Күрделі реакциялардың кинетикалық анализі

Тармақталған тізбекті реакцияларда жылдамдықтың қысымға байланыстылығы өзінше ерекше болады

• Тармақталған тізбекті реакцияларда жылдамдықтың қысымға байланыстылығы өзінше ерекше болады

Қысым артқан сайын жылдамдық өте аз өссе, белгілі бір қысымдар арасында жылдамдықтың күрт өсуінен қопарылыс болып, ал жоғары қысымда қопарылыс доғарылады. Қысымның осындай әсерін төмендегіше түсіндіруге болады. Төменгі қысымда активті бөлшектердің өзара соқтығысуы аз. Олар ыдыстың қабырғасына соқтығып өз активтілігін жоғалтады. Басқаша айтқанда, тізбектің даму реакцияларына жетіп үлгермейді. Ал өте жоғары қысымдарды қарастырсақ, онда газ көлемінде үштік соқтығысулар болып, ол реакцияның доғарылуына әкеп соғады. Тек қысымның белгілі бір аралықтарында көлем мен ыдыс қабырғасында тізбектің үзілуі аз болады да, реакцияға активті молекулалардың көбірек қатысуы арқылы реакция жылдамдығы артады.

• Қысым артқан сайын жылдамдық өте аз өссе, белгілі бір қысымдар арасында жылдамдықтың күрт өсуінен қопарылыс болып, ал жоғары қысымда қопарылыс доғарылады. Қысымның осындай әсерін төмендегіше түсіндіруге болады. Төменгі қысымда активті бөлшектердің өзара соқтығысуы аз. Олар ыдыстың қабырғасына соқтығып өз активтілігін жоғалтады. Басқаша айтқанда, тізбектің даму реакцияларына жетіп үлгермейді. Ал өте жоғары қысымдарды қарастырсақ, онда газ көлемінде үштік соқтығысулар болып, ол реакцияның доғарылуына әкеп соғады. Тек қысымның белгілі бір аралықтарында көлем мен ыдыс қабырғасында тізбектің үзілуі аз болады да, реакцияға активті молекулалардың көбірек қатысуы арқылы реакция жылдамдығы артады.

Аралықтарында тізбекті реакцияның жылдамдығы артатын қысымдар өздігінен жанудың немесе қопарылыстың төменгі және жоғарғы шектері деп аталады (Р1 және Р2).

• Аралықтарында тізбекті реакцияның жылдамдығы артатын қысымдар өздігінен жанудың немесе қопарылыстың төменгі және жоғарғы шектері деп аталады (Р1 және Р2).
• Жоғарыда айтылған қопарылыс пен жылулық қопарылыстың айырмашылығын айта кеткен жөн. Жылулық қопарылыс экзотермиялық реакция кезінде жылу реакциялық аймақта қалатындықтан, реакция жылдамдығы күрт артып, қопарылысқа әкеп соғады.

Тізбекті реакциялардың әрі теориялық, әрі практикалық мәні зор. Көптеген реакциялар: тотығу, жану, полимерлену, галогендеу және крекинглеу - тізбекті реакциялар болып табылады. Тізбекті реакциялардың адам организмінде де жүретінін айта кеткен жөн. Тізбектің үзілуінің нәтижесінде Е және С витаминдері түзіледі.

• Тізбекті реакциялардың әрі теориялық, әрі практикалық мәні зор. Көптеген реакциялар: тотығу, жану, полимерлену, галогендеу және крекинглеу - тізбекті реакциялар болып табылады. Тізбекті реакциялардың адам организмінде де жүретінін айта кеткен жөн. Тізбектің үзілуінің нәтижесінде Е және С витаминдері түзіледі.
•