Казахстан республикасыныњ
Ab Jove principium-Бастасақ,Юпитерден бастайық
жүктеу/скачать 2,41 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.1. Деректер немесе қайнар көздерінің анықтамасы.
| Ab Jove principium-Бастасақ,Юпитерден бастайық.
(Латын мақалы) 2 тарау. Рум құқығының шығу көздері (деректері) 2.1. Деректердің немесе қайнар көздерінің анықтамасы.2.2. Рум құқықығының құрастыру түрлері (формалары). 2.3. Ежелгі Румның белгілі заңгерлері. 2.4. Рум құқығының кодификациясы (заң жинақтарының құрылуы). 2.1. Деректер немесе қайнар көздерінің анықтамасы.Әрбір ғалым тарауларының ішінде дерек не шығу көздері деген ұғымдар болады. Ал, ғылыми дерек деген ұғым үш анықтамадан тұрады. Осы анықтамалардың бәрін біз өзімізге түсіндіруіміз керек. Біріншісі. Не болса да бір жерден шығу керек. Мәселен, өсімдіктер тұқымнан, балапан жұмыртқадан шығады. Румдықтар Ab Оvo деген. Осында тұқым, жұмыртқа өсімдікке, балапанға дерек болады. Ал, құқық деген неден шығады? Мемлекет пен құқық теориясы бойынша құқықтың дерегі, тамыры десек те болады, әрбір мемлекеттің экономикалық жағдайынан шығады. Дәлірек айтсақ, экономикалық қатынастардың тарихпен айналысуынан пайда болады. Ал, Рум құқығы өзінің негізін, қайнар бұлағын Рум құл иелену мемлекеттік экономикалық қатынастарынан табады. Бұл бірінші анықтамасы. Екіншісі. Тағы да мемлекет пен құқықтың теориясы бойынша құқық өзінің формасына (құрастыру түріне) ие болады. Мәселен, заң, шешім, шарт, қаулы десек, бұлардың бәрінің формалары, құрастыру түрлері болады. Рум мемлекетінің тарихы бойынша құқықтың ерекше құрастыру түрлері болған. (Республиканың заңдары, сенатусконсульттер, преторлық эдиктер, тағы басқалар). Бұл деректің екінші анықтамасы болады. Үшіншісі. Үшіншіден, тарихта қандай жағдайлар, қандай соғыстар, патшалар, батырлар болғанын біз қайдан білеміз? Оны біз кітаптардан, археологиялық мәліметтерден не болмаса басқа да деректерден табамыз. Қзіргі заманның кітаптарында Рум құқығы туралы көптеген тарихи деректер бар. Бұл деректің үшінші анықтамасы болып шығады. Мәселен, осы деректердің ішінде нумизматика, папирология, тағыда басқа ерекше ғылымдар бар. Нумизматика ескі ақшаларды зерттейді. Рум мемлекетінде асс, сестерций, динарий деген ақшалар тараған. Сол ақшалармен румдықтар мүліктік қатынастарды шешкен. Оны біз нумизматикадан білеміз. Ал, папирология Мысыр (Египет) көне жазбаларды қарайды. Өйткені, Мысыр бір тарихи заманда Рум мемлекетіне қараған. Папирустер (сондай өсімдіктен істеген қағаз) ішінде заң, құқық туралы мағлұматтарды сақтаған. Құқық туралы мағлұматтар антик авторлардың театр пьесаларынан (оны драматургия дейміз), көркем шығармаларынан да табуға болады. Бұның бәрін де үшінші түрдегі, үшінші анықтамасындағы құқықтың деректері деп есептеуге болады. Ал құқықтың қайнар көздері, бұлақтары, деректер, тамырлар бәрі де синонимдер (тең ұғымдар). Бізше бастаулар десек, бұл ең ыңғайлы және дұрыс сөз болып шығады. жүктеу/скачать 2,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|