Лекция 10. Ядролық реакциялардың физикасы



Pdf көрінісі
бет3/4
Дата15.03.2022
өлшемі1,56 Mb.
#135751
түріЛекция
1   2   3   4
Байланысты:
Лекция11

Термоядролық реакция
, термоядролық синтез - миллиондаған градус температурада
жүзеге асатын ядролық бірігу реакциясы деп аталады.

Жеңіл элементтерді (сутек, гелий, литий, т. б.) жүздеген миллион градусқа дейін
қыздырғанда, олардың бейтарап атомдары тұтастығын жойып, ядролар мен
электрондарға ыдырайды.

Нәтижесінде оң зарядты ядролардан, теріс зарядты электрондардан тұратын ерекше
орта —
жоғарғы температуралық плазма
пайда болады. Мұндай плазмада ядролар
кулондық тебіліс бөгетін (барьерін) жеңе алатын кинетикалық энергияға ие болады:
мұндағы k—Больцман тұрақтысы; Т—плазманың температурасы; m және v — бөлшектің
массасы мен жылдамдығы.
Температурасы жүздеген миллион градус болатын ыстық плазмадағы ядролар аса үлкен
жылдамдықпен бір-біріне жақындап, ядролық күштердің әрекет аймағына енеді. Сол
сәтте-ақ тегеурінді ядролық күш оларды біріктіріп, жаңа ядроны түзеді. Бұл кезде пайда
болған m масса ақауы есебінен аса мол энергия босап шығады.
Жер бетінде алғаш рет термоядролық реакциялар 1950 жылдардың басында Қазақстанда
(Семей полигоны) сутек бомбасын жару арқылы жүзеге асырылды. Қажетті жоғары
температура атом бомбасын алдын ала жару үстінде алынды. Термоядролық бомбаның
ішіне жоғары температура алу үшін атом бомбасының заряды және жеткілікті мөлшерде
сутек изотоптары (мысалы, дейтерий) орналастырылады. Термоядролық жарылыста әуелі
атом бомбасының заряды іске қосылады да, температура миллиондаған градусқа
көтеріліп, сутек изотоптарының ядролары жаппай біріге бастайды.


Қолдан басқарылатын термоядролық реакцияларды іске
асыру зор қиындықтарға кезікті. Оларды жүзеге асыру үшін, 
негізінен, үш мәселені шешу керек.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет