Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне қоғамдық даму министрлігінің

38
Respýblıkalyq 
ǵylymı-pedagogıkalyq, 
ádistemelik 
jýrnaly
№40 (
säuır
) 2022 
jyl
 
Белгісіз 
азайтқышты
табу үшін азайғыштан 
айырманың мәнін азайту керек. 
Мысалы: 45-х=31 
х=45-31 
х=14 
Белгісіз 
көбейткішті
табу үшін көбейтіндінің мәнін 
белгілі көбейткішке бөлу керек. 
Мысалы: 9х=36 
х=36:9 
х=4 
Белгісіз 
бөлінгішті
табу үшін бөлгішіті бөліндінің 
мәніне көбейту керек. 
Мысалы: х:7=2 
х=2
⋅
7 
х=14 
І деңгей тапсырмалары 
№ 1. 
Теңдеудің түбірін табыңдар: 
1) (4294 + x) : 54 = 69;
2) 1215 : (71 – y) =
27; 
3) (1001 – z) ∙ 13 = 1157; 4) 26 ∙ (z – 23) =
2574.
 
№ 2. 
Теңдеудің түбірін табыңдар: 
1) (3728 – y) : 54 = 69; 2) 992 : (130 – x) =
62; 
3) (148 + z) ∙ 3 =1584;
4) (715 – x) ∙ 83 =
8383.
 
3.
Теңдеудің шешімін табыңдар:
1) 9t + 4t – 286 =0;
2) 14x + 9x + 11x = 272; 3)
265 : x = 465 – 412.
Жауабы:
1) 22 2) 8 3) 5
ІІ деңгей тапсырмалары
1.
Теңдеудің түбірін табыңдар:
1) (425 + c) ∙ 5 = 2815;
2) 81 ∙ (b + 47) =
4374. 
Жауабы:
1) 18 2) 7
 
2.
Бақтағы жидектердің барлығы 37 түп. Ондағы
қарылған қарақаттан 3 түп артық , ал таңқурайдан 2
есе кем. Бақтағы қарлыған неше түп? Бақтағы қарақат
неше түп? Бақтағы таңқурай неше түп?
Шешуі:_х_+_(х_+_3)_+_2(_х_+_3)_=_37,_4х_=_37_–_9,_4х_=_28,_х_=_7._Жауабы:_1)_7_түп_қарақат,_10_қарлыған,_20_таңқурай_3.'> Шешуі: 
х + (х + 3) + 2( х + 3) = 37, 
4х = 37 – 9, 
4х = 28,
х = 7. 
Жауабы:
1) 7 түп қарақат, 10 қарлыған, 20 таңқурай 
3.
Жиһангер 5 күнде 45 км жол жүрді. Бірақ әр күні
алдыңғы күнгісінен 4 км аз жол жүрді. Жиһангер ең
соңғы күні неше км жол жүрген?
Шешуі:
І күн – х км десек,
ІІ күн – х -4,
ІІІ күн – х – 8, 

39
Республиканский научно-педагогический, методический журнал 
№40 (апрель) 2022 год 
IV күн – х – 12,
V күн – х – 16. 
x + x – 4 + x – 8 + x – 12 + x – 16 = 45, 5x = 85, x = 17. 
V күн = х – 16 =1 км 
Жауабы: 
1 км жол жүрді 
ІІІ деңгей тапсырмалары 
1.
Теңдеуді шешіңдер:
1). 91 + 48 : (11 –b) = 99 
 2). 86 – 49 : (2x – 5) 
= 79
Жауабы: 
1) 5 2) 6 
 
2 . 
Қандай бір санды 7 –мен кеміткеннен кейін 10 есе 
азайтса алғашқы саннан 34 пен аз сан шықты. 
Алғашқы санды тап. 

жүктеу/скачать 11,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: