшесінің жобаландыру және Абай қ. және Топар к. полигондарының қоршаған ортада эмиссия нормативтерінің жобасы бойынша жұмыстар аяқталды. Қазіргі кезде жобалар эмиссияға рұқсатнама және мемлекеттік экологиялық сараптама алу үшін Қарағанды облысының экология департаментіне жіберілді. Сонымен қатар, Абай қ. және ТОпар к. ҚТҚ жинау, шығаруға тарифтер жобасын әзірлеу бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Үш жыл ішінде жиналған қалдықтар 10,7 мың тоннадан 12,3 мың тоннаға дейін өсті. Қатты-тұрмысиық қалдықарды орталық-тұрақты жинаумен ауданның барлығы қамтылмаған. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және сақтаудың негізің орындары ауылдық елді мекендерде ұйымдастырылған қоқыс тастау полигондары болып табылады.

ҚТҚ қадағалау бірнеше мақсаттарды көздейді:

- қоршаған ортаға әсер етуді төмендету;

• 
  Табиғи аумақты ұстау мәдениетін арттыру.
  

- тұрмыстық қалдықтарды пайдалану

Ауданның құрамына 34 ауылдық елді мекендер кіреді, соның ішінде 3 кент, 10 ауылдық округтер. Аудандық орталық Абай қаласы болып табылады.

Аудан халқының жлпы саны 2015 жылдың 01 қазанынан 55128 адамды құрайды, олардан ауыл тұрғындары 48,5% немесе 26722 адамды құрайды.

Ауылдық елді мекендерді дамыту мақсатында, 2012 жылдан бастап ауылдық елді мекендердің әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдарын дамытуға бағытталған «Аумақтық дамыту», «Жұмыспен қамту 2020» мемлекеттік бағдарламаларын іске асыру басталды.

2009 - 2012 жылдар кезеңінде селолық аумақтар халықтарының санының қалаға көшуіне байланысты азайғаны байқалады. Осыған байланысты кейбір ауылдық елді мекендердің тұрғындарының саны 50 адамнан аз.

Ауылдарды тиімді орналастыру бойынша іс шаралардың бірі халқы аз ауылдық елді мекендерді тарату болып табылады.

Сонымен, 2012 жылдың 1 қаңтарына ауданда 2008 жылмен салыстырғанда АЕМ саны 8 ауылдық елді мекендерге азайды (2008 ж-42 АЕМ, 2012-34 АЕМ).

Қарағанды облысы әкімдігінің 2011 жылғы 01 маусымындағы №20/05 қаулысына және Қарағанды облысы мәслихатының 2011 жылғы 30 маусымындағы шешіміне сәйкес Абай ауданының Есенгелді ауылдық округінің Восьмой а. таратылды және Есенгелді ауылдық округінің Пахотное а. құрамына кіргізілді.

Халқы аз ауылдық елді мекендерді тарату, есепке алу бойынша жұмыстар жалғасуда.

2014 жыл мониторингінің қорытындылары бойынша ауданда 34 ауылдық елді мекендерден 12 АЕМ жоғары даму потенциалымен, 22 АЕМ орта даму потенциалымен.

Дамудың жоғары көрсеткіштері барлар 12 АЕМ: Сарепта с, Қоянды а., Юбилейное с., Жон с., Коксу с., Жартас с., Восход с., Қарақоға а., Поливное с., Жаманжол с., Агрогородок с., Самарка с.

АЕМ-де қызмет етеді:

- 23 мектеп, олар типтік ғимараттарда орналасқан;

- 32 денсаулық сақтау объектілері (стационар, 3 АДА, 7 ФАП, дәрігерлік участок Карабас кенті, 17 медициналық пункт, клиникалық-диагностическалық емхана, медининалық жедел жәрдем станциясы). 3 медицина объектілері (СДА Карабас к, СДА Курминское с, СДА Жартас с.) СанПИН-ің талаптарына сай келмейтін ғимараттарда орналасқан, осыған байланысты 2015 жылдың маусымында типтік амбулаториялар салу басталды;

- клубтар (жеке меншікті қосқанда) 13 АЕМ қамтамасыз етілген, бұл жалпы санының (14) 93%. Жұмыс жасап тұрған клубтар санының – 10 объектісі жөндеу жұмыстарын талап етеді, 2-ің құрылысы қажет (Құрма, Самарка селолары). Юбилейное селосында клуб ғимараты мүлдем жоқ, сондықтан оның құрылысы қажет, ЖСҚ 2008 жылы дайындалған;

- спорт залдары – 21, соның ішінде жалпы білім беру мектептерінде, лицейлерде, колледждарда, - 17, Мәдениет үйлерінде – 4, ашық спорт алаңдары 42, 1-стадион, 2 хоккей корты.

«Дипломмен ауылға» Бағдарламасы шеңберінде 2012 жылдан 2015 жыл кезеңінде 17411,0 мың теңге сомаға 164 әлеуметтік сала мамандары көтерме жәрдемақы алды, 64 мамандар 140926,0 мың теңге сомаға бюджеттік несиелер алды.

Орталықталған суды 47% селолық тұрғындар қолданады немесе 12571 адам, орталық емес сумен 53%. Ауылдық елді мекендерінің су жүйелерінің жөндеу жұмыстары мен қайта орнату бойынша жұмыстар жалғастырылуда.

Ауылдық елді мекендерде электр қуатының жүйесі 311,57 км., 141 шағын трансформатор станциялары бар. Селолық тұрғын пункттерін электр қуатымен қамтамасыз ету 100 %. Барлық 34 селорлық пункттер электр қуаты жүргізілген, бірақта электр қуаты сымдарының тозығының жетуі түйінді мәселе болып отыр. Тозған электр қуатының сымдарының ұзындығы 55-60%, бұл қайта жаңарту және жөндеу жұмыстарын жүргізуге көп қаржы талап етеді.

Аудандық маңыздағы және ішкі елді мекендердің жолдарының жалпы ұзындығынан (388,7 км) 52,7% жағдайы өте нашар.

Телекоммуникация және пошта жүйелерімен барлық ауылдық елді мекендер қамтылған.

13 ауылдық округтерде 17 қоғамдық моншалар жұмыс жасайды, сонымен қатар барлық ауылдық елді мекендердің жеке меншік секторларында моншалар бар.

5 АЕМ 11 наубайхана, тәулігіне жалпы өндірістік күші 16,5 тонна нан шығарады. Нан өнімдері қосымша облыстың басқа да аумақтарынан әкелінеді: Қарағанды және Шахтинск қалалары, Дубовка кенті. Тұрғындарды нанмен қамтамасыз ету 100 %.

Аудан аумағында 13 ауылдық полиция учаскелер пункттері бар: Топар, Южный, Қарабас, Ақбастау, Кұрма, Көксу, Юбилейное, Жартас, Агрогородок, Сарепта, Самарка, Есенгелді, Қулаайғыр.

Селолық округтер мен кенттерде 16 учаскелік полиция инспекторлары және 10 учаскелік полиция инспекторының көмекшілері қызмет көрсетеді.

Ауылдық елді мекендерді тұрақты дамыту жағдайын жасау үшін экономиканың аграрлық секторын, әлеуметтік саланы (тұрмыстық жағдайды қамтамасыз ететін жүйелер, жолдар, мектептер және басқада салалар) және оларды тұрақты дамытуға шаралары жүзеге асырылады.

Аумақтарды дамыту бағдарламасын жүзеге асырудың басты бағыттарын анықтау барысында 1 тірек ауылдық елді мекендерді дамытуды есепке алу қажет: Южный к., 2014-2018 жылдарға арналған Южный кентін дамыту кешенді жоспары әзірленді.

Южный кенті – көркейтілген, орта және шағын бизнесті дамыту және бұдан былай салу перспективасы бар қазіргі заманға сай елді мекен, Қарағанды қ. 70км, Абай аудандық орталығынан 20 км қашықтықта орналасқан, аумағында 2600 адам. Кенттің аумағы 5504 га құрайды.

Кенттің орташа даму потенциалы бар – 70 балл. Аумағында «ТЭМК» ЮТРУ АҚ қала негізін қалаушы кәсіпорын– 391 адам, «Высота» «Резерв» филиалы КМК – 93 адам, «Крамдс кварцит» - 89 адам, «DNL Compani 2004» - 2 адам қызмет етеді. Тау кен өндіруші өнеркәсіп, шағын және орта бизнесті дамыту перспективалары бар.

Кент орталық сумен, электрмен қамтамасыз етілген. Халықтың 80% орталықтандырылған жылумен қамтамасыз етілген, 20% пеш арқылы.тазалау құрылғылары бар, жүйенің 98% тозығы жеткен, тазалау құрылғыларына жөндеу жұмыстарын жүргізу қажет. Кентте 31 көп қабатты үйлер, 330 жеке сектор үйлері бар.

Кенттің орналасуы экономикалық тиімді болып табылады, Құлаайғыр темір жол станциясы бар, сондай-ақ республикалық маңыздағы автокөлік жолдары өтеді.

Южный кенті көкөніс және ет өнімдерін өндіретін Құлаайғыр, Ялта, Жаман-Жол ауылдық округтерімен шекаралас орналасқан.

Кентте 2 мектеп бар: «№9 бала бақша – мектебі», Шерубай-Нұрада негізгі жалпы білім беретін мектеп, отбасылық-дәрігерлік амбулатория, мәдениет Үйі, кітапхана, спорт залы, 1 дәріхана, «Қазақтелеком» АҚ филиалы, 500 абоненттерге Интернет қызметін көрсетеді, «Билайн», Ксеll, «Далаком» ұялы байланыстары, «Казпошта» АҚ филиалы, «Алаутрансгаз» АҚ филиалы.

Орта және шағын бизнесте 12 декендер, 2 кафе, шаштаразхана, 25 орынға арналған монша бар. 2015 жылы қож-блокты бұйымдармен, ет өнімдерін өндіру және іске асыру өндірісі бойынша шағын цех ашщылды

Қарағанды облысы әкімдігінің қаулысына (2012 жылғы 16 наурыздағы №09/06) сәйкес Қарағанды облысының жоғары әлеуетпен дамушы ауылдар санынан тірек ауылдық елді мекендер тізімдері бекітілді, Абай ауданынан 1 кент: Южный кенті. 2014-2018жылдарға шығындардың жалпы сомасы 2863,6 млн. теңгені құрайды, оның ішінде республикалық бюджеттен 2453,4 млн. теңге, облыстық бюджет – 129,5 млн. теңге, аудан бюджеті – 233,5 млн. теңге, басқа бюджеттен тыс көздер – 233,5 млн. теңге.

Шығындар инженерлік және әлеуметтік инфрақұрылымдарды дамытуға, көркейтуге, абадтандыруға бағытталды.

Аудандағы қоршаған ортаны ластайтын басты кәсіпорындар «Арселор Миттал Теміртау» АҚ-мы, ГРЭС «Қазақмыс Коорпорациясы» ЖШС-гі, ЮТРУ «ТЭМК» ЖШС-гі үлесіне тиесілі. Сонымен қатар атмосфераны ластаушылар қатарына ластау көздері бар кәсіпорындар, жеке жылыту жүйелері, автокөліктерге жанар-жағармай құятын станциялар, сонымен бірге жеке автокөліктерден шығатын шығындылар.

Талдау жүргізу мерзімінде бойынша қоршаған ортаны ластаудан түскен төлемдер көлемінің өсу үрдісі байқалады. 2014 жылы қоршаған ортаны ластаудан түскен төлемдер көлемі 576,5 млн. теңгеге дейін немесе 2012 жылмен салыстырғанда 106,5% өсті (541,5 млн. теңге). Ағымдағы жылдың 9 айына қоршаған ортаны ластау төлемінің көлемі 631,1 млн. теңгені құрады.

Қоршаған ортаны ластау көздерінің төмендеу тенденциясы бар. Сонымен, 2014 жылы 72,6 мың тоннаны құрады немесе 2011 жыл деңгейіне 82,2% (ЦОФ «Восточная», «Абай» шахтасы, ГРЭС «Корпорации Казахмыс» ЖШС, «Жартас» ссанаториі, «ЮТРУ» ЖШС, «Караганда Неруд» АҚ, «Енбек-Караганды» РМК №91, 43, 39, филиалдары, «ЛМЗ» ЖШС т. б.). 2014 жылы ауаны ластаушы шығынды заттар 2013 жылға қарағанда 16,6 мың тоннаға азайды.

Ауданда су қоймаларының бетінде ластаушы ағынды сулар жоқ.

Абай ауданы қолайлы аумақтық орналасқан, атап айтқанда Қарағанды қаласының облыстық орталығынан 35 км қашықтықта орналасуы және Қарағанды облысының төрт ауылдық аудандарымен шекараласады. Ауданның оңтүстігі Шет ауданымен, солтүстігі Бұқар-Жырау ауданымен, батысы Нұра ауданымен, солтүстік-батысы Жаңаарқа ауданымен шекараласады.

Аудан аумағы 652880 га құрайды, олардан ауылшаруашылығын қалыптастыру үшін 427279 га немесе ауданның жалпы алаңынан 65% бекітілген.

Аудан аумағында 294 шаруашылық, фермер хожалығы орналасқан, 18 жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, 3 өндірістік коператив және 2 мемлекеттік кәсіпорыны орналасқан.

Аумақта соңғы уақыттары мақсатты тағайындау бойынша пайдаланылмау себебімен ауылшаруашылық айналымнан айтарлықтай жерлердің жоюылуы байқалуда. Аумақта 50% айдалған жерлер қазіргі кезде пайдаланылмайды.

Аумақта суару жүйелері және суару құрылығыларын қайта құру, қалпына келтіру бойынша мәселелер толық шешілмеуде.

2012 жылдан бастап мақсатты тағайындау бойынша пайдаланылмаған ауылшаруашылық жерлерді алу және оларды айналымға тарту бойынша жұмыстар жүргізілуде, сонымен ауылшаруашылық жерлерді түгендеу қорытындылары бойынша 52,7 мың га пайдаланылмаған жерлер анықталды.

2013-2014 жылдары жерлерді мемлекеттік меншікке қайтару бойынша түсіндірме және сот талабындағы жұмыстар жүргізілуде, нәтижесінде:

• 
  30,7 га игеруге кірісті;
  
• 
  10,3 га ерікті бас тарту бойынша жер пайдалану құқығы тоқтатылды;
  
• 
  Сот шешімі бойынша 7,6 га мақсатты тағайындау бойынша пайдаланылмағаны үшін алынды.
  

Сонымен, жалпы 48,7 мың га алаңнан егістік-жарамды жерлер 11,6 мың га құрайды, олардан:

- 5676 га жерді пайдаланушылары мақсатты тағайындау бойынша пайдалануға кірісті;

- 5949 га 2013 жылы және 2014 жылдың ақпанында жалға жер телімдерін ұсыну бойынша конкурстар өткізу қорытындыларының негізінде ауылшаруашылық өндірісін жүргізу үшін заңды және жеке тұлғаларға берілді.

2014 жылы «Ауылшаруашылық аэрофотогеодезиялық іздестіру мемлекеттік институты» РМК өткізген түгендеу қорытындылары бойынша 41 шаруа/фермер хожалығы, 2 ЖШС («Даулет және К» ЖШС және «Орталық Құс» ЖШС) бірнеше жыл бойынша жалпы алаңы 34722 га жер телімін пайдаланбағаны анықталды: олардан 547 га айдалған жер, 34175 га жайылым жерлер.

2014 жылы түгендеулер нәтижесінде анықталған, жер телімдерін пайдаланбайтын 43 жер пайдаланушылардан 6 жер пайдаланушылар шаруашылық қызметтеріне кірісті (жалпы алаңы-1622 га), 3 жер телімдері мемлекетке қайтарылды (жалпы алаңы 1641 га), 10 жер телімдері иесіз деп есепке қойылды, 28 жер пайдаланушылар бойынша материалдар Қарағанды облысының жерді пайдалану және қорғау үшін бақылау бойынша Басқармасына тексеруге жіберілді.

Ауылшаруашылық өндірісін жүргізу үшін жер телімдерін ұсыну бойынша конкурстар өткізілді, конкурс негізінде 2013 жылы 19388 га, 2014 жылы 21117 га ұсынылды.

2015 жылы қарашада конкурсқа қойылатын жер телімдерінің тізімдері бекітілді, ауылшаруашылық өнеркәсібін жүргізу үшін жер телімдерін жалға беру мақсатында конкурс жарияланатын болады. Ауылшаруашылық айналымға тарту үшін жалпы алаңы 29053 га жер телімдері қойылады, олардан жайылым – 24057 га, айдалған жер – 4337 га, басқа да 609 га, шабындық - 49 га.

2012 жылы әлеуметтік және көлік инфрақұрылым объекттеріне мүгедектердің қол жетімді бұйымына 9 объекттер төлқұжаттандырылды, 2013 жылы 8 объект, 2014 жылы 6 объекттер төлқұжаттандырылды. 2015 жылы жоспарланған 12 объекттерден 12 әлеуметтік инфрақұрылым объекттері төлқұжаттандырылды. Төлқұжаттандырылған 2 объект 2015 жылы мүгедектердің қажеттілігіне бейімделді. Мүгедектерді қол жетімділікпен қамтамасыз ету үшін объекттерді бейімдеу қажеттілігі туралы меншік объекттерін түсіндіру бойынша жұмыстар жүргізілді.

Ауыл шаруашылық тағайындау жерлерін нарықтық айналымға тартуға қол жетімділігінің SWOT-талдауы

	Оң әсері	Теріс әсері
Ішкі орта	Күшті тарапы: Ауданның жоғары потернциялы бар, жер ресурстары бар, соның ішінде суарылатын жерлер; а/ш жерлерін агропайдаланушылардың белсенді пайдалануы; ірі өнеркәсіп кәсіпорындарында экологиялық жағдайды жақсарту бойынша іс шараларды іске асыру.	Әлсіз тарапы: мал басының жоқ болуы, егіс айналымы жоспарының жоқ болуынан ауылшаруашылық тағайындау жерлерін пайдаланбау пайызының жоғарылауына алып келеді; табиғатты қорғау іс шараларына кәсіпорын шғындарын қысқарту.
Ішкі орта	Мүмкіндік жер қорының болуы; экономикалық белсенді тұрғындар санының өсуі; мемлекеттік және салалық бағдарламаларды іске асыру жолымен мемлекеттік қолдау; «Жасыл экономика» тұжырымдамасын іске асыру.	Қатерлер Әлемде экономикалық өсудің жалпы бәсеңдеуі және геосаяси тұрақсыздықтың өсуі; Өнеркәсіп бағытының жарық көруіне байланысты қоршаған ортаға үлкен салмақ; Атмосфералық ауада стационарлық тастанды көздерінің тазалау құрылғыларымен төмен жарақтандырылуы.

Актуалды мәселелер.

Индустриалдық даму техногендік-бұзылған аумақтардың өсуіне, олардың қалпына келтіру мүмкіндігінің төмендеуіне, антропогендік әсер ету факторларының тұрақтылығының төмендеуіге алып келеді.

Бұзылған жерлердің алаңы 2015 жылдың 1 қарашасына 2926 га құрады.

Өңделген бұзылған жерлерді қалпына келтіруге бағытталған жерлерді қалпына келтіру және оларды шаруашылық айналымға қайтару соңғы жылдары тоқтатылды, Абай ауданында ауылшаруашылық тағайындау жерлері 2012 жылы 400622 га құрады (аумақтың жалпы аумағынан 61,4%) , 2013 жылы - 433440 га, (аумақтың жалпы аумағынан 66%), 2014 жылы - 427279 (аумақтың жалпы аумағынан 65,4%), 2015 жылы - 422379 га (аумақтың жалпы аумағынан 64,7%). Олардан 50% жайылымға алынды.

Экология саласындағы негізгі мәселе ағын суларды тиімді тазалауды қамтамасыз ете алмайтын тазалау ғимаратындағы ескірген жабдықтар болып табылады. Тазалау құрылғыларын қайта қалпына келтіру қажет.
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың дамуы

Мемлекеттік қызмет бойынша жағдайды талдау.

Мемлекеттік қызметтер 2013 жылғы 15 сәуірдегі №88-V «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңына сәйкес көрсетіледі.

Аудан бойынша барлығы 2012 жылы мемлекеттік қызметтің 46 түрлері көрсетілді; 2013 жылы - 49; 2014 жылы – 62; 2015 жылдың 9 айына – 72 түрі. Мемлекеттік қызмет түрлерін көрсетудің орташа өсуі 26 өсті. Орташа жылсайынғы өсім 8,6 қызмет түрлерін құрады.

Көрсетілген қызметтер саны туралы ақпарат, сонымен қатарбұзылған мерзімдер мен шағымдар туралы ақпараттар Абай ауданының ЖАО ұсынылатын статистикалық есептік деректерден алынады.

2012 жылдан бастап 2014 жылдар арасында мемлекеттік қызметті көрсетудің өсуі байқалды. Сонымен, 2012 жылы ауданда 22251 қызмет көрсетілді; 2013 жлы -46090 қызмет немесе 2 есеге өсті; 2014 – 50636 қызмет, 2013 жылмен салыстырғанда 9,8% өскен.

Қызметті көрсетудің өсуі халыққа қызмет көрсету Орталығы арқылы байқалуда. Сонымен, 2012 1061 қызмет көрсетілді, 2013 жылы – 1361 қызмет көрсетілді, қызметтердің саны 28,3% өсті; 2014 жылы – 1851 қызмет көрсетілді, 2013 жылмен салыстырғанда 36% өскен.

2012 жылы 22251 мемлекеттік қызметтер көрсетілді, оның ішінде меморгандар арқылы 21190(95.3%), ХҚО 1061(4.7%).

Мемлекеттік қызметтерді көрсетуге шағымдар түспеді.

Мемлекеттік қызметтерді көрсету бойынша мерзімдерді бұзушылықтар анықталмады.

2013 жылы 46090 мемлекеттік қызметтер көрсетілді, оның ішінде меморгандар арқылы 44729(96.96%), ХҚО 1361(3.04%).

Мемлекеттік қызметтерді көрсетуге шағымдар түспеді.

Мемлекеттік қызметтерді көрсету бойынша мерзімдерді бұзушылықтар анықталмады.

2014 жылы 50636 мемлекеттік қызметтер көрсетілді, оның ішінде меморгандар арқылы 48774(96.3%), ХҚО 1851(3.7%), эл. үкімет порталы арқылы 11(0.02%).

Мемлекеттік қызметтерді көрсетуге шағымдар түспеді.

Сәулет және қала құрылысы мәселесі бойынша мемлекеттік қызмет көрсетуде 1 кемшілік анықталды. Кінәлі тұлғаға «ескерту» түрінде тәртіптік жаза қолданылды.

2015 жылдың 9 айына 34990 мемлекеттік қызметтер көрсетілді, оның ішінде:

- меморгандар 30749 (87.9%),

- ХҚО 4183(12%),

- эл. үкімет порталы 58(0.2%).

Мемлекеттік қызметтерді көрсетуге шағымдар түспеді.

2015 жылы «Елді мекендер шегінде объекттер салу үшін жерлерді ұсыну» мемлекеттік қызметі бойынша 2 бұзушылық анықталды. Кәналы тұлғаға «ескерту» түрінде тәртіптік жаза қолданылды.

Электрондық түрде көрсетілетін қызметтердің саны ақырындап өсуде. Бұл бірінші кезекте «Е-әкімдік» және «ГБД Е-лицензиялау» жаңа ақпараттық жүйелерін ендірумен, екінші бұл тұрғындардың электрондық сауаттылығын өсіруге байланысты.

Мемлекеттік қызметті көрсету сапасын жақсарту мақсатында аудан әкімінің аппаратымен мемлекеттік қызметті көрсету бойынша іс шаралар Жоспары әзірленді және 2015 жылдың 25 мамырында бекітілді.

Мемлекеттік қызметтерді көрсету мерзімдерінің сақталуын бақылау тұрақты жүргізіледі, мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын ішкі бақылау жүйелері жетілдіруде.

Мемлекеттік қызметті көрсету айқындығын автоматтандырушы және қамтамасыз етуші ақпараттық жүйелер:

• 
  «Е-лицензиялау» (рұқсаннама құжаттарын беретін мекемелерде орнатылды) – Портал арқылы қабылданған рұқсатнаманы беру;
  
• 
  «Е-акимат» (жұмыспен қамту бөлімі және білім бөлімі) – Портал арқылы көрсетілген мемқызметті көрсету бойынша өтініштерді тіркеу және қарау;
  
• 
  «ХҚО интегралдау ақпараттық жүйесі» «жұмыспен қамту, білім, сәулет және ауыл шаруашылығы бөлімдері), ХҚКО арқылы қабылданған «ХҚО интегралдау ақпараттық жүйесі»
  
• 
  АҚАЖ порталы