КӘсіптік практика бойынша әдістемелік нұСҚаулық

ЕАГИ тәжірибе жетекшісінің қорытындысы

_________________________________________________________________

Қосымша 3

Оқушы тұлғасының психологиялық сипаттаманың сызбасы

1. 
   Оқушы туралы жалпы мәліметтері: жасы, сыныбы, мектебі, денсаулықтың жағдайы, солақайлықтың болуы, сырт келбеті ( қысқаша ауызша суреттеме)
   
2. 
   Отбасы тәрбиесінің жағдайы: отбасы құрамы: мамандығы, жасы, ата –ана және отбасының басқа мүшелер туралы қысқаша сипаттама ( ағайын, әпкелер- үлкен-кішілері, егіздер, ата – әжелер және т.б.), отбасындағы қарым-қатынасы, ата-ана тәрбиесінің стилі, отбасындағы баланың рөлі мен жайғасымы, баланы тәрбиелеу бойынша үлкендер әрекетінің келісушілігі, бала мен оның оқу әрекетіне қатынас, үй тапсырма орындауын бақылау, мұғалім айтқан ескертуге реакциясы, ата-ана мектебімен қатынасы)
   

Темперамент: жүйке жүйесінің түрі, психологиялық мінездеме ( сензитивтілігі; әрекет қабілеттілігі мен олардың қатынасы; экстраверсия; қатаңдық; эмоционалды қозғыштық; реакция темпі); жүріс-түріс пен қатынасуда темпераменттің көрінуі.

Мінез-құлық: қарым-қатынас түрлері бойынша мінез-құлық белгілерінің сипаттамасы (өзіне, басқа адамдарына, іске, заттарға); акцентуация түрі; психикалық негативті күйіне икемділігі.

Әдістер мен әдістемелер: бақылау, әңгімелесу, өнім әрекетінің анализі, адам суреті, фантастикалық кейіпкердің суреті, тәуелсіз мінездемелердің жалпылауы.

Қабілеттер: жалпы, арнайы, дарындылық; кім және қай пішінінде дамиды.

Бағыттылығы: доминанты түрткі және әрекет мақсаттары, бағыттылығының түрі (қоғамдық, жеке, іскерлік); қызығушылықтары, армандар, мұраттар.

Өзіндік сана мен басқару жүйесі: Мен-концепциясы, өзіндік баға беру (деігейі, баламалылық, тұрақтылық, бағдарлану, дифференциалдылық), талаптану деңгейі (биіктік, баламалылық, тұрақтылық, динамика, жетекші бкталыс)

4. 
   Бастауыш сыныптағы оқушының әрекеті.
   

Ойын әрекеті: оқушы өміріндегі оның орны; басым және сүйікті ойындар, олардағы жақтаушы рөлдер; ойындағы құрдас және үлкендер ара қатынасы.

Еңбек әрекеті: қоғамдық-пайдалы және тұрмыстық еңбек ( әрдайым және ситуациялық тапсырмалар); талаптар, еңбекке қатынасы, белсенділік, құрдас және үлкендермен қызмет істеу қабілеті; бірлескен еңбек әрекетінің функциялар мен рөлдері.

Қарым-қатынас: қарым-қатынас қажеттілігі, көпшілдік, шынайы мен қалаған қатынастың шеңбері, қарым-қатыспен қанағаттандырушылық, қатынас мінезі( басым болу, бағыну, көсемдік, конформизм, эмпатия, даулылық); құрдас, үлкендер мен кілермен қарым-қатынас; өзінің және қарама-қарсы жыныстағы балалармен қарым-қатынас.

4. 
   Оқушы ұжымның мүшесі ретінде: сыныптың қысқаша мінездемесі ( оқушы саны, қыз бен ұл қатынасы, бала ұйымның болуы, топтың формалды және формалсыз құрылымы, психологиялық климат, тұтастық, дарааралық қатынастар, сыныптағы ұжымның қалыптасу деңгейі), топ формалды және формалсыз құрылымының орны; сыныптағы өз беделін түсіну және оған қанағат болу; ұжым мүшесі болуға қажеттілік; мойындаушылыққа қажетсіну; бедел (неден негіздеген), сыныптағы салмақтық құбылыстарға қатынас; сыныптастарарасында дау және оны шешу жолдары.
   
5. 
   Психикалық және танымдық процестері:
   

Сезім мен қабылдау: анализаторлар дамуы, қабылдаудың саналылық пен тұтастығы; уақыт пен кеңестікті қабылдау, адамы қабылдау, бақылаушылық.

Ес: даму деңгейі, даралық және жас ерекшеліктері, жаттауға бейімділік, үлгерімге ықпалы.

Сөйлеу: фонетикалық, лексикалық, грамматикалық, стильдік ерекшеліктері; мазмұндылық пен түсініктілік,; қисындылық, сөз қорының байлығы, сөйлеу «штамптарының» болуы; мәнерлілік, эмоционалдылық, вербалды емес сөйлеу қолдану,; жыныстық ерекшеліктері; ауызша және жазбаша сөйлеудің даму деңгейі.

Қиял: жаңадан шығару және шығармашылық, қиялдауға бейім, иілгіштік, шапшаңдылық, дербестік, жалпылаулық, эмоционалдық, продуцирлық кейпінің әдеттегі тәсіл, тұлға жасампаздықтың даму деңгейі.

Сезім және эмоциялар: басымдылық, эмоционалды қозғыштық және тұрақсыздық, табыс және табыс емес жағдайлардағы аффекттілкке бейім; педагогикалық әсерге қатынасы, әртүрлі жүмыс түрлерінде және дарааралық қатынастағы доминантты эмоциялар, әдеттегі психикалық күйлер, фрустрациялық толеранттылық және фрустрацияғы әдеттегі реакциялары.

Ерік-жігер: даму деңгейі, мақстаттылық, ынталылық,батылдық, өзін өзі ұстай білу, ерік-жігер дағдының болуы.

4. 
   Жалпы түйіні мен ұсыныстар: оқушының жалпы психикалық дамудың деңгейі, жас ерекшеліктеріне сай келуі, психо-педагогикалық түзету мен оның жолының қажеттілігі; ұсынстар кімге арналған; оқушыны зерттелгенде тұлға дамуына студенттің қосқан жеке үлесі.
   

Сабақтың дадктикалық анализі

Ұйымдастыру компоненттері:

1. 
   Сабақ құрылымы мен кезеңдердің тәртібін ұстануы, сабақ кезеңдерінің ара қатынасы
   
2. 
   Сабақ мазмұны мен тақырыбен сәкес келуі, мақсат пен міндеттеріне жету,
   
3. 
   Таңдаған сабақтың пән түріне сйкес келуі
   
4. 
   Оқыту принциптерін ұстану
   

5. 
   Әр түрлі оқыту әдістерін дұрыс және жеткілікті қолдану
   
6. 
   Көрнекі дәлел мен аудиовизуады құралдардың дұрыс және жеткілікті қолдану
   
7. 
   Сабақ мазмұнының ерекшеліктері:
   

Б) оқу материалын баяндаудың дәлдігі мен қисындылығы

В) студенттердің жас ерекшеліктеріне, болашақ мамандық тықтың жұмысынаоқу материалының сәкестігі

Г) Білім меңгеру бақылау органының ерекшеліктері

Д) студенттердің жандандыру әдісін қолдану


Сабақтың талдауы
Мұғалімнің мінез-құлықының ерекшеліктері

Ұйымдастырушылық қасиеттері:

1) тәртіпті сақтай алу;

2) аудиторияны бағындыру;

3) сабақты өткізу техникасы;

4) жеке қасиеттер (тәуелсіздік, еркіндік, қысылмай ірекет етушілік, оқытушының рөліне ену қабілеті, ынталылық, белсенділік).

Коммуникативті қасиеттер:

5) аудиториямен байланыс;

6) студенттердің қызығушылығын ояту ептілігі;

7) топты басқару ептілігі;

8) жанжалды мәселелерді шеше алу ептілігі;

9) кейбір студенттердің тәртібіне дұрыс және сергек әрекет жасау;

10) байланыстың вербалды емес аспектілерінің сипаттамасы: мимика (кедей, бай), иіс-шарат (бірқалыпты, бірқалыпты емес, тапшы), пантомимика, кейбір студенттердің тәртібіне реакция (шапшаң, баяу), экстралингвистика, паралингвистика, проксемика;

11) вербалды ерекшеліктердің сипаттамасы (лексиканың байлығы, оқу материалын баяндаудағы ғылымилығы және қолжетімдігі, қызбалық және т.б.);

12) жеке қасиеттер (ашықтық, жанасқыштық, әдептілік, мейірімділік).

2-нұсқа

2. Студенттердің қызметтеріндегі ішкі мен сыртқының ара-қатынасы, орындалып жатқан ой әрекетінің қандай сыртқы көріністері байқалды (тез және дұрыс пікір, дұрыс әрекет, қатесі бар үзіліспен айтылған жауап, сыбырлап айтқанды күту және т.б.), тапсырмалар қалай шешілді, тапсырманы орындау үшін сыртқы және ішкі сөйлеу қалай пайдаланылды?

3. Студенттердің қызметіндегі дербестік пен еліктеушіліктің ара қатынасы: тапсырманы үлгі бойынша, яғни көшіру арқылы орындау орын алды ма; бұл қаншалықты орынды және мақсатты? Дербес шешімдерді табу жағдайлары белгілеу.

4. Студенттердің ойлау қабілетіндегі нақты мен жалпылаудың ара қатынасы: нақты мазмұнды пайдаланудың фактілерін белгілеу, жалпы мазмұнды пайдаланудың жағдайларын белгілеу, студенттердің жауаптарында нақты мен жалпылаудың байланысы болды ма, үлгілер мен түсініктерде берілген материалдарды пайдалануды белгілеу.

5. Студенттердің сабаққа қатынасы, қай кезде олар айқын сөйледі, және ол немен байланысты?

6. Эмоциялардың әсерлілігі: студенттердің танымдық белсенділігіне жағымды эмоциялардың әсер ету жағдайларын көрсету, студенттердің танымдық белсенділігіне жағымсыз эмоциялардың әсер ету жағдайларын көрсету.

7. Қарым-қатынастың тұрақтылық және динамикалық ара қатынасы: оқу жұмысына студенттердің қатынасы бірдей ма әлде өзгерді ме; егер өзгерген болса, онда ол немен байланысты?

8. Студенттердің оқу қызметіндегі интеллектуалдық пен эмоционалдықтың ара қатынасы: оқу жұмысында ешқандай айқын эмоционалдық қарым-қатынастың болмау жағдайларын белгілеу; тапсырманың шешімін табуда эмоциялар өзгерткен жағдайларды атап көрсету.

1. 
   Оқытушының ақпараттық функциясы: ақпаратты берудің
   

2. Перцептивтік функциясы: студенттердің психикалық күйін қабылдау ептілігі.

3. Коммуникативтік функциясы: байланыс стилі, педагогикалық әдептілік, сөйлеудің сипаттамасы, мәнерлі сипаттамалары, сыныппен байланыс орнату шеберлігі.

4. Ұйымдастырушылық функциясы: мұғалімнің өз қызметін ұйымдастыру, студенттердің жеке және ұжымдық танымдық қызметін ұйымдастыру, сабақ барысында сыныпта тәртіпті сақтау.

5. Дамытушы функциясы: студенттердің ойлау қызметінің әдістері мен құралдарын қалыптастыру мен дамыту бойынша жұмыс, студенттер мен ұжымның тұлғасын қалыптастыру бойынша жұмыс.

6. Бақылау функциялары: студенттердің ақпаратты меңгеруін бақылау әдістері, мұғалімнің берген бағалардың объективтілігі, бағалардың уақыттылылығы, бағалау формаларының әртүрлілігі, мұғалімнің өзін-өзі бақылауының ерекшеліктері.

1. Білімді игеру нәтижелері: игеру деңгейі, перспективалық мағына және жедел мағына.

2. Ойлау қызметінің әдістері мен тәсілдерін меңгерудің нәтижелері.

3. Студенттердің пәнге қарым-қатынасының сипаттамасы.

4. Студенттердің өзара қарым-қатынастарының, студенттер мен мұғалім арасындағы қарым-қатынастардың талдауы.

5. Осы сабақтың дамыту және тәрбиелік әсерінің жалпы бағасы.

1. 
   оқыту әдістерін жетілдіру бойынша;
   
2. 
   студенттердің оқу қызметінің басқаруын жетілдіру бойынша;
   
3. 
   студенттердің оқуға жағымды эмоциялық қарым-қатынасын қалыптастыру бойынша;
   
4. 
   оқытушының кәсіби маңызды функциялар жүйесін жетілдіру бойынша.
   

7. 
   Сыныптан тыс іс-шараларды талдаудың сызбасы
   

7. 
   Ғылыми зерттеуді талдаудың сызбасы