Казахстан республикасыныњ
Екіншісі - (республиканың заңдары)
жүктеу/скачать 2,41 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- : Lex Poetelia
- Lех Falcidia
| Екіншісі - (республиканың заңдары).
Алдымен заңдар патшаның қолынан шығатын. Ал, Румда республика мемлекет құрылғанда, сол мемлекеттің ең жоғарғы билігі сенат деген халық кеңесінің қолыңда болатын. Сенат қолынан шыққан заңдар lege деп аталған (Заңдар — leges әлде lех деген). Осы атақтан легитимді, легистратура деген заңдық атақтар шықты. Легетимді — заңға сәйкес, заң негізінде деген мағынада, легистратура — заң жинайтын кеңсе орны. Рум сенаты (біздің тарихта оған ұқсайтын құрылтай деген халық кеңесі болған) заңдарды үш сатымен шығарған. Алдымен сенат мүшелері заң жобасын шығаратын (1 саты). Одан кейін сол жобаны халық талқылауына жіберетін (2 саты). Талқылау біткенде дайын заң бүкіл сенат сайлауы арқылы бекітілетін (3 саты). Республика заңдары үш бөлімнен тұратын. Олардың латын тіліндегі атаулары: а) praescriptio, Ь) rogatio, с) sanctio. Оларды қазақшаласақ: а) алдыңғы сөзі, b) мазмұны, с) жазасы деп айтуға болады. Praescriptio мен rogatio басқа тілдерде аса тараған жоқ; sanctio (санкция) өте белгілі сөз. Тарихта қалған ең белгілі заңдар: Lex Poetelia (Пателийдің заңы) — қарыздарды жоюға немесе құлдыққа сатуға тыйым салған б.ж.д. IV ғ.; Lех Аguilia (Аквилийдің заңы) б.ж.д. III ғ. — басқа кісінің нәрсесін жою немесе бұзу үшін жаза жарияланған; Lех Falcidia (Фальцидийдің заңы) — мұрагерлік құқығын, бірнеше ережелерді орнатқан. Бұл заң бойынша мұрагерге қайтқан кісі мұрасы міндеттелген. Б.ж.д. I ғ. жүктеу/скачать 2,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|