Ток троансформаторлары
Ток трансформаторы (КТ) бастапқы токты өлшеу құралдары мен реле үшін ең қолайлы мәндерге дейін төмендетуге, сонымен қатар өлшеу және қорғаныс тізбектерін бастапқы жоғары вольтты тізбектерден бөлуге арналған [14].
Коммутация құрылғыларын жобалау кезіндегі КТ таңдау трансформатор түрін таңдаудан, күтілетін жүктемені анықтап, оны номиналды жүктемемен салыстырудан, электродинамикалық және жылу кедергісін тексеруден тұрады. Дәлдік класы ток трансформаторының мақсатына сәйкес жоспарланған: 0,5 дәлдік класы - есеп айырысу есептегіштерін қосу үшін; 1 класс - барлық техникалық өлшеу құралдары үшін; 3 және 10 класс - релелік қорғаныс үшін [11].
Қосалқы станцияның жұмыс режимін бақылау - өлшеу аспаптарының көмегімен жүзеге асырылады: вольтметр, Ваттметр, варметр, активті және реактивті энергия есептеуіштерінің. Ток трансформаторларын таңдау және салыстыру 5.6…5.12 кестеде келтірілген.
кесте – ТГФМ - 220 типті 220 кВ жағында ток трансформаторларын таңдау және тексеру
Таңдау шарттары
|
Есептік мәндері
|
Каталогты мәндер
|
Uуст. ≤ Uном
|
Uуст = 220 кВ
|
Uном. = 220 кВ
|
Iраб.макс≤ Iном
|
Iраб.макс= 328 А
|
Iном.1 = 600 А
|
Вк ≤ I 2t
т т
|
Bк=15,55 кА2с
|
I 2t =7396 кА2с
т т
|
iуд. ≤ iпр.с
|
iуд. = 5,87 кА
|
Iпр.с. = 125 кА
|
кесте - 110 кВ жағында ТФЗМ-110Б-1 типті ток трансформаторларын таңдау және тексеру
Таңдау шарттары
|
Есептік мәндері
|
Каталогты мәндер
|
Uуст. ≤ Uном
|
Uуст = 35кВ
|
Uном. = 110 кВ
|
Iраб.макс≤ Iном
|
Iраб.макс= 656 А
|
Iном. = 1000 А
|
Вк ≤ I 2t
т т
|
Bк=15 кА2с
|
I 2t =2187 кА2с
т т
|
iуд. ≤ iпр.с
|
iуд. = 7,0 кА
|
Iпр.с. = 62 кА
|
кесте - 10 кВ жағында ТОЛ-10-0,2 S /0,5/10Р-3000/5 УХЛ2.1 типті ток трансформаторларын таңдау және тексеру
Таңдау және тексеру шарттары
|
Есептік мәндері
|
Каталогты мәндер
|
Uуст. ≤ Uном
|
Uуст = 10кВ
|
Uном. = 10кВ
|
Iраб.макс≤ Iном
|
Iраб.макс= 2875 А
|
Iном. = 3000 А
|
Вк ≤ I 2t
т т
|
Bк=22,4 кА2с
|
I 2t =1600 кА2с
т т
|
iуд. ≤ iпр.с
|
iуд. = 12 кА
|
Iпр.с. = 100 кА
|
Трансформаторларын екінші жүктеме бойынша тексеру үшін, аспаптардың каталогтық деректерін пайдалана отырып, фазалар бойынша жүктемені анықтаймыз (5.13 кесте ).
Өйткені неғұрлым жүктелген трансформаторлар ток фаза А және С байланысты қабылдаймыз схемасы трансформаторларды қосу және ток релесі толық емес жұлдызды коэффициенті сұлбасы kсх=1,0. ТГФМ 220 ток трансформаторларының екіншілік жүктемесі бойынша тексеру жүргіземіз. Аспаптардың жалпы кедергісі:
rприб
Sприб 2
I
2
9,1 0,364
25
Ом.
кесте - Есептеу және бақылау аспаптарымен тұтынылатын есептік қуат
Аспап
|
Типі
|
Жүктеме, В·А
|
Фаза А
|
Фаза В
|
Фаза С
|
Амперметр
|
Э365
|
0,1
|
0,1
|
0,1
|
Ваттметр
|
Д365
|
1,5
|
-
|
1,5
|
Варметр
|
Д365
|
2,5
|
-
|
2,5
|
Активті энергия санауышы
|
СА4У-И670(3)
|
2,5
|
2,5
|
2,5
|
Реактивті энергия санауышы
|
СР4У-И670(3)
|
2,5
|
2,5
|
2,5
|
РҚиА
|
|
5
|
5
|
5
|
Барлығы
|
|
14,1
|
10,1
|
14,1
|
Т0Л-10 ток трансформаторларының екіншілік жүктемесі бойынша тексеру жүргіземіз. Аспаптардың жалпы кедергісі:
𝑟приб. =
𝑆приб.
𝐼
2 =
2ном
14,1
52 = 0,56 Ом
0,5 дәлдік класындағы ток трансформаторының қайталама номиналды жүктемесі - 0,8 ом. Контактілердің кедергісі 0,1, содан кейін сымдардың кедергісі:
𝑟пров. = 𝑧2ном. − 𝑟приб. − 𝑟конт. = 0,8 − 0,56 − 0,1 = 0,14 Ом
110, 35 және 10 кВ жағындағы ток трансформаторларын тексеру 5.10 кестеде келтірілген.
кесте - Ток трансформаторларын екінші жүктеме бойынша тексеру
Тип ТТ
|
I2ном, А
|
rприб., Ом
|
rпров., Ом
|
ТШЛ-10
|
25
|
0,56
|
0,14
|
ТФЗМ-35Б-1
|
25
|
0,56
|
0,14
|
ТФЗМ-110Б-1
|
25
|
0,56
|
0,14
|
ТШЛП-10
|
25
|
0,56
|
0,14
|
5.4.2. Кернеу трансформаторлары
Кернеудің өлшеуіш трансформаторлары (ТН) кернеуді өлшеуге ыңғайлы мәнге дейін түрлендіруге арналған. Есептегіштерді қосуға арналған трансформаторлар 0,5 дәлдік сыныбына жауап беруі тиіс. Қалқанды өлшеу аспаптарын қосу үшін 1,0 және 3,0 класты трансформаторлар қолданылады; релелік қорғаныс үшін – 0,5, 1,0 және 3,0 класты трансформаторлар қолданылады.
Кернеу трансформаторлары келесі шарттар бойынша жүргізіледі [21]:
Uуст. ≤ Uном; (5.9)
орамдарды біріктіру сұлбасы және конструкциясы бойынша;
дәлдік класы бойынша;
екінші жүктеме бойынша
S2∑ ≤ Sном., (5.10)
мұндағы Sном- таңдалған дәлдік класындағы номиналды қуат, , ВА;
S2∑- кернеу трансформаторына қосылған барлық өлшеу аспаптары мен реленің жүктемесі, ВА.
2расч. ∑
приб.
приб. )
+ (∑𝑆приб.
приб.) =
= √ Р2 + 𝑄2 , ВА (5.11)
приб. приб.
220 кВ жағында кернеу трансформаторларына таңдау жүргіземіз.
220 кВ АТҚ үшін ЗНГА-220 типті кернеу трансформаторын таңдаймыз. Жүктемені есептеуді 5.12 кестеде жүргіземіз.
кесте – Кернеу трансформаторының екінші жүктемесі
Аспап
|
Типі
|
∆Р, Вт
|
cosφ
|
sinφ
|
.nприб
|
S, Вт
|
Вольтметр
|
Э365
|
0,1
|
1
|
0
|
3
|
0,3
|
Ваттметр
|
Д365
|
1,5
|
1
|
0
|
2
|
3
|
Варметр
|
Д335/1
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
2
|
5
|
Активті энергия санауышы
|
СА4У-И670(3)
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
3
|
7,5
|
Реактивті энергия
санауышы
|
СР4У-И670(3)
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
3
|
7,5
|
РҚиА
|
|
5
|
1
|
0
|
-
|
5
|
U=220 кВ трансформаторды таңдауды қарастырамыз:
𝑆2рас.∑
= √(0,3 ∙ 1 + 3 ∙ 1 + 5 ∙ 0,38 + 2 ∙ 7,5 ∙ 0,38 + 5 ∙ 1)2 + [(5 + 15) ∙ 0,925]2
= 25,6 ВА
S2ном.=800 ВА>S2расч.∑=25,6 ВА
шарт орындалады.
110 кВ жағында кернеу трансформаторларын таңдаймыз. 110кВ АТҚ үшін ЗНГА-110 типті кернеу трансформаторын таңдаймыз. Жүктемені есептеу
кестеде жүргізіледі.
кесте - Кернеу трансформаторының екінші жүктемесі
Аспап
|
Типі
|
∆Р, Вт
|
cosφ
|
sinφ
|
.nприб
|
S, Вт
|
Вольтметр
|
Э365
|
0,1
|
1
|
0
|
3
|
0,3
|
Ваттметр
|
Д365
|
1,5
|
1
|
0
|
2
|
3
|
Варметр
|
Д335/1
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
2
|
5
|
Активті энергия санауышы
|
СА4У-И670(3)
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
3
|
7,5
|
Реактивті энергия санауышы
|
СР4У-И670(3)
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
3
|
7,5
|
РҚиА
|
|
5
|
1
|
0
|
-
|
5
|
U=110кВ трансформаторды таңдауды қарастырамыз:
𝑆2рас.∑
= √(0,3 ∙ 1 + 3 ∙ 1 + 5 ∙ 0,38 + 2 ∙ 7,5 ∙ 0,38 + 5 ∙ 1)2 + [(5 + 15) ∙ 0,925]2
= 25,6 ВА
S2ном.=800 ВА>S2расч.∑=25,6 ВА
шарт орындалады.
10 кВ жағында кернеу трансформаторларын таңдаймыз.
10 кВ КТҚ үшін ЗНОЛ-СЭЩ-М типтегі кернеу трансформаторын таңдаймыз. Жүктемені есептеуді 5.14 кестеде жүргіземіз.
кесте - Кернеу трансформаторының екінші жүктемесі
Аспап
|
Типі
|
∆Р, Вт
|
cosφ
|
sinφ
|
.nприб
|
S, Вт
|
Вольтметр
|
Э365
|
0,1
|
1
|
0
|
3
|
0,3
|
Ваттметр
|
Д365
|
1,5
|
1
|
0
|
2
|
3
|
Варметр
|
Д335/1
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
2
|
5
|
Активті энергия санауышы
|
СА4У-И670(3)
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
3
|
7,5
|
Реактивті энергия
санауышы
|
СР4У-И670(3)
|
2,5
|
0,38
|
0,925
|
3
|
7,5
|
РҚиА
|
|
5
|
1
|
0
|
-
|
5
|
U=10 кВ трансформаторды таңдауды қарастырамыз::
𝑆2рас.∑ = √(0,3 + 3 + 5 ∙ 0,38 + 15 ∙ 0,38 + 5)2 + (20 ∙ 0,925)2 = 25,6 ВА
S2ном.=600 ВА>S2расч.∑=25,6 ВА
Шарт ораныдалады.
кесте – Кернеу трансформаторының каталогты мәндері
Тип ТН
|
S2 , В·А
|
Sн , В·А
|
ЗНОЛ-СЭЩ-М-10
|
25,6
|
600
|
ЗНГА-110
|
25,6
|
800
|
ЗНГА-220
|
25,6
|
800
|
Осылайша, трансформаторлар таңдалған дәлдік класында жұмыс істейтін болады.
Қосалқы станцияда жұмыс істейтіндердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты іс-шаралар қарастырылды, жобада қосалқы станциялардың қайта құрылатын элементтерінің қоршаған ортаға ықтимал әсер етуі тұрғысынан экологиялық іс-шаралар қарастырылды.
Достарыңызбен бөлісу: |