Дәріс сабақтың мазмұны
Газ бен будың ағуы
Сапатамалардың, тұмсықтың түрлері, жұмысы
Ағынның кинетикалық энергиясы
Саптамадан шығар ауыздағы жылдамдық
Дымқыл ауа, оның негізгі параметрлері
Дымқыл ауаның есебі
Айналмалы қималы қысқа арналардан (саптамалар, тұмсық( газ бен будың ағыны өтуін қарастырамыз. Бундай саптамалар тасқынның (ағынның) энергияға реактивті қозғалтқыш (реактивті қозғалтқыштардың турбина тұмсығы, өндірістік орынды аппараттар) немесе кинетикалық энергияны потенциалды энергияға (турбокомпрессордың саптамалары, ішінде газ сығылатын арнайы құралдар т.б.) айналуға қолданылады.
Саптамалар ағынының шығар аузы кішірейтін конфузор d , ұлғаятын (диффузор) және біріккен конфузорлы диффузор қаптамалары dF=0 болып бөлінеді. Бұл насадкалар қысқа ал ондағы ағын жылдамдығы үлкен сол себепті ағынның арнаның қабырғасымен жанасуы өте аз уақытта жүретіндігіненайналадағы ортамен болатын жылуалмасу жоққа тән, сондықтан бұл процесс адиабатты болып саналады.
Үйкеліс күші жоқ болғандықтан, қозғалыстағы ағын сыртқа жұмыс шығармайды. Сондықтан ағынның не болар кинетикалық энергиясы мына айырмаға тең.
. (1)
Осыдан саптамадан ағып өтер сұйық жылдамдығы:
(2)
Ал бастапқы жылдамдық С1=0 болғанда
(3)
мұндағы С1 – ағынның кіре берістен жылдамдығы м/с;
С2 – саптамадан шығар ауыздағы суық жылдамдығы м/с;
i1 - кіре берістегі меншікті энтальпия Дж/кг
i2 – шығар ауыздағы меншікті энтальпия Дж/кг.
Салыстырмалы ылғалдының су буы.
Ылғалды шамасы дегеніміз 1 кг құрғақ ауаға келетін су буының мөлшері. Бұл шама «Х» деп белгіленеді және ол кг/кг деген шамамен көрсетіледі. Кейкезде г/кг деп алынып онда «d» деп белгіленеді. Ауаның ылғал шамасыоның температурасыөзгерсе де өзгермейді. Сондықтан бұл шама есептеукезінде өте қолайлы.
Идеалды газдың құрамдық теңдеуін қолдана отырып, ылғал шамасының су буының парциалды қысымынан байланысып мына теңдеумен көрсетеміз:
(4)
Ылғалды ауаның жылу шамасы (энтальпия)
Ылғалды ауаның жылу шамасы құрғақ ауа мен су буының жылу шамасынан (энтальпия) турады.
Ылғалды ауаның энтальпиясы (Дж) ылғалды ауадағы 1 кг құрғақ ауамен саналады
. (5)
. (6)
Будың энтальпиясы (2493 кДж/кг).
Сn – жылусиымдылықтың ұсақ шамасы (1,97 кДж/кгК)
Егер құрғақ ауаның ұсақ жылусиымдылығын 1б0 кДж/кгК деп алсақ онда теңдеуді мына түрде жазуға болар
кДж/кг құрғақ ауа. (7)
Материалдан әкетілмек ылғалдық шамасы
(8)
Ауаның шамасы
(9)
Ауа Жылытқыштағы ауалы жылытуға 1 кг құрғақ ауаға
J2 - J0 = J1 - J0; жылу кетеді. (10)
Жылу шығының q кДж/кг
. (11)
Материалды тепе-теңдік теңдеуін қараңыз:
(12)
Материалды тепе-теңдіктің арқасында нағыз құрғату процесінің жылу тепе-теңдігін құрамыз.
Өздік бақылау сұрақтары
Газ бен будың ағуының маңызы
Газ бен будың ағуына арналған құрылғылар қандай және оған мысал келтірініз
Тұрақтан ағып өтер сұйық жылдамдығының формуласын жазыңыз
Дымқыл ауа параметрлері туралы түсінігіңіз
Дымқыл ауа параметрлерінің формулаларын жазыңыз
Ылғал шамасы қалай табылады
Салыстырмалы және абсолютті ылғалдылық дегеніміз не?
Дымқыл ауаның I-d диаграммасын турғызыңыз
Қолданылған оқулықтар
Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат, 1969 - б. 151-168
Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. – б.180-194б. 210-217
Лариков Н.Н. «Тепдлтехника» - Стройиздат., 1985. – б.102-116
Достарыңызбен бөлісу: |