ЖҰмыс бағдарламасы пән, пән коды: Еңбек гигиенасы, eg 5303 Мамандық : 051102- «Қоғамдық денсаулық сақтау»

1. 
   Инфрадыбыс және ультрадыбыс дегеніміз не?
   
2. 
   Ультра және инфра дыбыстың физико-гигиеналық мінездемесін айтып беріңіз?
   
3. 
   Ультра және инфра дыбыс деңгейі және спекторын өлшеу қалай жүргізіледі?
   
4. 
   Ультра және инфра дыбыстың негізгі көздерін айтыпберіңіз?
   
5. 
   Ультра және инфра дыбыстың қолдану аймақтарын айтып беріңіз?
   
6. 
   Ультра және инфра дыбыстың адам ағзасына жағымсыз әсерін төмендетудің қандай іс-шаралары бар?
   

№2.21.

2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.

3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.

қосымша:

2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.

3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга­низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо­бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.

4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормиро­вание. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учеб­ное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.

5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.

6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.

7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.

8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.

9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогуз­баева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.

10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.

Қазақ тілінде

Негізгі:

Косымша:

2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.

3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.

4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғыз­баева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.

5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.

6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

1. ... адамдарды шуы қарқынды цехтарға жұмысқа қабылдауға болмайды.

а) жасы 35-тен жоғары

в) 18-23 жастағы

с) 25-35 жастағы

д) 20-30 жастағы

е) жасы 20-тан жоғары

2.Шудың есту мүшесіне әсерінен ... дамиды.

а) кохлеарлы неврит

в) кондуктивті кереңдік

с) шуға бейімделу

д) нейросенсорлық кереңдік

е) отосклероз

3.Шудың әсер етуі кезінде еңбекке жарамдылыққа сараптама жүргізу ... байланысты болады.

а) еңбек жағдайына

в) еңбек өтіліне

с) есту қызметін *** дәрежесіне

д) мамандыққа

е) жұмысшының жасына

4. Шудың ағзаға тигізетін қолайсыз әсерін дәлелдейтін функционалдық диагностиканың оңтайлы әдісі ... болады.

а) тоналды шегті аудиометрия

в) реоэнцефалография

с) электроэнцефалография

д) ультрадыбыста доппле***графия

е) тетрополярная реография

5. 1 метрге дейін сыбырлап сөйлегенді есту кезінде этнологиясы шу болғанда есту қызметін жоғалтудың дәрежесін көрсетіңіз:

а) ІҮ дәреже

в) ІІ дәреже

с) ІІІ дәреже

д) І дәреже

е) Ү дәреже

6. Шу жүйелі түрде әсер еткенде алдымен ... дамиды.

а) нейропатия

в) кардиологиялық синдром

с) Рейно синдромы

д) гипертониялық синдром

е) астено-вегативті синдром

7. Шуға ағза ұзақ әсер еткенде ... дамиды.

а) кохлеарлы неврит

в) бет жүйкесінің невриті

с) серозды эпитимпанит

д) іріңді мезотимпанит

е) бет жүйесінің салдануы

8. Жоғары жиіліктегі шудың әсеріне ұшырайтын жұмысшыларды тексерудің ақпараттық әдісі:

а) отоскопия

в) аудиометрия

с) энцефалография

д) ларингоскопия

е) электроэнцефалография

9. Шудың ағзаға кері әсері шудың ... байланысты болады.

а) физикалық көрсеткіштеріне

в) гигиеналық нормаға

с) шығу көзіне

д) шығу көзінен нысанға дейінгі қашықтыққа

е) дыбыс қысымына

10.Шу тудыратын арнайы емес бұзылыстарға жатады:

а) ОЖЖ қызметінің бұзылысы

в) жарғақша тінінің керілуі

с) есту мүшесі қызметінің бұзылысы

д) есту мүшесінің ақауы

е) кереңдіктің дамуы

№2.22.

2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.

3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.

қосымша:

2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.

3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга­низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо­бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.

4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормиро­вание. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учеб­ное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.

5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.

6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.

7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.

8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.

9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогуз­баева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.

10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.

Қазақ тілінде

Негізгі:

Косымша:

2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.

3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.

4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғыз­баева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.

5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.

6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

Науқасқа 35 жас, 13 жыл тракторист болып жұмыс істейді. Сыздап ауырғанға, алақан мен саусақтардың жансыздануына, қолдарының тез шаршағыштығына, бас ауруына, ұйқысының бұзылуына шағымданады. Объективті түрде анықталды: қолдары көкшіл-цианозды түс, ісінген. Қолқап типі бойынша алақандары беткейінің сезімталдығының төмендегені және шынтақ бұлшық еттерінің рефлекторлық қозғыштығы артқан. Капилляроскопия кезінде цианозды фонда тырнақ ойысы капилярларының спазмы анықталды. Алақан және қол сүйектерінде ұсақ жарықтанулар анықталды, олар склероздық дұғамен (валикпен) қоршалған.

Тапсырма:

1.Аурудың дамуына қандай кәсіптік зиянды фактор себепкер болды және неліктен?

2.Науқастың диагнозын анықтаңыз?

3.Науқастың еңбек жарамдылығына сараптама жүргізіңіз.

4.Жұмысшының денсаулық жағдайын жақсарту шаралары.
№2 есеп. Шахта бұрғышысында діріл ауруының алғашқы белгілері анықталып, жұмысшы шахта үстіне дәнекерлеуші ретінде ауыстырылды.

Тапсырма:

1.Еңбек жағдайына гигиеналық баға беріңіз.

2.Науқастың еңбекке жарамдылығына сараптама жүргізіңіз. Жұмысшының денсаулық жағдайын ескеріп, жұмыс дұрыс таңдалған ба?

3.Берілген жағдайда жұмысшы денсаулығын жақсартудың қандай шараларын қолдануға болады?
№3 есеп. Емханаға 38 жастағы Н. деген науқас келіп қаралды. Ол алақан мен саусақтардың ауруына, әсіресе салқын мезгілде ұюына шағымданды. Ауырғанына 3 ай болған. 10 жылдан бері бульдозерші болып жұмыс істейді. Қарағанда: қолдарында сыртқы өзгерістер байқалмайды. Неврологиялық тұрғыдан – саусақ ұштарының гипестезия типі бойынша сезімталдығы азғана бұзылған. Капилляроскопия жасағанда – тырнақ ойысы капиллярларының ойқын емес спастикалық жағдайы анықталды.

Тапсырма:

1.Бульдозершінің еңбек жағдайының гигиеналық сипаттамасын беріңіз.

2.Науқастың денсаулық жағдайын бағалаңыз.

3.Аурудың қандай түрі екенін анықтаңыз.

4.Берілген жағдайда гигиеналық, алдын-алу және қалпына келтіру іс-шараларын ұсыныңыз.
№4 есеп. Ер адам, 43 жаста, 10 жыл бойы бетонды дірілмен нығыздаушы болып жұмыс істейді. Емханаға келіп, басының үнемі ауруына, басының айналуына, сезімталдықтың артуына, тітіркендіргіштікке, аяғының сыздап ауруына, ұюына, нашар сезінуге, тахикардияға, ауаның жетіспеуіне, өлімнен қорқу сезіміне, есте сақтаудың нашарлауына, жылағыштыққа, ұйқысының бұзылуына, аяқ саусақтарының бозаруына, диффузды терлегіштікке шағымданды.

Тексеру барысында анықталды: ангиополиневропатиялық белгілер, әсіресе аяқтарында, дірілді сезінудің бұзылуын, салдану, сіңірлі рефлекстердің баялауына, трофикалық бұзылыстарға (аяқ саусақтарындағы терінің жұқаруы, бұлшық еттер гипотрофиясы), артериалдық қысымның қалыптан шамалап көтерілуі.

1.Диагноз қойып, кәсіптік аурудың кезеңін анықтаңыз.

2.Аурудың дамуына алып келген кәсіптік зиянды фактор қандай және неліктен?

3.Бұл жағдайда қандай құжаттар толтырылады?

4. Берілген жағдайда гигиеналық, алдын-алу және қалпына келтіру іс-шараларын ұсыныңыз.

№2.23.

1. ҚР ДСМ 12 қараша 2009 ж №705-і «Тұрғындардың жұқпалы және паразитарлы кәсіптік аурушаңдығы, улануы бойынша тексеру ережелерін бекіту» бұйрығы бойынша кіші баяндама жасау.

2. Еңбек Кодексінің мазмұны және жұмыс орнындағы шудың, дірілдің, ультра және инфрадыбыстың медийиналық тексеру бойынша нормативті құжаттар.

3. Кәсіптік аурушаңдылық және улану тізімін үйрету.

4. Өтіп кеткен оқу материалдарын қайталау.
IV. Орындау түрі: Презентация, реферат, MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.
V. СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері (1,2 қосымшаны қараңыз)
VI. Тапсыру мерзімі: 2-7 апта
VІІ. Әдебиеттер:

Негізгі

1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.

2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.

3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.

4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.

5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.

6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.

7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562с.

1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.

2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.

3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.

4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.

5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.

6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.

7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.

8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.

9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.

1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы. Тоғызбаева К.К. - Алматы. 2010.-366 б.

Қосымша:

1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістемелік құрал. - Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б.

2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.
VIII .Бақылау – тест тапсырмалары:
1. Дыбысты оқшаулау – қоршаудың … қабілеті.

а) ауа және соққы шуының дыбыстық энергиясын төмендету

в) ауа және соққы шуының дыбыстық энергиясын күшейту

с) шағылысқан дыбыс толқындарының энергиясын төмендету

д) шағылысқан дыбыс деңгейінің энергиясын ұстап қалу

е) көлік шуының дыбыстық энергиясын жұту

2. Дыбысты жұту …үшін жасалады.

a) шағылысқан дыбыс толқындарының энергиясын төмендету

в) шағылысқан дыбыс тербелісінің энергиясын күшейту

c) шағылысқан дыбыс деңгейінің энергиясын ұстап қалу

д) ауа шуының дыбыстық энергиясын төмендету

e) соққы шуының дыбыстық энергиясын жұту

3. Шуды санитарлық бағалау … әдісімен жүргізіледі.

a) құралмен тексеру жене есептеу

в) есептеу және графикалық

c) физикалық,физико-математикалық

д) химиялық,статистикалық

е) тәжірибелік және зертханалық

4. Санитарлық қадағалаудың … түрлері болады.

a) ескертпелі, ағымды

в) айлық, жылдық

c) жаппай, жекелеген

д) ағымды, маусымдық

e) маусымдық, күнделікті

5. Шу деңгейін өлшеу үшін … аспаптары қолданылады.

a) шу өлшегіш, ШИВ-1

в) діріл өлшегіш, актиномер

с) люкметр, радиометр

д) термограф, термометр

e) бутирометр,ТУФ-200

6. Шуды өлшегеннен кейін алынған мәліметті өндеу үшін … алынады.

a) 3 нүктенің орташа шамасы

в) 2 нүктенің орташа шамасы

с) 3 нүктенің бастапқы шамасы

д) 3 нүктенің соңғы шамасы

е) 4 нүктенің үшінші шамасы

7. Нысанды шудан қорғау шараларына ... кіреді.

а) қорғаушы конструкцияның дыбыс оқшаулауын арттыру

в) сәулеттік -жоспарлау шаралары

с) қаланы салу және құрылыстық- акустикалық әдістер

д) санитарлық- техникалық жабдықтардыарттыру әдістері

е) инженерлік- техникалық ұйымдастыру тәсілдері

8. Егерде өлшеуден кейін алынған нәтижемен жеке нүктелердің айырмашылығы ... асса, онда өлшеуді қайта жүргізеді.

а) 3,0 дБА

в) 3,0 Гц

с) 3,0 В/м

д) 3,0 км/ч

е) 3,0 м/с

9. Тұрақсыз шуды өлшеу уақыты ... қажет.

а) 30 минуттан кем болмауы

в) 30 минуттан артпауы

с) 20 минуттан аспауы

д) 25 минуттан аспауы

е) 15 минуттан кем болмауы

10. Тұрақты шуды өлшеу ... жүргізіледі.

а) әр нүктеде 3 реттен кем емес, 3-5 минут бойы

в) әр нүктеде 3 реттен көп емес, 3-5 минут бойы

с) әр нүктеде 2 реттен кем емес, 3 минут бойы

д) әр нүктеде 2 реттен кем емес, 3 минут бойы

е) әр нүктеде 3 реттен кем емес, 5 минут бойы

11. Шуды өлшеу хаттамасына ... ұсынылады.

а) өлшеу нүктелерін көрсеткен сызба

в) шудын негізгі көздерін көрсеткен сызба

с) өлшеу жүргізген нүктелер көрсетілген қосымша

д) шудың қосымша көздерін сипаттайтын акт

е) шу көздерін тексеру актісі

12. Шудың денгейін өлшеу негізінде ... толтырылады.

а) хаттама

в) акт

с) нұсқама

е) баянат

13. Көлік шуын ... аралықта өлшейді

а) сағат 8-ден 10-ға дейін және 16-дан 19-ға дейінгі

в) сағат 9-дан 10-ға дейін және 17-ден 20-ға дейінгі

с) сағат 7-ден 9- ға және 18-ден 21-ге дейінгі

д) сағат 6-дан 9-ға дейін және 17-ден 19-ға дейінгі

е) сағат 10-нан 12-ге дейін және 19-дан 22-ге дейінгі

14. Егер шудың негізгі көзін анықтау қиын болса, микрофонды... бағыттайды.

а) тігінен жоғары қарай

в) тігінен төмен қарай

с) көлденең

д) оңға қарай

е) солға қарай

15. Өлшеу кезінде микрофон көзіне қарай бағытталып, өлшеуді жүргізуші адамнан ... ұстау қажет.

а) 0,5м кем емес

в) 0,5 көп емес

с) 1,0м кем емес

д) 1,0м көп емес

е) 1,5м көп емес

16. Шуды төмендетуге жоспарланған шаралардың тиімділігі үшін ... әдісі кең қолданылады.

а) есептік

в) химиялық

с) физикалық

д) аспаптық

е) геометриялық

17. Шуға қарсы шараларды тұтас іске асыру негізгі ... бағыт бойынша жүргізіледі.

а) 3

с) 4

е) 6

а) шу көзіне

в) шудың көзінен қорғалатын нысанға дейін таралуын жолына

с) шудың қорғау нысандарына

д) қоршаған ортаның шумен ластануын бағалауға

е) адам ағзасын шудың тигізетін кері әсерімен қорғауға

19. Шу тудырған орташа емес өзгерісіне ... жатады.

а) ОЖЖ қызметінің бұзылысы

в) құрақ пердесінің керіліуі

с) есту мүшелері қызметінің бұзылуы

д) есті мүшелерінің ақаулары

е) кереңдіктің дамуы

20. Шудың ағзаға кері әсері ... түрінде көрінеді

а) арнайы және арнай емес өзгерістер

в) морфологиялық және функционалдық өзгерістер

с) қалпына келетін және қалпына келмейтін өзгерістер

д) есту мүшелерінің қызметінің жақсаруы

е) қан элементтері пішінінің бұзылуы

21. ... қабілетімен инфрадыбыс айтарлықтай арақашықтыққа тарайды.

а) Кедергіні айналып өту

в) Биологиялық ағзаға ену

с) Серпімді ортада тербелу

д) қатты ортада тербелу

е) Жиіліктегі спектр

22. пайда болу кезінде инфрадыбысты төмендетудің конструктивті шараларына ... жатады.

а) оқшаулау және жұту

в) жоспарлы орналастырулар

с) санитарлық тексерулер

д) жеке бас қорғаныштық заттары

е) еңбек пен демалу тәртібін ұйымдастыру

23. Өндірістік жағдайда инфрадыбыс әсер еткенде еңбек пен демалудың ... енгізу тәртібі қолданылады.

а) әр 2 сағат сайын 20-минуттың үзілісті

в) әр 1,5 сағат сайын 10 минуттың үзілісті

с) әр 2,5 сағат сайын 15 минуттың үзілісті

д) әр 1 сағат сайын 5 минуттың үзілісті

е) әр 3 сағат сайын 30 минуттың үзілісті

24. Инфрадыбыстың әсер ету жағдайында есту мүшесін қорғау үшін ... қолдану ұсынылады.

а) құлақ қап (наушники)

в) арнайы белдеулер

с) комбинизондар

д) дәрумендер

е) қолқаптар

25. Инфрадыбыстың әсер ету жағдайында жұмыс істейтіндер медициналық тексеруді ... өтулері қажет.

а) 24 айда 1 рет

в) 6 айда 1 рет

с) жылына 2 рет

д) кварталаны 1 рет

е) 24 айда 2 рет

26. Инфрадыбыс әсер ететін жағдайда жұмыс істейтін жұмысшылардың медициналық тексеруін өткізу кезінде ... қатысуы қажет

а) лордәрігер

в) гинеколог

с) стоматолог

д) фтизиатр

е) кардиолог

27. Ағзаға инфрадыбыстың әсер етуінің скринингтік тест ретінде ... шағымы пайдаланылады.

а) есту жолында қышу мен жағымсыз сезіміне

в) әлсіздік пен бастың айналуына

с) жүрек айну және ауызда сілекейдің бөлінуіне

д) іштің аймағының күрт ауырсынуына

е) есту жолында шудың және күю сезіміне

28. Жанаспалы ультрадыбыстың жоғары жиіліктегі көздерімен жұмыс істейтіндерге ... пайдалану ұсынылады.

а) мақтадан жасалған қолқаптарды

в) бір реттік қолқаптарды

с) целофаннан жасалған қолқаптарды

д) медициналық қолқаптарды

е) стерильденген қолқаптарды

29. Жұмысқа қабылдау кезінде медициналық- биологиялық скрининг ...кезеңде жүргізіледі.

а) 2

с) 4

е) 6

а) әлеуметтік

в) медициналық

с) экологиялық

д)экономикалық

е) статистикалық

31. Медициналық –биологиялық скринингтік 2- кезеңі ... таңдау деп аталады.

а) медициналық

в) әлеуметтік

с) экологиялық

д)экономикалық

е) статистикалық

32. Ультрадыбыстың әсер ету жағдайында жұмысқа қабылдауда жүргізілетін медициналық- биологиялық скрининг кезінде ... қауіп факторлары есепке алынады.

а) индивидуалдық және өндірістік

в) ұжымдық және кәсіптік

с) экономикалық және экологиялық

д) химиялық және физикалық

е) әлеуметтік және медициналық

а) 100

с) 250

е) 200

а) кавитация

в) гравитация

с) термоизоляция

д) ионизация

е) дыбысты изоляциялау

35. Өндірістік ультрадыбыстық қондырғыларда 40 КГц жиілікте дыбыс қысымының рұқсат етілген денгейі ... дБ болады.

а) 110

с) 250

е) 180

а) 80-нен 120 дБ дейін

в) 100-ден 120 дБ дейін

с) 200-ден 250 дБ

д) 60- тан 80 дБ дейін

е) 180-нен 210 дБ дейін

37. Инфрадыбыстың естілетін ультрадыбыстың жиілік диапозонынан өзіне тән ерекшелігі :

а) толқын ұзындығының үлкен және тербеліс жиілігінің аз болуы

в) толқын ұзындығының кіші және тербеліс жиілігінің аз болуы

с) толқын ұзындығының үлкен және тербеліс жиілігінің үлкен болуы

д) толқын ұзындығының кіші және тербеліс жиілігінің үлкен болуы

е) толқын ұзындығының орташа және тербеліс жиілігінің орташа болуы

38. Инфрадыбысты тербеліске өте сезімтал ... болып табылады.

а) жүрек-қан тамыр, жүйке және вестибулярлы жүйелері

в) қанқа- буын, тыныс алу, жүрек – қан тамырлар жүйелері

с) жүйке, тыныс алу жүйелерінің және асқазан ішек жолдарының мүшелері

д) зәр шығару, иммундық, эндокриндік жүйелері

е) вестибулярлы, эндокриндік, тныс алу жүйелері

39. Инфрадыбыс - ... диапозонындағы төменгі жиілікті акустикалық тербелістер аясы.

а) 20 Гц төмен

в) 20МГц

с) 30 Гц

е) 40 МГц

40. ... адамдарды шуы қарқынды цехтарға жұмысқа қабылдауға болмайды.

а) Жасы 5-тен жоғары

в) 18-23 жастағы

с) 25-35 жастағы

д) 20-30 жастағы

е) Жасы 20-дан жоғары

41. Шудың есту мүшесіне ... әсерінен дамиды.

а) кохлеарлы неврит

в) кондуктивті кереңдік

с) шуға бейімделу

д) нейросенсорлық кереңдік

е) отосклероз

42. Шудың әсер ету кезінде еңбекке жарамдылыққа сараптама жүргізу ... байланысты болады.

а) еңбек жағдайына

в) еңбек өтіліне

с) есту қызметін жоғалту дәрежесіне

д) мамандыққа

е) жұмысшының жасына

43. Шудың ағзаға тигізетін қолайсыз әсерін дәлелдейтін функционалдық диагностиканың оңтайлы әдісі ... болады.

а) тоналды шекті аудиометрия

в) реоэнцефалография

с) электроэнцефалография

д) ультра дыбысты допплерография

е) тетрополярлы реография

44. 1 метрге дейін сыбырлап сөйлеуді есту кезінде этиологиясы шу болған есту қызметін жоғалтудың дәрежесін көрсетіңіз :

а) ІҮ дәреже

в) ІІ дәреже

с) ІІІ дәреже

д) І дәреже

е) Ү дәреже

45. Шу жүйелі түрде әсер еткенде алдымен ... дамиды.

а) нейропатия

в) кардиологиялық синдром

с) рейносиндромы

д) гинергониялық синдром

е) астено-вегетаивті синдром

46. Шудың ағзаға ұзақ әсер етуінен ... дамиды.

а) кохлеарлы неврит

в) бет жүйкесінің невриті

с) серозды эпитимпанит

д) іріңді мезотимпанит

е) бет жүйесінің салдануы

47. Жоғары жиіліктегі шудың әсеріне ұшырайтын жұмысшыларды тексерудің ақпараттық әдісі :

а) отоскопия

в) аудиометрия

с) энцефалография

д) ларингоскопия

е) электроэнцефалография

48. Шудың ағзаға кері әсері шудың ... байланысты болады.

а) физикалық көрсеткіштеріне

в) гигиеналық нормасына

с) шығу көзіне

д) шығу көзінен нысанға дейінгі қашықтыққа

е) дыбыс қысымына

49. Ағзаға шу тудыратын арнаый емес бұзылыстарға - ... жатады.

а) ОЖЖ қызметінің бұзылысы

в) жарғанша тінінің керілуі

с) есту мүшесі қызметінің бұзылысы

д) есту мүшесінің ақауы

е) кереңдіктің дамуы

50. Микроклимат – бұл :

а) жекелеген территориядағы немесе жабық бөлмедегі метеожағдай жиынтығы

в) белгілі бір территориядағы көп жылдық тәртіп

с) атмосфералық ауаның физикалық қасиеті мен химиялық құрамы

д) ауаның және қоршаған беткейлердің температурасы

е) атмосфералық ауадағы әртүрлі газдар қоспасының жиынтығы.

51. Қыздыратын микроклимат ... сипатталады.

а) жұмыс орындағы микроклимат көрсеткіштері комфорт аймағының жоғарғы шегінің артыумен

в) ауаның және қоршаған беткейлердің температурасы

с) ағзаның жылу реттеу үрдістерінің күштенуін тудырмайтын микроклимат көрсеткіштерінің жиынтығымен

д) ағзада дискомфорттық жылу сезінуді тудырмауымен

е) тіндерде алмасу, тотықсыздану үрдістерінің артуына және жылуды өндірудің азаюына алып келуімен

52. Конвекция, радиация, булану, кондукция – бұл :

а) жылу беру жолдары

в) жылыдуң түзілу жолдары

с) сәулелену түрлері

д) химиялық реактивтің түрлері

е) заталмасудың түрлері

53. Өндірістен дене температурасын өлшеу үшін ... қолданылады.

а) электротермометр, инфрақызыл термометр, жылу өлшегіш

в)метаскоп, инфрақызыл сәуле шашқыш, шу өлшугіш

с) жылу өлшегіш, шартәріздес термограф, термограф

д) электронды термогигрометр, термоанемометр

е) электротермометр, актинометр, радиометр

54. Жылулық тепетеңдікті бағалау... әдістерінен жүргізіледі.

а) құралдық және есептеу

в)математикалық және статистикалық

с)физиологиялық және морфологиялық

д) химиялық және физикалық

е) биологиялық және микробиологиялық

55.Суммарлы конвекциялық және радиациалық жылу беруді анықтау үшін... қолданылады.

а)жылу өлшегіштер

в) инфрақызыл термометрлер

с) электрлі термометрлер

д) термографтар

е) катотермометрлер

56. Өкпе мен тері жамылғысы беткейлерінен булану арқылы жылу жоғалту қатынасы ауаның ... тәуелді болады

а)температурасына

в) ылғалдылығына

с) қысымына

д) жылдамдығына

е) иондалуына

57. 10° С температурада өепе мен тері жамылғысы беткейлерінен булану арқылы жылу жоғалтудың қатынасы ... құрайды.

а) 1:2

с) 1:4

е) 1:6

а) актинометрлер және радиометрлер

в) электрометрлер мен инфрақызыл термометрлер

с) жылу өлшегіштер мен метеоскоптар

д) шартәрізді термометрлер және аспирациялық психрометрлер

е) электронды термогигрометрлер және термоанемометрлер

59. Ағзаның инфрақызыл сәулелерден қызып кетуінің алдын алу үшін ... қарастырылады.

а) ауалы себезгі (душ)

в) ауа ағыны

с) ауа қалқасы(навес)

д)ауа бассейні

е)сулы процедура

60. Демалыс кезінде жұмысшылар болатын, салқын әрі таза ауа берілетін қоршаулармен бөлінген цехтың жеке бөлігін ... деп атайды.

а) ауа оазисі

в) ауа себезгісі

с) ауа ағыны

д) ауа қалқасы

е) ауа бассейні

61. Кранның, пультпен басқару кабиналарының метеожағдайын қалыпқа келтіру үшін... қолданылады.

а) ауаны кондицирлеу

в) ауа оазисі

с) ауа себезгісі

д) аэрация

е) тікелей желдету

62. Ультрадыбыс тербелісінің шығу көзінің типі бойынша...көздерді бөледі.

а) стационарлық

в) автоматтандырылған

с) жылжымалы

д) ауалық

е) жанасатын

63. Ультрадыбысты тербелісінің спектралды сипаттамасына қарай ультрадыбыс... болып бөлінеді.

а) жиілігі төмен, орташа жиіліктегі, жоғары жиіліктегі

в) өте жоғары жиіліктегі, жоғары жиіліктегі, орташа жиіліктегі

с) микротолқынды, ультрақысқа толқынды, ультрамикротолқынды

д) орташа жиіліктегі, жоғары жиіліктнгі, ультрамиеротолқынды

е)инфрадыбыс, ультрамикродыбысты, микродыбысты

64. 16-дан 63кГц ультрадыбыс

в) орташа жиіліктегі

с)жоғары жиіліктегі

д) өте жоғары жиіліктегі

е) ультрамикро жиіліетегі

65. Ультрабыбысты тербелістердің сәулелену тәсіліне қарай... шығатын ультрадыбыстың көздерін ажыратады.

а) магнито стрикциондық және пьезоэлектрлік генатордан

в)импульсивті және ауалық генератордан

с) тұрақты және тұрақсыз күшейткіштен

д) ауыспалы және қолды электрлі құралдардан

е) стационарлық және жылжымалы генератордан

66. Ультрадыбысты тербелістердің генерилену тәртібіне қарай ультрадыбыс... деп бөлінеді.

а) тұрақты және импульсті

в) үзілмел және тұрақты

с) жанасатын және ауалық

д) қолды және стационарлық

е) стационарлық жіне жылжымалы

67. Ауалық ультрадыбыстың нормаланатын көрсеткіштері... болып табылады.

а) үштен бір октавалық жолақта дБ-мен берілген дыбыс қысымының денгейі

в) үштен екі октавалық жолақта дБ-мен берілген дыбыс толқынының денгейі

с) үштен бір оетавалық жолақта Гц-пен берілген дыбыс қысымының кернеулігі

д) бір октавалық жолақта В/м2 берілген дыбыс тербелісінің денгейі

е) диапазоны 10кГц...500мГц аралығындағы акуатикалық тербелістер

68. Ультрадыбыс- бұл:

а) диапазоны 20 кГц- 1000мГц аралығындағы акустикалық тербелістердің аясы

в) диапазоны 16-20000 Гц аралығындағы механикалық тербелістердің аясы

с) диапазоны 20 Гц жиіліктен төмен механикалық тербелістер

д) қарқындылығы мен жиілігі әртүрлі, уақыт бойынша ретсіз өзгеретін дыбыстардың жиынтығы

е) құралдардың күрделі механикалық тербелмелі қозғалыстары

69. Инфрадыбыс- бұл:

а) диапазоны 20 Гц жиіліктен төмен механикалық тербелістер

в) диапазоны 16- 20000 Гц аралығындағы механикалық тербелістердің аясы

с) диапазоны 20 кГц- 1000мГц аралығындағы акустикалық тербелістердің аясы

д) қарқындылығы мен жиілігі әртүрлі, уақыт байынша ретсіз өзгеретін дыбыстардың жиынтығы

е) құралдардың күрделі механикалық тербелмелі қозғалыстары

70. Инфрадыбыстар спектрдің сипатына қарай... болады.

а) кең жолақты, тоналды

в) кең жолақты, импульсті

с) тұрақты, импульсивті

д) тұрақты, тұрақсыз

е) ауалық, жанасатын

71. Инфрадыбыс уақыттық сипатына қарай деп бөлінеді

а) тұрақты және тұрақсыз

в) үзілмелі және тұрақты

с) кең жолақты және тоналды

д) ауысымды және орташа тәуліктік

е) сағаттық және минуттық

72. Инфрадыбыс өлшеу... аспабын қолдану арқылы жүргізіледі.

а) шу өлшегішті

в) виброметрді

с) радиометрді

д) термометрді

е) актинометрді

73. Цехтарда инфрадыбысты өлшейтін нүктелерді бір- бірінен ... қашықтықта таңдайды.

а) 20 м артық болмайтын

в) 20 м кем болмайтын

с) 10 м артық болмайтын

д) 5 м кем болмайтын

е) 15 м кем болмайтын

74. Ультрадыбыс тудыратын эффектілер, шартты түрде ... деп бөлінеді.

а) механикалық, физикалық- химиялық, термиялық, кавитациондық

в) физикалық, химиялық, биологиялық, психикалық

с) физиологиялық, микробиологиялық, морфологиялық

д) техникалық, технологиялық, энергетикалық, инженерлік

е) тұрақты, тоналды, импульсті, жанасатын

75. Медициналық ультрадыбыс қөздері мен жұмыс істейтіндер ... болатын ультрадыбыстың әсеріне ұшырайды.

а) тербеліс жиілігі 20Гц-20,0 МГц және қарқындылығы 50- 160 дБ

б) тербеліс жиілігі 10Гц- 10,0 МГц және қарқындылығы 40- 150 дБ

с) тербеліс жиілігі 30 Гц – 30,0 МГц және қарқындылығы 60- 170 дБ

д) тербеліс жиілігі 40 Гц- 40,0 МГц және қарқындылығы 70- 190дБ

е) тербеліс жиілігі 50 Гц- 50,0 МГц және қарқындылығы 80- 200 дБ

76. Жалпы дірілді гигиеналық бағалау ... дейінгі диапазон жиілігімен сипатталады.

а) 2-ден 63Гц-ке

в) 3-тен 63Гц-ке

с) 1-ден 61Гц-ке

д) 4-тен 62Гц-ке

е) 5-тен 60Гц-ке

77. Жалпы діріл жиілік спектріне қарай ... болып бөлінеді.

а) төмен жиілікті, орташа жиілікті, жоғары жиілікті

в) ультражиілікті, микрожиілікті, микротолқынды

с) өте жоғары жиілікті, жоғары жиілікті, төмен жиілікті

д) орташа толқынды, қысчқа толқынды, ультрақысқа толқынды

е) ұзын толқынды, орташа толқынды, микротолқынды

78. 1-ден 4 Гц-ке дейінгі тербеліс жиілігі ... жатады.

а) қысқа жиіліктегі дірілге

в) орташа жиіліктегі дірілге

с) жоғары жиіліктегі шуға

д) қысқа жиіліктегі ЭМӨ-ке

е) орташа жиіліктегі ЭМӨ-ке

79. 8-ден 16 Гц-ке дейінгі тербеліс жиілігі ... жатады.

а) орташа жиіліктегі дірілге

в) төмен жиіліктегі дірілге

с) жоғары жиіліктегі дірілге

д) төмен жиіліктегі ЭМӨ-ке

е) орташа жиіліктегі ЭМӨ-ке

80. 31,5-тен 63 Гц дейінгі тербеліс жиілігі ... деп аталады.

а) жоғары жиілікті

в) орташа жиілікті

с) төмен жиілікті

д) өте жоғары жиілікті

е) ультра жиілікті

81. Кең жолақты және синусоидалды діріл – бұл діріл ... қарай бөлінуінен болады.

а) спектрінің сипатына

в) жиілік диапозонына

с) ағзаға әсер етуіне

д) шығу тегіне

е) шығу көзінен ара қашықтығына

82. Адам ағзасына әсер етуіне қарай діріл ... болып бөлінеді.

а) жалпы және жергілікті

в) аймақтық және ғаламдық

с) жалпы және жекелеген

д) арнайы және арнайы емес

е) кең жолақты және синусоидалды

83. Тұрақты және тұрақсыз деп бөліну дірілдің ... қарай жүргізіледі.

а) уақыттық сипаттамасына

в) спектр сипатына

с) жиілік диапозонына

д) адам ағзасына әсер етуіне

е) шығу тегіне

84. Тұрақты дірілде виброжылдамдықтың деңгейі 10 минут ішінде ... артық өзгереді.

а) 5 дБ-ден

в) 16 дБ-ден

с) 26 В/м-ден

д) 6 м/с-тан

е) 16 Гц-тен

85. Тұрақсыз дірілде виброжылдамдықтың деңгейі 10 минут ішінде ... артық өзгереді.

а) 5 дБ-дан артық

в) 6 дБ-ден кем

с) 16 дБ-ден артық

д) 16 дБ-ден кем

е) 26 дБ-ден артық

86. Діріл дегеніміз ...

а) энергиясы басқа денелердің қасындағы бөлшектеріне берілетін серпімді денелердің қажетсіз механикалық тербелісі

в) энергиясы бір дененің басқа бөлшектеріне берілетін қатты денелердің қажетсіз механикалық тербелісі

с) серпімді ортаның бөлшектерінің механикалық тербелісі

д) қандай да бір күштің әсерінен бөлшектердің толқын тәріздес тербелісі

е) серпімді денелердің әртүрлі бөлшектерінің механикалық тербелісінің жиынтығы.

87. Діріл ... фаторға жатады.

а) физикалық

в) химиялық

с) биологиялық

д) экологиялық

е) өндірістік

88. Діріл тербеліс көзінің ... адамға берілуімен білінеді.

а) механикалық энергиясының

в) кері энергиясының

с) механикалық тербелістің

д) тербелмелі жылдамдықтың

е) ауырсыну сезімінің

89. Дірілдің қарқыны ... өлшенеді.

а) дБ

в) В/м

д) Гц

90. Оператор адамға берілуі бойынша ... дірілді береді.

а) жергілікті және жалпы

в) спектральды және уақыттық

с) жергілікті және аймақтық

д) тұрақты және тұрақсыз

е) жанасатын және конвекциялық

91. Діріл ... белгілері бойынша жіктеледі.

а) берілу тәсілі, уақыттық және спектралды

в) бағыты, спекрталды және жиілік

с) сипаты, механиклық және физикалық

д) виброжылдамдық, тербелмелі және қозғалмалы

92. Жергілікті дірілдің көздері ... болып табылады.

а) қол машинасы, механикаландырылған құралдар

в) ауылшаруашылық және өндірістік тракторлары

с) өздігінен жүретін және тіркемелі машиналар

д) металл және ағаш өңдейтін станоктар

е) қоғамдық көліктер және жеңіл көліктер