Кіріспе І тарау. Оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулудың ғылыми -теориялық негіздері

Жүргізілген зерттеу жұмысымыз педагогика мен мектеп тәжірибесіндегі көкейкесті мәселелердің бірі болып табылатын оқушылардың танымдық дербестігін дамыту мен оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулуға арналған.

Әлеуметтік және ғылыми -техникалық процесті дамытудағы басты мәселелердің бірі – адамдардың белсенділігі, сапалы және терең білімі мен іскерлігі, сонымен қатар кәсіптік дайындығы болып табылады. Сондықтан да мектептегі оқу үрдісінің негізгі мақсаты- жүйелі түрде оқушылардың интеллектін, шығармашылық ойлауын дамыту мен шығармашылық іс – әрекетке баулуға негіз салу болып табылады. Осы мақсатты есепке ала отырып, оқыту барысында оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулудың жолдары мен тәсілдеріне байланысты бірқатар мәселелері қарастырылды.

“Оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулудың ғылыми -теориялық негіздері” атты тарауда:

- Бастауыш сынып оқушыларының танымдық іс -әрекеттерінің мәні мен мазмұнын анықтауда бірқатар педагог-психологтардың (Т.С., Сабыров., М.А. Асылжанова., С. Жақыпов., Л.И. Божович., Д.Б. Эльконин., И.Г. Салмина., Н.И. Гуткина., А.А. Люблинская., А.Н. Леонтьев және т.б.) көзқарастарын талдаулар жасалды;

- Оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулудың психологиялық – дидактикалық шарттары Л.М. Фридман., Г.И. Волков., А.Н. Леонтьев., В.И. Селиванов., Е.Н. Кабанова, Меллер., М.И. Махмутов., П.Я. Гальперин., Ю.Н. Кулюткин., Т.И. Шамова., И.Л. Половинкова және т.б. педагог- психологтардың көзқарастарын басшылыққа ала отырып, айқындалды.

Сондай -ақ, шығармашылық іс -әрекетке баулудың деңгейлерін анықтауда И.Л. Половникова., П.И. Пидкасистый және т.б. көзқарастарымен ой пікірлері қарастырылды. “Шығармашылық”, “шығармашылық іс -әрекет” ұғымдарына анықтамалар берілді және оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулудың деңгейлері мен психологиялық – дидактикалық шарттары анықталды.

“Оқыту процесінде бастауыш сынып оқушыларын шығармашылық іс -әрекетке баулудың жолдары” атты тарауда:

- оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулу технологиясының педагогикалық сипаттамасында қарастыруды “технология” ұғымына П.Р. Атутов., В.А. Поляков., Ф.Б: Гильбрейт., Ф.У. Тейлор анықтамалары, ал “педагогикалық технологияның” мәнін ашуда В.П. Беспалько., В.М. Монахов., Г.К. Селевко., В.А. Сластениннің анықтамалары келтірілді.

- Бастауыш сыныпта өтілетін пәндер (математика, бейнелеу, еңбек, дүниетану) арқылы оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулудың жолдары айқындалды;

- оқыту процесінде оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулудың тиімді әдіс – тәсілдері айқындалып, оны эксперимент – тәжірибе жүзінде тексерілді.

Сонымен, бастауыш сынып оқушыларын шығармашылық іс -әрекетке баулу жұмыстары оларды болашақта шығармашыл тұлға болып қалыптасуына ықпал ететін фактор болып табылады. Олай болса, оқушыларды шығармашылық іс -әрекетке баулуды зерттеу, тек оқыту процесінде ғана емес, оны тәрбиелік үрдістерде, сыныптан, сабақтан тыс жұмыстармен байланыстырып дамыту қолға алынатын болса, онда бұл мәселе өз мазмұнын одан әрі жетілдіре түсетіні анық.

1. Қазақстан Республикасының білім туралы заңы. 1999 ж. 7 маусым

№ 389 – 1.

2. Қазақстан Республикасының гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы

3. Қазақстан Республикасының 2015 жылға білім беруді дамыту

4. Крупский В.А Психология обучения и воспитания школьников.,

5. Талызина Н.Ф. Формирование позиовательной деятельности младших

6. Алексеев В.Е. Активизация работы по развитию технического

7. Тұрғынбаева Б.А. Оқыту барысында бастауыш сынып оқушыларының

8. Қаламқалиев М.Қ. Мектеп оқушыларын еңбекке баулудағы

9. Мырзабаев А.Б. Оқушылардың шығармашылығын дамытуда белсенді

10.Әбілқасымова А.Е. Студенттердің танымдық ізденімпаздығын

11.Мирозова А.Т. Оқушының шығармашылық қабілетін дамытудағы

12.Қалиев С. Оқушылардың тұлғалық қасиеттерін дамытудың

13.Кішібаева Д.Ж. Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық

14.Атутов П.Р., Поляков В.А: Роль трудового обучения в политическом

15.Еңбекке баулу: Жалпы білім беретін мектептің 1-4 сыныптарын

16. Дүниетану: Ж.б.. мектептің 1-4 сыныптарын арналған оқулық /Қ.

17. Күнпейіс Ж. “Еңбекке баулу” пәнін оқыту әдістемесі. -А., 2005.

18. Бабанский Ю.К. Оптимизация учебно – воспитательного процесса

(метод. основы). -М., 1982.

19. Скаткин М.Н. Проблемы современной дидактики. -М., 1980.

22. Жұмабаев М. Педагогика. – Алматы: Ана тілі, 1992.

24. Щукина Г.И. Активизация познавательной деятельности учащихся в

25. Лернер И.Я. Дидактичесие основы методов обучения. - М., 1981.

26. Махмутов М.И. Современный урок. -М., 1981.

27. Рахымбек Д. Оқушылардың логика – методологиялық білімдерін

28. Кабанова -Меллер Е.Н. Формирование приемов умственной

29. Психология исследования творческой деятельности /отв. ред. О.К.

30. Пидкасистый П.И. Самостоятельная познавательная деятельность

31. М.Ө. Мұсабеков. Оқушылардың зерттеушілік қызметі. Ш., 2003.