Кафедра: Қазақ тілі мен әдебиеті және журналистика Пәннің аты
Ғ.Қарашевтің публицистік шығармашылығы
жүктеу/скачать 0,63 Mb.
|
қазақ журналистикасының тарихы
| Ғ.Қарашевтің публицистік шығармашылығы
Ғұмар Қарашев 1875 жылы қазіргі Орал облысы, Казталовка ауданының Құрқұдық деген жерінде туып өскен. Әкесі Қараштан жеті жасында жетім қалған ол ауқатты ағайын – туыстарының көмегімен ауыл молдасынан хат таниды, кезінде есімі алты алашқа мәшһүр болған Ғұбайдолла Ғалікеев қазіретке шәкірт аталады. Бұл оқу орнын 1902 жылы бітірген ол әуелі өзі туған еліне, одан кейін Тіленшісай деген жерде мешіт, медресе салдырады. Кейбір деректерге қарағанда Ғұмардың Шәңгерей Бөкеевпен осы тұста дос болғандығы айтылады. Болашақ ақынның Шәңгереймен таныстығы оның орысша сауатын ашып, саяси ой- өрісінің кеңеюіне бірден-бір сеп болады. Сөйтіп, сергек те сезімтал Ғұмар 20- ғасырдың бас кезіндегі қазақша, арабша, түрікше, орысша, татарша басылымдарды оқып, заман дәуір жайын аңғара бастайды. Әсіресе тарихи, философиялық ой айтылған еңбектерге ден қояды. Осыдан кейін ислам қағидаларын жетік меңгеріп, ол медреседегі, ескіше «ислам», «шарт»оқуларын тоқтатып, шәкірттерін жәдитше (жаңаша) оқыта бастайды. Бұған тағы бір себеп болған нәрсе, осы кезге сай келген 1905 жығы бірінші орыс революциясы. Оның идеясын жетік түсінген ойшыл ақын, ұлттық ояну, ағартушылық қозғалыстардың толқуымен өзінің медресесіндегі жастарды ғылымға, өнер-білімге тарта бастайды. Өзі ұстаздық етіп жүрген қазақ балаларына орыс және қазақ тілін толық меңгеруді үйретеді. Медресеге орыс, татар мұғалімдерін шақыртатады. Бірақ, Ғұмардың бұл сияқты прогресс жолына мықтап берілген әрекеттеріне елдегі қожа, молдалар мен Уфадағы мұсылман муфтиінің басқармасы шу көтеріп, оны дінді бұзды, «кәпір» деп жариялап, ишандықтан, мешіт төңірегінен қуады. жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|