Ми қыртысы асты дизартриясы Ми қыртысы дизартриясы доминантты ми сынарынын төменгі бөліктердегі орталык катпарлардың (постцентральді және премоторлы аумактарының) закымдалу салдарынан болады. Ми кыртысы дизартрияның эфферентті (премоторлы) және афференттi (постцентральді) түрге болады.
Ми қыртысы дизартрияның эфферентті түрі aртикуляциялық мускулатураны иннервациялайтын алдыңғы орталық ми кыртысы аумағының зақымдалуынан болады.
Жеке артикуляторлық қимылдардың бұзылуы байқалады. Көбінесе тілдің ұшының қимылы бұзылады, соған байланысты тілалды дыбыстары бұзылады. Дыбыс артикуляциясы бұзылады, көптеген синкинезия кездеседі.
Дауысты дыбыстарды айтуы өзгереді, барлық дауысты дыбыстар А, Э дыбыстармен ұқсас айтылады, дауыссыз дыбыстар ұзартылып айтылады🕊️: Мысалы,ссссақат қосымша дыбыстарды қосып айтады немесе тастап кетеді
Ми қыртысының афферентті түрі ми қыртысының үлкен жарты шардың постцентральді аймақтарының зақымдалуынан болады. Бұл түрінде қол қимылында апраксия мен оральді апраксия (кимылды «іздеу») байқалады.
Ми қыртысының афферентті түрі ми қыртысының үлкен жарты шардың постцентральді аймақтарының зақымдалуынан болады. Бұл түрінде қол қимылында апраксия мен оральді апраксия (кимылды «іздеу») байқалады.
Дизартрияның бұл түрінде дұрыс артикуляцияны белсенді түрде іздеу байқалады, сондықтан артикуляцияны іздеу кезінде сөйлеу үзіліп қалады.
Ми қыртысының органикалық зақымдалуы көп жағдайда емделмейді, ал туа біткен болса терапия әдістер дәрменсіз болып табылады. Ми қыртысы дизартриясы бар балалармен логопед жұмыс жасайды
Логопедтің басты міндеті- көмек көрсету арқылы артикуляциялық аппараттарының қалыпын қалыпқа келтіру.Тыныс алуына, артикуляциялық бұлшық еттеріне және дыбыс қоюға арналған арнайы жаттығулар жасату. Ми қыртысы дизартриясының жеңіл және орташа түріндегі сөйлеу дағдысын және сөйлеуінің бұзылысының түзетуге көмектеседі.
Қорытынды
ми қыртысындағы моторлы бөлімдердің бұзылуында жалпы сөйлеу тілінің баяулауы көрініс алады;
сөйлеу тілінің жатықтығы бұзылады, сөз арасында тоқтап қалу, әсіресе дауыссыз дыбыстардың қатар келгенінде;
