Бақылау сұрақтары, есептер мен жаттығулар
Марганецтің, технецийдің жəне ренийдің мүмкін болатын тотығу дəреже- лерін атаңыздар.
Марганец (IV) қосылыстары а) тотықсыздандырғыш; ə) тотықтырғыш бо- латын реакция теңдеулерін жазыңыздар.
Марганец пен галогендер топшалары элементтерінің құрылысындағы айырмашылықтарды көрсетіңіздер.
Электрондық баланс əдісін қолданып, тотығу-тотықсыздану реакциясы- ның коэффициенттерін қойыңыздар:
а) H2S + KMnO4 + H2SO4→ S + MnSO4 + K2SO4 + H2O;
ə) MnSO4 + KClO3 + KOH → K2MnO4 + KCl + H2O.
Мына айналымдарды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін реакция теңдеу-
лерін жазыңыздар:
Mn→Mn(NO3)2→ HMnO4→ MnO2→ MnCl2→ Mn(OH)2→ MnSO4
Реттік нөмірлері 20, 24, 25, 37, 56 болатын элементтердің жоғарғы гидрок-
сидтерінің формулаларын құрастырыңыздар.
Хлор, фтор, марганец, оттек, күшəн элементтерінің ең төменгі жəне ең жоғарғы тотығу дəрежелерін анықтаңыздар. Жауаптарыңызды берілген атомдардың электрондық конфигурациясын жазу арқылы дəлелдеңіздер.
Элементтердің жалпы сипаттамасы. Сегізінші қосымша топшаны темір Fe, кобальт Co, никель Ni, рутений Ru, родий Rh, палладий Pd, осмий Os, иридий Ir, платина Pt құрайды. Бұл тоғыз элемент ұқсастық қасиеттеріне қарай үш үштікке бөлінеді. Бірін- ші үштікке темір, кобальт, никель, екінші үштікке рутений, родий, палладий, үшінші үштікке осмий, иридий, платина жатады.
Бұл элементтердің барлығы да металдар, олардың сыртқы қа- батының s-қабатшасындағы электрондары екіден артық болмай- ды жəне кезекті электрондары сырттан санағанда екінші қабаттың d-қабатшасында орналасады.
Бұл элементтер басқа элементтермен химиялық байланыс тү- зуге сыртқы d-электрондарын жұмсау арқылы валенттіліктерін 2-ден 8-ге дейін өсіреді. Осыған сəйкес сегізінші қосымша топша элементтерінің химиялық қосылыстардағы тотығу дəрежелері
+2-ден +8-ге дейін өсіре алады, бірақ рутений мен осмийден басқалары көбінесе +2, +3, +4 тотығу дəрежелерін көрсетеді.
Ұқсас болғандықтан темір, кобальт, никельді темір үштігіне біріктіреді де, ал қалған алты металды платиналық металдар де- ген атпен қарастырады.
Темір мен платина ұяластары элементтерінің кейбір сипатта- малары 22-кестеде берілген.
кесте
Достарыңызбен бөлісу: |