Курсы: ІІІ семестрі: V тақырыбы

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» жанындағы техникалық және кәсіби білім беру колледжі ШЖҚ Акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедрасы	044 -50/18 К 16 беттің -беті
	«Тіршілік қауіпсіздік негіздері» пәні бойынша теориялық сабаққа арналған әдістемелік өңдеу

Техникалық және кәсіби білім беру факультеті

Акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедрасы
ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ НЕГІЗДЕРІ пӘні бойынша

ТЕОРИЯЛЫҚ САБАҚҚА

АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ
Мамандығы: 0302000 «Медбикелік іс»

Біліктілігі: 0302033 «Жалпы практикадағы медбике»

Курсы: ІІІ

Семестрі: V

Тақырыбы: Модуль 6. ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиеналық іс-шараларды жүргізуді ұйымдастыру

(жалпы сағат саны:6сағ;теория-2сағ)

ШЫМКЕНТ 2014 ж

Әдістемелік өңдеу акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедра мәжілісінде талқыланды және бекітілді.

Хаттама № __ «__» _______ 2014 ж.
«Бекітемін»

Акушерия және гинекология курсымен

АМСЖ кафедра меңгерушісі

м.ғ.к., доцент ________________________ Югай Н.В.

(сағат саны:6сағ -270мин; теория 2сағ-90мин)

№1 Сабақ: ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиеналық іс-шараларды жүргізуді ұйымдастыру

1.Сағат саны: 45 мин (100%)

2.Сабақ түрі: теориялық

3.Сабақтың мақсаты:

• 
  оқыту: ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиениялық іс-шараларды жүргізуді ұйымдастырудың қажеттілігін оқып-үйрену;
  

• 
  тәрбиелік: ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиениялық іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз етуді білуге тәрбиелеу;
  

• 
  дамыту: қалыптасудың міндеттері мен мақсатын, топ және топтар арасындағы қарым-қатынасты дамыту.
  

1. Баубеков С. Ж. Өмір қауіпсіздігі негіздерін оқытудың әдістемесі : оқу құралы: 0109000 - Тіршілік қауіпсіздік негіздері және валеология. - Алматы : Эверо, 2013.

2. Нәбиев Е. Н. Тіршілік қауіпсіздігі негіздері: оқу құралы. - Астана:Б.ж 2012.

3. Немеребаев М. Н. Тіршілік қауіпсіздігі: оқу құралы. - Алматы : Эверо, 2012.

4. Тайжанов С. Өмір қауіпсіздігі негіздері: оқу-әдістемелік құрал / С. Тайжанов. - Алматы : Эверо, 2010

5. Төтеншежағдайлардазардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету жөніндегі халыққа арналған жаднама. 1 бөлім. Болуы ықтимал апат оқиғалары (Жер сілкінісі). Бір демалыс күнінің оқиғалары(Сәтсіз сапар) = Памятка населению по оказанию первой помощи пострадавшим в чрезвычайных ситуациях. Ч. 1 : жаднама. - Алматы : Б. ж., 2006.

6. Төтенше жағдайлардан зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету жөніндегі халыққа арналған жаднама. 2-бөлім = Памятка населению по оказанию первой помощи пострадавшим в чрезвычайных ситуациях. Ч. 2 : жаднама . - Алматы : Б. ж., 2006.

7. Төтенше жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсетудi ұйымдастыру : оқулық / О. Д. Дайырбеков [ ж. б.]. - Шымкент : ОөмМА баспаханасы, 2000.

8. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений по курсу "Безопасность жизнедеятельности". Кн. 1: учеб.пособие / сост. А. А. Суровцев. - Алматы : Б. ж., 2005.

9. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений по курсу "Безопасность жизнедеятельности.Кн. 2; учеб. пособие. - Алматы : Б. ж., 2005.

10. Фефилова, Л. К. Безопасность жизнедеятельности и медицина катастроф : учебник для студентов средних мед.учеб. заведений. - М. : Медицина, 2005.

11. АлдешевА. А. Введение в сестринское дело. Безопасная больничная среда. Инфекционная безопасность и контроль:учебное пособие / А. А. Алдешев. - Шымкент : Б. и., 2005.

12. Саудабеков К. Е. Безопасность жизнедеятельности и формирование здорового образа жизни: учебное пособие. - Алматы :КазГЮУ, 1999.

13. ҚР АҚ ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі нұсқаулық – Алматы: 2000ж., 196 бет.

14. «Тіршілік қауіпсіздігі» курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы, І кітап, Алматы: 2003ж. 240бет

15. «Тіршілік қауіпсіздігі» курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы, ІІ кітап, Алматы: 2003ж. 240бет

16. Нәбиев Е. Н.Апат медицинасы: оқу құралы. - Астана : Б. ж., 2012.

17. ҚР Азаматтық қорғау республикалық оқу-әдістемелік орталығының тыңдаушыларына көмек ретінде ұсынылатын оқу құралы, Алматы: 2009ж.

1. ҚР ТЖМ Азаматтық қорғау республикалық оқу-әдістемелік орталығының тыңдаушыларына көмек ретінде ұсынылатын оқу құралы: оқу құралы. - Алматы : Б. ж., 2012.

2. Ұйымдардағы төтенше жағдайлар және Азаматтық қорғаныс бойынша сабақтарға арналған оқу құралы: оқу құралы. - Алматы : Б. ж., 2012.

3. Төтенше жағдайлар және азаматтық қорғаныс : энциклопедиялық анықтамалық / бас ред. Б. Ө. Жақып. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2011.

4.ТЖ және Ақ саласындағы басшылық құрамының біліктілігін арттырудың Республикалық курстарының тыңдаушыларына көмек ретінде ұсынылған оқулық: оқулық. - Алматы : Б. ж., 2008.

5.ТЖ-да зардапшеккендергепсихологиялықкөмеккөрсетубойыншажаднама.3-бөлім = Памятка населению по оказанию психологической помощи пострадавшим в ЧС. Ч. 3-і:жаднама. - Алматы : Б. ж., 2008.

6. Төтенше жағдайлар жүйесінде қолданылатын орысша - қазақша терминдер сөздігі = Русско - казахский словарь терминов, применяемых в системе чрезвычайных ситуаций : сөздік. - Алматы : Б. ж., 2006.

7. Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар саласындағы заңдары : заңдар. - Астана : Б. ж., 2005.

8.Эвакуациялық шараларын ұйымдастыру және өткізу жөніндегі нұсқаулық : нұсқаулық. - Алматы : Б. ж., 2003

9.Пособие в помощь слушателям Республиканских курсов повышения квалифиации руководящего состава в области ЧС и ГО : учеб.пособие. - Алматы : Б. ж., 2008

10.Вандышев, А. Р. Безопасность жизнедеятельности и медицина катастроф : учеб. пособие . - Ростов н/Д : Изд. центр " Март", 2006.

11. Зазулинский, В. Д. Безопасность жизнедеятельности в чрезвычайных ситуациях: учеб.пособие для гуманитарных вузов. - М. : Экзамен, 2006.

12. Учебное пособие для занятий по чрезвычайным ситуациям и Гражданской обороне в организациях : учеб.пособие / сост. А. А. Суровцев. - Алматы : Б. ж., 2006.

13. Практическое руководство по биологической безопасности в лабораторных условиях : практикум. - Третьеизд. - Женева : ВОЗ, 2004

14. Приходько, Н. Г. Безопасность жизнедеятельности: курс лекций. - Алматы : Юридическая лит., 2004.

15. ХванТ. А. Безопасность жизнедеятельности: учеб.пособие. - 4-е изд., перераб. и доп. - Ростов н/Д : Феникс, 2004

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

Сұрақ-жауап.

Зілзала және стихиялық апаттар кезінде ТЖ аймағындағы гигиеналық және эпидемиялық жағдайлар күрт нашарлайды, олардың басты себептері:

• 
  ғимараттар, коммунальды – тұрмыстық нысандар, өндіріс, және өнеркәсіптердің қирауы салдарынан ондағы су, канализация және тазалау құрылғыларының жаппай істен шығуы;
  
• 
  жаппай қырылған жануарлар мен өлген адамдардың мәйттері;
  
• 
  адамдардың инфекцияны тез қабылдауға бейім болуы;
  
• 
  кеміргіштер санының күрт көбеюі, олардың арасында эпизоотияның пайда болуы.
  

Тұрғындарды санитарлық – эпидемиялық қамтамасыздандыру үш бағытта жүзеге асырылады:

1. 
   санитарлық – гигиеналық шараларды ұйымдастыру;
   
2. 
   эпидемияға қарсы шараларды ұйымдастыру;
   
3. 
   қоршаған ортаны қорғау.
   

• 
  халықтың денсаулығын нығайту және сақтау;
  
• 
  тұрғындар арасында инфекциялық аурулардың алдын алу;
  
• 
  инфекциялық аурулар пайда бола қалған жағдайда шұғыл түрде оларды шеттеу, жою.
  

ТЖ ошағындағы санитарлық – гигиеналық шаралар деп, ТЖ ошағындағы халықтың және құтқарушылардың денсаулығын сақтауға бағытталған шараларды кешенін айтады.

• 
  сумен қамтамасыз етуді, су көздерінің жағдайын санитарлық бақылау, оларға лабораторлық зерттеулер жүргізу, пайдаланудағы және консервацияланған су көздерін есепке алу, су таситын құралдар туралы ақпаратты жинау;
  
• 
  тамақтануды санитарлық бақылау, тамақпен байланысты аурулардың алдын алу үшін қоғамдық асхана, буфеттерде тамақ сапасын бақылау, азық – түлік өнімдерін және дайын тамақтың жұғымдылығын, азық – түлік сақтайтын нысандардың жағдайын, дүкен, асхана қызметкерлерінің денсаулығын тексеру, сараптама, бақылау жүргізу;
  
• 
  монша, кір жуатын қызметтерге санитарлық бақылау жүргізу;
  
• 
  территория жағдайына санитарлық бақылау тағайындау, территорияның уақытында тазалануына, залалсыздануына, қалдықтарды жинауға арналған алаңдардың, әсіресе уланған, радиобелсенді заттармен ластанған алаңдардың жабдықталуын, қолданылуын қадағалау, осы территория қызметкерлеріне бақылау жүргізу, сонымен қатар қаза болғандар мен өлген жануарларды жерлеу;
  
• 
  залалсыздандыру, дезинфекция және дератизация сапасын бақылау;
  
• 
  медициналық мүліктердің, дәрі – дәрмектердің азық – түлік тамақ өнімдері мен судың радиобелсендігін бақылау;
  
• 
  ТЖ ошағын шеттетуге қатысушылардың, құрылымдар мен мекемелердің жеке құрылымдарының денсаулық жағдайына, сонымен қатар оларды арнайы киім, қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету және оларды дұрыс қолдануға медициналық бақылау жүргізу;
  
• 
  ТЖ ошағында тәртіп және өзін – өзі ұстау ережелері бойынша нысан қызметкерлері, аварияны шеттеуге қатысушылар арасында ұйымдастыру – ағарту жұмыстарын жүргізу;
  
• 
  авария болған нысандар қызметкерлеріне, аварияны шеттеуге қатысушыларға, сонымен қатар осы аймақтағы тұрғындарды қорғау бойынша санитарлық – гигиеналық шараларды ұйымдастыру.
  

бөлімдерді тұрақты санитарлық-эпидемиялық амандығын ұстау үшін,

санитарлық-гигиеналық пен эпидемияға қарсы шаралар кешенін жүйелік жүргізу , ұйымдастыруы тек қана маңызды мағыналарға ие.

Жағымсыз санитарлық-эпидемиялық жағдайлар, әскери немесе еңбектің

күрделі кәсіби жайттары және климатты-географиялық жағдайларының

бағаланбауы,төтенше жағдайда эпидемияға қарсы қорғанысы бойынша

жеткіліксіз шаралар, жұқпалы және басқа да індетті анықталмаған

аурулардың жоғарғы деңгейіне әкеліп соқтырады.

1) төтенше жағдайда әскери немесе жай қызметкерлер денсаулығының өзге көрсеткіштері мен физикалық дамуы, ауру-сырқаулықтың гигиеналық талдауы;

2) төтенше жағдайдағы қызмет шарттарындағы биологиялық, химиялық, физикалық, механикалық және әлеуметтік жайттарға гигиеналық мөлшерлеуімен әрекет етуі;

3) санитарлық ережелері мен гигиеналық қалыпты орындалуын санитарлық-эпидемиялық қадағалау;

4) жеке құрамды гигиеналық тәрбиелеуі.

Қазақстан Респубикасының ТЖ медициналық эпидемияға қарсы шаралары әскери бөлімдерінің эпидемиялық амандығын қамтамасыздандыру мақсатында жүргізіледі.

1. 
   профилактикалық бағытталған шаралардың ұстанымы;
   
2. 
   ғылым мен тәжірибелер жетістіктерімен сәйкес профилактикалық және эпидемияға қарсы жұмыстардың кешенді іске асырылуы;
   
3. 
   жұқпалы ауру-сырқаулықтың жою және ескерту бойынша міндетті орындауында біртұтас амалы;
   
4. 
   халық арасындағы және әскерлердегі санитарлық-эпидемиялық жағдайында шаралар көлемі мен мөлшерінің сәйкесі.
   

1. 
   елдегі денсаулық сақтау дамуының сұрақтары бойынша ҚР Үкіметі және Президент шешімін насихаттау;
   
2. 
   гигиеналық білімін насихаттау;
   
3. 
   жеке құрамаынң физикалық дамуы мен денсаулығын нығайту және сақтауына көрсетілген жарғылар, бұйрықтар, басшылар саналыь орындауына жеке құраманың жұмылдыруын, денсаулық өмір үлгісін насихаттау;
   
4. 
   аурып қалу және жарақат кезінде өзара көмек пен өздігінен көмек көрсету бойынша практикалық машықтарды бекіту және білімді жетілдіру.
   

1. Төтенше жағдайлар ошағында эпидемияға қарсы және санитарлық – гигиеналық шараларды ұйымдастыру.

2. Тұрғындарды санитарлық – эпидемиялық қамтамасыздандырудың жүзеге асырылатын бағыттары.

3. Санитарлық – гигиеналық және эпидемияға қарсы шаралардың мақсаты.

4.Санитарлық – гигиеналық шараларды ұйымдастыру дегеніміз не?

5. Негізгі санитарлық – гигиеналық шараларға не жатады?

6. Қазақстан Республикасының ТЖ медициналық қызметімен жүзеге асырылатын гигиеналық іс-шараларына не жатады?

7. ҚР ТЖ медициналық эпидемияға қарсы шараларын ұйымдастыру негізіне қойылған талаптар.

8. Медициналық қызмет белсенділігінде денсаулық өмір үлгісі мен гигиеналық білімнің насихаты болып табылатындар.

12. Сабақты қорытындылау. 3 мин (2%)

13. Үйге тапсырма беру: ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиеналық іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз етуді қалыптастыру

Н-2, 146-148 бет 2 мин (2%)

№2 Сабақ: ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиеналық іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз етуді қалыптастыру

• 
  оқыту: ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиениялық іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз етуді қалыптастыруды оқып-үйрену;
  

• 
  тәрбиелік: санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларын жүргізудегі негізгі ұстанымдары мен мазмұнын білуге тәрбиелеу;
  

• 
  дамыту: қалыптасудың міндеттері мен мақсатын, топ және топтар
  

1. Баубеков С. Ж. Өмір қауіпсіздігі негіздерін оқытудың әдістемесі : оқу құралы: 0109000 - Тіршілік қауіпсіздік негіздері және валеология. - Алматы : Эверо, 2013.

2. Нәбиев Е. Н. Тіршілік қауіпсіздігі негіздері: оқу құралы. - Астана:Б.ж 2012.

3. Немеребаев М. Н. Тіршілік қауіпсіздігі: оқу құралы. - Алматы : Эверо, 2012.

4. Тайжанов С. Өмір қауіпсіздігі негіздері: оқу-әдістемелік құрал / С. Тайжанов. - Алматы : Эверо, 2010

5. Төтеншежағдайлардазардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету жөніндегі халыққа арналған жаднама. 1 бөлім. Болуы ықтимал апат оқиғалары (Жер сілкінісі). Бір демалыс күнінің оқиғалары(Сәтсіз сапар) = Памятка населению по оказанию первой помощи пострадавшим в чрезвычайных ситуациях. Ч. 1 : жаднама. - Алматы : Б. ж., 2006.

6. Төтенше жағдайлардан зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету жөніндегі халыққа арналған жаднама. 2-бөлім = Памятка населению по оказанию первой помощи пострадавшим в чрезвычайных ситуациях. Ч. 2 : жаднама . - Алматы : Б. ж., 2006.

7. Төтенше жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсетудi ұйымдастыру : оқулық / О. Д. Дайырбеков [ ж. б.]. - Шымкент : ОөмМА баспаханасы, 2000.

8. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений по курсу "Безопасность жизнедеятельности". Кн. 1: учеб.пособие / сост. А. А. Суровцев. - Алматы : Б. ж., 2005.

9. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений по курсу "Безопасность жизнедеятельности.Кн. 2; учеб. пособие. - Алматы : Б. ж., 2005.

10. Фефилова, Л. К. Безопасность жизнедеятельности и медицина катастроф : учебник для студентов средних мед.учеб. заведений. - М. : Медицина, 2005.

11. АлдешевА. А. Введение в сестринское дело. Безопасная больничная среда. Инфекционная безопасность и контроль:учебное пособие / А. А. Алдешев. - Шымкент : Б. и., 2005.

12. Саудабеков К. Е. Безопасность жизнедеятельности и формирование здорового образа жизни: учебное пособие. - Алматы :КазГЮУ, 1999.

13. ҚР АҚ ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі нұсқаулық – Алматы: 2000ж., 196 бет.

14. «Тіршілік қауіпсіздігі» курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы, І кітап, Алматы: 2003ж. 240бет

15. «Тіршілік қауіпсіздігі» курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы, ІІ кітап, Алматы: 2003ж. 240бет

16. Нәбиев Е. Н.Апат медицинасы: оқу құралы. - Астана : Б. ж., 2012.

17. ҚР Азаматтық қорғау республикалық оқу-әдістемелік орталығының тыңдаушыларына көмек ретінде ұсынылатын оқу құралы, Алматы: 2009ж.

1. ҚР ТЖМ Азаматтық қорғау республикалық оқу-әдістемелік орталығының тыңдаушыларына көмек ретінде ұсынылатын оқу құралы: оқу құралы. - Алматы : Б. ж., 2012.

2. Ұйымдардағы төтенше жағдайлар және Азаматтық қорғаныс бойынша сабақтарға арналған оқу құралы: оқу құралы. - Алматы : Б. ж., 2012.

3. Төтенше жағдайлар және азаматтық қорғаныс : энциклопедиялық анықтамалық / бас ред. Б. Ө. Жақып. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2011.

4.ТЖ және Ақ саласындағы басшылық құрамының біліктілігін арттырудың Республикалық курстарының тыңдаушыларына көмек ретінде ұсынылған оқулық: оқулық. - Алматы : Б. ж., 2008.

5.ТЖ-да зардапшеккендергепсихологиялықкөмеккөрсетубойыншажаднама.3-бөлім = Памятка населению по оказанию психологической помощи пострадавшим в ЧС. Ч. 3-і:жаднама. - Алматы : Б. ж., 2008.

6. Төтенше жағдайлар жүйесінде қолданылатын орысша - қазақша терминдер сөздігі = Русско - казахский словарь терминов, применяемых в системе чрезвычайных ситуаций : сөздік. - Алматы : Б. ж., 2006.

7. Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар саласындағы заңдары : заңдар. - Астана : Б. ж., 2005.

8.Эвакуациялық шараларын ұйымдастыру және өткізу жөніндегі нұсқаулық : нұсқаулық. - Алматы : Б. ж., 2003

9.Пособие в помощь слушателям Республиканских курсов повышения квалифиации руководящего состава в области ЧС и ГО : учеб.пособие. - Алматы : Б. ж., 2008

10.Вандышев, А. Р. Безопасность жизнедеятельности и медицина катастроф : учеб. пособие . - Ростов н/Д : Изд. центр " Март", 2006.

11. Зазулинский, В. Д. Безопасность жизнедеятельности в чрезвычайных ситуациях: учеб.пособие для гуманитарных вузов. - М. : Экзамен, 2006.

12. Учебное пособие для занятий по чрезвычайным ситуациям и Гражданской обороне в организациях : учеб.пособие / сост. А. А. Суровцев. - Алматы : Б. ж., 2006.

13. Практическое руководство по биологической безопасности в лабораторных условиях : практикум. - Третьеизд. - Женева : ВОЗ, 2004

14. Приходько, Н. Г. Безопасность жизнедеятельности: курс лекций. - Алматы : Юридическая лит., 2004.

15. ХванТ. А. Безопасность жизнедеятельности: учеб.пособие. - 4-е изд., перераб. и доп. - Ростов н/Д : Феникс, 2004

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

Сұрақ-жауап.

Санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы шаралар ТЖ жағдайындағы медициналық қызмет белсенділігінің негізгі түрлерінен бірі болып табылады. Емдік-қоныс аударту шараларымен, жаппау қару қаруынан жеке құраманы қорғау бойынша медициналық қызметтің шараларымен және басқада шараларымен жүргізіледі.

Олар жеке құраманың денсаулығын сақтауы мен физикалық ахуалын нығайтуына, жеке құраманың жеке және қоғамдық гигиена ережелерін орындалу жүйесіне, климаттық, санитарлық-гигиеналық экпидемиологиялық шарттарына, тікелей тап болатын жұқпалы және кейбір басқа аурулардың жайылуы мен туындауының ескертулеріне бағытталған.

Санитарлық-гигиеналық және эпидемиологияға қарсы шаралардың мағынасы соғыс және бейбіт жағдайда бактериологиялық қаруы мен басқа да төтенше жағдайларда жаппай талқандау тәсілдерінің қолданылу мүмкіндігі бар.

ТЖ кезеңде гигиеналық және эпидемиологияға қарсы қамтамасыздандыру медициналық қызметтің алдындағы міндеттері:

• 
  адамдар ағзасына барынша рұқсат етілетін сәулелендіру дәрежесін тағайындау, импульсты дыбыстармен зерттеу; ТЖ жағдайындағы көптеген жайттармен, адамдардың ағзаларына әсер ету мәселелерін және адам-машина кешенінде әсер ету ерекше мәселесін зерттеу;
  
• 
  жұқпалы аурулар профилактикаларына жаңа әдістерді әзірлеу бойынша зерттемелер жүргізу.
  

Санитарлық-гигиеналық шаралардың өткізуін ұйымдастыруы, сонымен қатар эпидемиологияға қарсыны барлық деңгейдегі басшылар мен қызыметкерлерге жүктеледі және басшылықтың бірегей жоспары бойынша өткізледі. ТЖ кезінде өткізілетін іс-шараларға, сонымен қатар медициналық, химиялық, инженерлік және басқада қызметтерімен іске қосады. ТЖ медициналық қызметіне жүктелген санитарлық-гигиналық және эпидемиологияға қарсы шаралар үшін барлық бөлімшелер, бөлімдер мен медициналық қызмет мекемесі тартылады және медициналық қызметтегі жеке құрама барлығының міндеттері болып табылады. Медициналық қызмет арнайы санитарлық-эпидемиологиялық мекемелер және бөлімшелерімен орналастырылған.

Төтенше жағдайда эпидемияға қарсы жұмыс медициналық қамтамасыздандырудағы маңызды бөлімдердің бірін құрайды, оның ұйымдастыру ТЖ медициналық қызметінің басшысына жүктелген.

Медициналық қызмет, сонымен бірге санитарлық-эпидемиологиялық мекемелерімен жайғастырылған, эпидемияға қарсы шаралардың шамасын анықтай, жұқпалы аурулардың ошақтарын эпидемиологиялық тексеруін жүргізетін мамандар және тек қана санитарлық-эпидемиологиялық мекемесінде болатын арнайы жабдықтауларын қажет ететін, солардың біреулері орындайды. Білікті мамандар мен зертханалық базалар болуы бактериологиялық, вирусулогиялық, санитарлық-гигиеналық, паразитологиялық, токсикологиялық, радиологиялық және басқада зерттемелерді стационар ретінде және далалы жағдайда да жүргізуіне мүмкіндік береді.

Санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды жүргізу медицина қызметінің барлық жеке құрамына жүктелген.

Бұл іс-шараны жүргізу үшін барлық бөлімше, бөлім және медицина қызметінің мекемелері қатысады. Түрлі звенолар мен бөлімшелердің (бөлім және мекеме) медицина қызметтері жүргізетін шаралардың нақты құрамы мен көлемі әртүрлі және өздерінің тапсырмалармен, шарттарымен, медицина қызметінің біліктілігімен және қамтамасыз етілуімен анықталады.

Төтенше жағдайда эпидемиядан қорғау және оған қарсы шараларды ұйымдастыру үшін, дәрігерлерге әдістемелік және практикалық көмек көрсетіледі. Төтенше жағдайда санитарлық бақылауды өткізу мен медицина қызметі, тиісті санитарлық-эпидемиологиялық бөлімшелер мен мекемелер арқылы жүргізіледі.

санитарлы-гигиеналық бригададағы эпидемияға қарсы жұмыс медициналық қамсыздандыру ең негізгі бөлімі болып табылады, оны ұйымдастыруды бригаданың медицина қызметінің бастығы атқарады. Бұл міндетті шешу үшін ол санитарлық-эпидемиологиялық зертханаға (СЭЗ) сүйенеді, ол медициналық бригаданың құрамына кіреді. СЭЗ-дің басшысы, бір мезетте өңірлік басқарманың эпидемиологы бола алады, ол барлық бөлім және бөлімшелерде эпидемияға қарсы шаралардың өткізілуін ұйымдастырады. СЭЗ медициналық қызметтің арнайыланған бөлімі болып табылады және бөлімдерде эпидемияға қарсы шараларды жүргізу мен санитарлық бақылаудың іске асуы үшін керек. СЭЗ дәрігер мамандары санитарлы-гигиеналық, бактериологиялық, токсикорадиологиялық зерттеулерді ұйымдастырады және жүргізеді.

СЭЗ-ге жүктеледі:

- санитарлы-эпидемиологиялық барлау және өңірлік басшылығының аудандарында орналасқан бөлімдердегі санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды бақылау;

- жеке құрамның инфекциялық аурушаңдылығын анықтау және жалпы сараптау.

Өңірлік басқарманың бөлімдеріндегі аурулар санын азайтуға бағытталған мына шаралар негізінде өңделеді:

-жеке құрамның денсаулығын сақтау және нығайту, жұмысқа қабілеттілігін жоғарылату;

- еңбек шарттарына, санитарлық-гигиеналық норма және ережелердің орындалуына, тамақтануына, сумен қамтамасыз етуіне, жуу-шаю қызметтеріне санитарлық бақылау;

- өңірлік басшылықтың бөлімдеріндегі инфекциялық ауруларды ескеру шараларын ұйымдастыру;

- санитарлық-гигиеналық, токсикологиялық, радиологиялық және бактериологиялық зерттеулерді көрсетілген көлемде жасау;

- санитарлық бақылауды және ЭҚ шараларын жүргізгенде әдістемелік және практикалық медициналық қызмет көрсету;

- оқу-әдістемелік материалдарды өңдеу және уақытша медицина пункттер жүйесінде сабақтар ұйымдастыру, өңірлік басшылықтың бөлімдерінде санитарлық ағарту шараларын жүргізу.

Жоғарыда көрсетілген тапсырмаларда орындау үшін СЭЗ қажетті техникалық заттармен қамтамасыз етілген. Ол қозғалмалы дезинфекциялық-душы бар құрылымдары орнатылған автомобильдер (ДДА-66), ТЖ медициналық лабораториясы, сонымен қатар дезинфекциялы-дезинсекциялы қол аппараттары.

ҚР ҚК медицина қызметінде санитарлық-эпидемиологиялық мекеме мен санитарлық-эпидемиологиялық орталық бар. СЭО мамандары инфекциялық ауру ошағында эпидемияны зерттеу жүргізеді және де эпидемияға қарсы шараларды анықтап біреуін орындайды, оның өзі арнайы жарықтандырудың болуын талап етеді. ТЖ кезіндегі дезинфекциялық істің барлығы және олардың орындалуын бақылау медициналық басқарудың ережесіне сүйенеді. ТЖ орын алған аудандарында дәрігер маман инфекциялық ауруды сараптауға қатысады және шеткі патологияның эпидемиологиялық ерекшелігін анықтайды. Олар санитарлық-эпидемиологиялық барлауды әскери әрекетінде ұйымдастырады және орындайды, одан басқа үлкен бактериологиялық залалдану ошағын жойып, оның жайылуына жол бермейді.

Зертханалық база және білікті мамандардың болуы бактериологиялық, радиологиялық, вирусологиялық және басқа да зерттеулер өткізуге мүмкіндік береді.

Одан басқа ҚР ҚК медицина қызметінде, санитарлы-эпидемиологиялық мекемелер сонымен қатар санитарлы бақылау бекеттері (СББ) әскери өңірлік инфекциялық госпитальдері (ӘӨИГ) бар. СББ-ның негізгі тапсырмасы санитарлық-эпидемиологиялық бақылауды іске асыру, эшелон жағдайын бақылау, теміржол, су жолдары, көліктік жолдармен қозғалатын қызметшілері. Мұндай әрекет эпидемиялық бөгет қызметін атқарады, яғни басқа жерлерге індетті кіргізбейді, ал атқарушылар мемлекеттің территориясында. СББ санитарлық қарау өткізуге қатысады, керек жағдайда эшелондардың теміржол пунктінен өтетін жеке құрамның санитарлық өңдеуін, инфекциялық аурулардың оқшаулауын, олармен байланыста болғандарды обсервацияға алып қалуды орындайды. Далалық жұқпалы аурулар, санитарлық-эпидемиологиялық медициналық бригадалардың негізгі міндеттеріне жүктелген, инфекциялық науқастарды емдеу, бөлім изоляторларынан оларды емдеу мекемелеріне эвакуациялау және инфекциялық науқастарды госпитальге жеткізген транспортты залалсыздандыруды жүргізу.

11. Жаңа тақырыпты бекіту. 5мин (10%)

Сұрақтар:

1.ТЖ ошағында індетке қарсы және санитарлық-гигиеналық эпидемияға қарсы қамтамасыз ету жүйесінде іс-шаралардың маңызы.

2.ТЖ кезеңде гигиеналық және эпидемиологияға қарсы қамтамасыздандыру медициналық қызметтің алдындағы міндеттері.

3.Төтенше жағдайда санитарлы-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды жүргізу үшін қамтамассыз етуді қалыптастыру.

4. Өңірлік басқарманың бөлімдеріндегі аурулар санын азайтуға бағытталған шаралар қандай негізінде өңделеді?

5. Ауру ошағында эпидемияға зерттеу жүргізу.

Н14, 63-76 беттер 2 мин (2%)