«Жүзден жүйрік» Сайыстың мақсаты

Егеменді еліміздің жарқын болашағы болар жас ұрпақ - бүгінгі мектеп оқушысы. Жас ұрпақ тәрбиесі қай заманда болмасын уақыт сөресінен түскен емес. Заманның өзекті мәселесі негізіне айналған оқыту жүйесінде әлемдік және ұлттық негізінде жеке тұлғаны дамыту түрлі әрекеттер іске асырылады.

Қазіргі оқушы - ұлт болашағы. Әрбір мемлекеттің болашағы мектебінде шыңдалады. Осыған орай ұстаз қауымына үлкен міндет жүктеледі.Ұстаздың алдына қойған мақсаты: ой - өрісі жаңашыл,шығармашыл деңгейде жұмыс істей алатын, дүниетанымы жоғары жан-жақты қалыптасқан жеке тұлғаны тәрбиелеу болып отыр.

Ногаева Светлана – 8 жыл еңбек өтілі бар, ІІ санатты, жоғары білімді физика пәні мұғалімі. Ногаева Светлананың ұстаз болып, еңбек етудегі басты мақсаты – сауатты, алғыр ұрпақ тәрбиелеу. Белгілі педагог К.Г.Ушинский: «Мұғалім - өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім. Ізденуді тоқтатысымен оның мұғалімдігі де жойылады» дегендей ұстаз өз мақсатына жету үшін әрбір сабағын үнемі ізденіспен өткізеді.

Оқушылардың шығармашылықпен жұмыс жасауына жағдай жасап, өз ойларын еркін, ашық, тиянақты жеткізуге, әр оқушы өз жұмысын қорытындылай білуге үйретеді. Сөз қадірін, сөз мағынасын бағалай білетін мұғалім оқушыларының тиянақты жұмыс жасап, ой – қабілетін арттыруға үлкен мән береді. Мұғалім өткізген сыныптан тыс шаралар, тәрбие сағаттары, міне, осы мәселелердің дәлелі болып келеді. Мұғалімнің тәрбие сағаттарында топтық жұмыс, жеке жұмыс, ортамен жұмыс, рөлдерде ойнап, образға ену түрлері өте қызықты өтеді. Өз оқушыларын үнемі мектепішілік, аудандық сайыстарға қатыстырып отырады.

Осындай тынбай еңбектеніп, жұмыс жасап отырған мұғалімнің мектепішілік жоғары деңгейде өткізілген сыныптан тыс шаралары және тәрбие сағаттарын назарларыңызға ұсынып отырмыз.

қызығушылығын ояту, физикалық құбылыс,физикалық дене,физикалық шама түсініктеріне терең түсінуге, ой-танымын дамыту.

Дәл солай 3 айналымға дейін сұрақ қойылады.

Әр үш айналымда сұраққа жауап бере алмаған оқушылар өздерінің дауыс беруі арқылы ойыннан шығып отырады.
Жүргізуші: Қайырлы күн құрметті көрермен!

Сөз бастайын терметіліп өлеңмен.

Тәрбиелі білімді боп әрқашан,

Өс өркенде қанат жайып кемелден.

Физик,ғалым астрономдар өтіпті,

Қиялменен көкке самғап жетіпті.

Табиғаттың аясында тербеліп,

Даналығын мұра етіп кетіпті.

Сұрақ №2

№	Сұрақтар	Дұрыс жауап
1	Астрономиядағы «астрон» сөзі нені білдіреді?	Жұлдызды
2	Аспан денелері не туралы ғылым?	Астрономия
3	Жерге ең жақын аспан денесі?	Ай
4	Күн жүйесінде неше планета бар?	9
5	Жердің табиғи серігі не деп аталады?	Ай
6	Күнге ең жақын планета.	Меркурий
7	Жерден соңғы тұрған планета қалай аталады?	Марс
8	Күнге ең алыс планета?	Юпитер
9	Гелиоцентрлік жүйені жақтаушы ғалым?	Коперник
10	Дененің қозғалатын сызығы не деп аталады?	Траектория
11	Гелиоцентрлік сөзіндегі «гелиос» сөзінің мәні?	Күн
12	Аспан денелерін бақылауға,зерттеуге арналған құрал?	Телескоп
13	Поляр жұлдызы қазақша?	Темірқазық
14	Дененің тірекке немесе аспаға әрекет ететін күш?	Салмақ
15	СИ жүйесіндегі ұзындық бірлігі?	Метр
16	СИ жүйесіндегі көлем бірлігі	Куб метр
17	СИ жүйесіндегі жылдамдық	М/с
18	СИ жүйесіндегі аудан бірлігі	КВ/м
19	СИ жүйесіндегі уақыт бірлігі	Секунд
20	100км-де неше метр бар?	100000м
21	1 ар ненің бірлігі,нешеге тең?	Аудан 100м2

Жүргізуші: Келесі дауыс беру арқылы,ең әлсіз буын ойыннан шығады.

Сұрақтар №4

Оқушыларды марапаттау

І-жүргізуші: Армысыздар, ағайын,

Ағайын тілін табайын

ІІ-жүргізуші: Бармысыздар, бауырлар

Өкпе емес бізде бауыр бар

І- жүргізуші: Есенбісіз ұстаздар,

Шаршамайтын қыс жазы.

ІІ-жүргізуші: Көренмендер аманба?

Отырған анау ойланып.

Екеуі бірігіп;Бәріңізге бір сәлем.

І-жүргізуші: Онда кешті бастайық.

ІІ-жүргізуші: Екеуміз асып саспайық

І-жүргізуші: Сөз кезегін келесі

ІІ-жүргізуші: Жұмбақтарға тастайық

І-жүргізуші: Кеште өздеріне арналған ғалымдар шықсын

қасқайып.

ІІ-жүргізуші: 1. Итальян ғалымы,

Инерцияны ашыпты

Оны білген балалар

Залдан жүруден қашыпты

Кім олды екен бұл ғалым? Г.Галелей.

І-жүргізуші: 2. Құрағанын бөлшектеп,

Заттарды ерте ұққанды.

Болжамын тәжірибе арқылы

Тек дәлелдеп шықпады.

Қай ғалым еді балалар,

Кім бар ойлап таба алар? (Архимед)

ІІ-жүргізуші: Формуласы күрделі

Есептен жылу мөлшерін

Ойлап тапқан ғалымға

Берген өлшем бірлігін. Д.Джоуль

І-жүргізуші: Тоқ күшінің өлшемі

Ағып өткен мөлшері

Физикалық шаманың

Ғалым атына теңеді. (Герог Ом.)

Жүргізушілер: Сонымен кешіміздің тақырыбы

Бірігіп «Ғалымдар аты өлмейді»

І-бөлім Мақал – мәтелдердің нақты физикалық мағынасын ашу.

ІІ-бөлім Ақындар шықсын айтысқа...

Механикамен-электр айтысын тамашалайсыздар.

ІІІ-бөлім Викториналық сұрақтар.

І-жүргізуші: Түйені жел қозғаса,

Ешкіні аспанан ізде. (қозғалыс, тербеліс)

ІІ-жүргізуші: Жел соқпаса, шөптің басы қимылдамайды.

(күш)

І-жүргізуші: Ай мен күн ауыысты

ІІ-жүргізуші: Ай жарығы әлемге

Күн жарығы төменге (жарық сәулесі.)
І-жүргізуші: От жанды жылытады

Жылы сөз тәнді жылытады. (Энергия)

ІІ-жүргізуші: Мақал – мәтелдер сайысының жеңімпазын ортаға шақырамыз. Сізге деген сыйлығымыз әзір. Музыкалық үзіліс.

Айтысып тер төкпесе,қазақ, қазақ болама.

Механика: Ассалаумағалейкум, электрім,

Немене болып кеткен сенің түрің

Төленбей дер кезінде еңбек ақың,

Бейшара халге түсті – ау, әрбір күнің.

Электр: Механикам аман ба?

Тап болған мына заманға,

Өзіңе ешкім көз салмай,

Көңілің сенің алаң ба?

Өзендер арасында ағып жатыр.

Қадірімді сен менің білмей кетсең,

Сөзсіз – ау болатыны заман ақыр.

Заман ақыр сөзімен.

Энергия халық алуда,

Электрдің көзінен.

Электрмен жарықтанып дала жатыр.

Кей кезде ашуланып долданумен,

Шығарасың тіпті от сатыр – сатыр.

Өзіңменен теңбеді?

Салыстырып өзгемен

Мойындағын сен мені.

Мақсатымыз емес ғой,

Механикамен электрдің

Бірін – бірін женгені.

І-жүргізуші: Осымен доғарайық! Кәне қазылар алқасы

ақындардың бағасын беріңіз.

Келесі кезекті векториналық сұрақтарға берейік.

1. Дүниедегі ең жүйрік не? (ой – қиял)

2. Көзіңмен көресің, бірақ ұстай алмайсың?

(көлеңке)

3.Жүгі болса жүреді, жүгі жоқта тұрады.

4.Егер түнгі сағат 12 – де даңбыр жауса 72 сағаттан соң күн ашылып шуақ

түсе ме?

(Жоқ.Түнгі мезгіл)

5. Алты аяқ, екі арқа, бір бас. Бұл не?

6.Сағат тілі ұшының қозғалыс траекториясы қандай сызық сызады.

қатысқан оқушыларды марапаттау.

Оқушылардың бойына жақсы қасиеттерді сіңіру, мамандық таңдай білуге, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.

1 Мен таңдаған мамандық.

2. Мамандық дегеніміз не? (оқушылардың пікірі)

3. Психологиялық сәт

4. Еңбек және жалқаулық туралы мақал-мәтелдер айту.

5. Ойын: «Қай мамандық иесі?»

Арыстандай айбатты

Жолбарыстай қайратты

Қырандай күшті қайратты

Мен жастарға сенемін – деп Мағжан ақын бір кездері бекер айтпаған болар. Сондықтан , біз ,жастар ,қоғам,халық алдындағы борышымызды сезіне білуіміз керек. Болашақ – білімді жастар қолында. Елбасы Н.Ә.Назарбаев білім алу үшін барлық жағдайға жол ашқан .Міне сол білімді саналы түрде игере отырып, Отанымыздың бір тетігіне сапалы маман болып қалану –біздің басты парызымыз.

Мамандықтың бәрі жақсы .Тек оны жүрек қалауымен таңдай біл. Сонда ғана сенің сол мамандыққа деген қызығушылығың артады. Осы мамандықтың барлығы ұлы тұлға –ұстаз алдынан өтеді.

Ұстаз болу -жүректің батырлығы

Ұстаз болу –сезімнің ақындығы

Ұстаз болу –мінездің күн шуағы

Азбайтұғын адамның алтындығы – деп Ғафу Қайырбеков ағамыз жырлағандай дана да ,экономистте, дәрігерде бәрі – бәрі ,әнші де ұстаз алдынан өтеді. Ғылым иесі ғалымда ,ел қорғаған батырда, тілінен бал тамған ақында , егін салған диқанда, мал бағып,терін төккен шопанда ,көк күмбезінен әрі өткен ғарышкер бәрі – бәрі ұстаздан тәлім алған , сондықтан ұлағатты ұстаздар ,сіздерге бүкіл адам баласы құрметпен бас иеді.

мамандығымызды айтайық.

1-оқушы: Мамандық дегеніміз- адамның еңбек қызметінің түрі.

Мамандық таңдау да мектеп қабырғасынан басталады. Сондықтан бүгін өзіміз қалаған мамандық туралы өз ойымызды айтамыз.

Әсемпаз болма әрнеге,

Өнерпаз болсаң арқалан.

Сен де бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тапта бар қалан,

деп өмірден өз орнын тауып, елімізге қажетті кәсіп иесі болу бәріміздің арманымыз.

Біздің таңдауымыз әртүрлі.

Қандай мамандық түрлерін білесіңдер?

-Мұғалім, кітапханашы,есепші, аспаз, сәулетші, дәрігер, заңгер, шахтер,тігінші,

Балалар, сендер қандай мамандықтарды көбірек естисіңдер?

Мұғалім, кітапханашы, аспаз, есепші, сәулетші, зергер, дәрігер, шахтер, заңгер, тігінші,т.б.

Ал енді, балалар қазір

«Мамандықтың бәрі жақсы» деген ойын ойнаймыз.

Ал сіздердің өздеріңіз армандаған мамандық туралы жыр –шумақтарыңызды тыңдап көрейік.

Ай-hай,ғажап қандай бұл!

Ал, қане кәсіп таңдай біл:

Аламын қандай мамандық

Алдым да толған таңдау тұр.

Әлемге ән боп жалғанар, Әйгілі не бір тарландар

Әуелей ұшқан аққудың ,Әсерлі үнін ұшқан дәл.

Роза мен Күләштай Әнші болсам не арман!

Ар- намысын сақтаған, Жүректе сыр жаттаған

Туған елін-ұясын, Жан тәнімен сақтаған

Ұшқыш болғым келеді.

Мен инженер боламын, Жерден алтын табамын.

Жолын қуған әйгілі, Академик ағаның.

Ақын:

Ал мен ақын боламын,Сусылдаған қаламым.

Адамдардың жүрегін,Жырмен жаулап аламын.

Агроном:

Нан беремін баршаға,Жер маманы болам мен

Барып жүрмін бақшаға,Агроном ағаммен

Теңізші:

Үлкен алып кемеммен

Мұхиттар мен теңіздерді шарлаймын,

Дауылдарда толқындардан қорықпаймын,

Болашақта мен теңізші боламын.

Суретші:

Суретті керемет салатын,

Суретші мен боламын.

Абілхан атам сияқты

Сурет жолын қуамын.

Суретші болған ұнайды,

Таң қалдырсам талайды,

Суретшілік өнерді

Жүрегім менің қалайды.

Кәсіпкер:

Кәсіпкер болсам егерде,Бар әлемді кеземде

Бар пайданы ойламай,Барымды берем мен елге.

Велсипедші:

Велосипед мініп,оданда Вело спортшы болам ба?

Вело жарыс жолында,Великпен желден озам да,

Винакуров секілді мен чемпион боламын!

Ғалымның жолы ғажайып

Ғибарат сабақ алайық

Ғұмыр бойы ізденіп,

Ғанибет ашу жаңалық.

Мұғалім: Ал, балалар, кім еңбектің -қас жауы жалқаулық туралы мақал-мәтелдер біледі?.

1.Су-ырыстың көзі. Еңбек кірістің көзі.

2.Ащы еңбектен - тәтті нан.

3.Ермек қуған бәлеге жолығады,Еңбек қуған қазынаға жолығады.

4.Еңбек шаһар түзетеді,Еңбексіздік оны жүдетеді.

5.Жаманға жан жуымас,Жалқауға мал жуымас.

6.Еңбек-ширатады,Өмір үйретеді.

7.Еріншіек түске дейін ұйықтайды,кешке дейін есінейді.

8.Жалқауға сөз,шабанға таяқ өтпейді.

9.Біткен іске сыншы көп,Піскен асқа жеуші көп.

10.Еңбек етпесең елге өкпелеме,

Егін екпесең жерге өкпелеме.

11.Еңбектің көзін тапқан,

Байлықтың өзін табады.

12.Кім еңбек етсе-сол тоқ.

13.Жұмысы жемістінің-өмірі келісті.

14.Адал еңбек елге жеткізер,

Арам қулық елден кеткізер.

15.Жалқаудың жауы –жұмыс.

16.Уақытының бос өткені-өміріңнің бос өткені.

17.Қолыма жұмыс бергенің –жаныма тыныс бергенің.

18.Еңбек етсең емерсің,

ерінбесең жеңерсің.

19.Еңбек пен бақыт –егіз.

20.Еңбек адамның екінші анасы

Ана-бұл үлкен ұғым.Болашағымыздан үлкен үміт күтетін ата-анамыз.

Ендеше Ана туралы әнге кезек берейік Ән «Аруана»

Ал енді еңбек пен мамандықтың айырмашылығы неде деп ойлайсыңдар?

Еңбек әрқашан мақсатты, яғни әрдайым нәтижелі болу керек.

Оқубілім-бағдары,

Заманының бағбаны? ................... / Ұстаз /

Жаңалықтың жаршысы,

Қаламының «жолшысы»................Журналист

Араша тұрар өлімге,

Қай маман бұл-өмірде? .................Дәрігер

Еңбек оның-талабы

Сүйікті әні-дала әні,

Егін жайын мәпелеп,

Асырайды елін..........................диханшы - агроном

-Күрегі бар қолында,Кімді айттым ойымда?

(Диқан)

Абай атамыз айтқандай «Болмасаң да ұқсап бақ,бір ғалымды сүйсеңіз.Ондай болмақ қайда деп,айтпа ғылым сүйсеңіз» дегендей алға ұмтылып арманымызға

жетіп,жақсы мамандық иесі болайық! Жалпы қорыта келгенде мамандықтың бәрі жақсы.Тек қана оны таңдай білу керек. Болшақта сіздерді үлкен маман иесі болады деп зор үміт күтеміз.

Қазақстанға өз үлесіңді қосатын үлкен азамат болуларыңа тілектеспіз.