Лекциялық материалдың мазмұны



бет6/7
Дата22.08.2017
өлшемі1,36 Mb.
#23769
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7

Әдебиет:

1. Черныш П.М. Очерки истории Костанайской области. Костанай 1995

2.Костанай: вчера,сегодня, завтра.Алматы.1979г.

3.Елеуов Т. Народно-освободительное движение 1916 года в Казахстане. Алматы. 1955г.
№ 9. Тақырыбы: Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайы. (1920-30 жж.).

Мақсаты: Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайын сипаттау.

Жоспар

1.Қоғамдық-саяси өмірі.

2.Халықтық білім беру және мәдени дамуы

1.Республика мен облыстарды әкімшілік – территориялық жүйеге бөлу көптеген өзгерістерге алып келді.

Қостанай облысының территориялық аймағы бай тарихқа ие. Көптеген ғасырлар бойы жоғарғы Тобылда Қыпшақ, Арғын, Керей сияқты көшпелі тайпалар өмір сүрді. ХҮІ ғ қазақтарды үш тайпалық бірлестік Ұлы жүз, Орта және Кіші жүздер пайда болды. Қазіргі Қостанай облысының территориясы Орта жүзге енді, өз еркімен 1734 жылы Ресей құрамына енді. Жүздерді асқару хан иелігінде болды. Сібір қазақтарының жарғысының енуіне байланысты дала округтерге бөлінді. Округтер, ауылдар мен болыстарға бөлінді.

Орынбор қырғыздарының аймағы екіге бөлінді Орал және Торғай аймақтары. Торғай облысының орталығы Оренбург болды. 1868 жылы Торғай облысы құрылды. Оған төрт уезд енді. Николаевск, Тоғай, Григоревск және Ақтөбе уездері. Николай уезді қазіргі Қостанай облысының территориясын қамтыды. Уезд болыстар мен ауылдарға бөлінді. Уезді уезд басшысы басқарды. Уезд жері мемлекет меншігінде болды.

1894 ж.дейін уезде екі болыс болды. Ара-Қарағай және Боровской болыстары кейінірек олардың саны 14- ке жетті. Мұндай жағдайда уезд 1920 ж.дейін өмір сүрді, 1920 жылы 26 тамызда қырғыз ССР пайда болды.

1920 ж. 7 тамызда Торғай және Оренбург облыстары Оренбург-Торғай губерняларына бірікті, астанасы Оренбург қаласы болды. Қостанай уезді Челябинск аймағының административті бағынышында болды.

1920 ж. 16 қыркүйекте Челябинск губерниясының-полкомының жарлығымен Қостанай уезді қазақ АССР-іне берілді және 1920 ж. 9 қарашада уақытша Оренбург-Торғай губерниясына берілді.

1921 ж. 21 сәуірінде қазақ АССР-құрамында Қостанай губерниясы құрылды.ол Қостанай уездінің болыстарынан және Оренбург-Торғай губерниясының орск уездінен тұрды. Оның құрамында 1921 ж.27 сәуірінде Ақтөбе губерниясынан берілген 7 аймақ болды.

Сонымен қатар аймақтардың уездерінің және болыстардың ойын өзгерту процесі жүрді.

1925 ж. аймақты 26 қазақ, орыс және аралас болыстар болса, оның біреуі қала 114 ауыл, 460 селолар мен поселктер болды.

Барлығы – 575 тұрғындар пункті. Аймақ – ауданы 114603 кв.км. құрды. Мұнда 35-117 адам өмір сүрсе, қалада 21654 адам, ауылдарда 33525 тұрғын болды. Тұрғындардың тығыздығы бір адамға 31 кв.м. құрады.

1927 ж соңында аймақтарда жергілікті орган-ауыл және село советтерінің сайлауы өтті. Соның нәтижесінде қостанай облысының территорясында 157 ауыл Советі, 160 село Советі және 12 неміс Советтері қызмет етті. Барлығы 317 ауыл және село советтері болды.

1925жылдың 1 қазанына бастап 1927 жылдың 1 қыркүйегіне дейін 574 ауыл советтерінің отырыстары болды. Олар барлық мәселелерді ауыл және село тұрғындарымен бірлесіп шешуге тырысты. Совет жиналыстары негізінен кедейлердің және орташа халық тұрғындарының мәселелерін қарады. Советте өткізілген сайлау нәтижелері көрсеткендей, сайланған депутаттардың жартысы – бұл кедейлер, орташа деңгейде өмір сүретін қарапайым халық.

Қазақстанда губерниялық және уездік административті бөлінуді аймақтық райондыққа алмастыру ең біріншірет Қостанай территориясында өткізілді.

1928 ж. 19 наурызда Торғай қаласы селосы ауылға ауыстырылды. 1928 жылға дейін территориалды-административті өзгерістер аяқталды. Республика жаңа халық шаруашылығы туралы бесжылдық жоспар жасауға дайындалып жатты, 1930 ж.дейін территорялық бөліністер мен административті өзгерістер толағн жоқ.

Аштық және оның салдары. 1921 жылдың 8-нен 16 наурызға дейін жаңа эканомикалық саясатқа көшу туралы шешім қабілдаған ХКП 10 съезді өтті. Съездің мәселелері шешуі қазақтан дамуындағы ауыр кезең ашаршылыққа сәйкес келді.

1921 ж. қазақстанда улкен қиын жағдай құрғақшылық басталды. Республика территорясы мен Қостанай губерниясын қамтыған астық түгелдей тоқырауға ұшырады. Сонымен қатар ірі қараға да азық табылмай, олардың саны күрт түсті. Мыңдаған адамдар ашаршылыққа ұшырады. Құрғақшылық ең бірінші көшпелі және жартылай көшпеліжерлерге әсер етті.

1921 ж. ашаршылықтың негізгі себебі республиканың жер және ауыл шыруашылығының күрт төмендеуі болды, ірі қара негізінен «жұт» нәтижесінде қырылды. Оған келесі деректер дәлел бола алады. 1917 ж республикада 29 мыңға жуық ірі қара болса, 1921 ж. олардың саны 6,2 мыңға төмендеді. Қостанай губерниясында астық 70% азайды.

Сонымен қатар эпидемиялық аурулар саны өсіп, қараусыз балалар саны өсті.

Аштықпен күрес барлық республиканы қамтыды. Республикада аштыққа қарсы республикалы және губерниялық комиссиялар құрылды. Қостанай губерниясында аштыққа қарсы комиссия 1921 ж. 30 тамызда құрылды.

25 қазанға дейін ашаршылыққа қарсы комиссиялар губернияның барлық аймақтарында құрылды. 1921 жылы 8 аудандық, 1 губерниялық, 75 облыстық, 333 ауылдық комиссиялар құрылды. Жалпы 670 тұрғындар пунктінде 437 комиссия жұмыс істеді.

1921 жылдың жазы мен қысы губернияда өте ауыр болды. Барлық жұмысшылар мен қызметкерлер аштыққа ұшырап, олардың саны өсіп, 25-30% құрды.

1921 ж. 15 қарашада губернияда аймақ бойынша олардың саны 185 мың қала бойынша7,5 мың, ал барлық регион бойынша 192 мың адам болса, олардың 7,5 мыңы балалар болды.

Қыстың жақындауы және суықтың түсуі нәтижесінде аш адамдардың саны арта түсті. Бір ай өткен соң аш адамдар саны 237 494 адамды құрады. Оның 97 мыңға жуығы балалар болды. Сонымен қатар 30% тұрғындары ақырындап өшіп жатқан ауылдар да болды. Мемлекет өз тарапынан ашаршылық қамтыған аудандарға көмек көрсетті.

Қостанай губерниясының комиссиясының ашаршылыққа көмектесу кезіндегі мәліметтеріне сүйенсек, Қостанай райондарында 5946 адамнан 3547 (56%) адам Әулиекөл районында 30000 тұрғыннан 22500 (33%) адам аш болды.

1921 ж. құрғақшылық егістік алқабының азаюына әкелді. 1920 ж. ол 570 мың га. құраса, 1921 ж. жер көлемі 275 мың гектарға азайды.

Аштыққа қарсы балаларды сақтап қалу үшін қоғамдық асханылар ұйымдастырылды. Барлық жағдайдың жасалуына қарамастан ашаршылық пен эпидемия губернияларда кең етек жайды. Балалар үйі пансионаттар, ауруларға толық болды және азық түлікпен аз қамтылып тұрды. Соның нәтижесінде тиф және цинк эпидемиялары кең етек жайды.

Өлім 70%құрады. Балалар үйіндегі 1мың балалардың 50% қан аздықпен, асқазан ауруларымен ауырды.

Тұрғындардың әлсірегені соншалық өлген адамдарды жерлеуге де жарамады. Жерленген адамдар саны 60 қа дейін жеткен ауылдарда болды.

1922 ж. Қостанай қаласы қиын жағдайда болды. Мұнда қаңтар айында 1200 адам, ақпан айында-300, наурызда – 1500 адамаштық салдарынан қайтты.

1922 ж. қыс айлары өте суық және қатты болды, ірі қара саны төмендеді, Феодоровск және Денисовск райондарында қырғыз тұрғындарының ірі қарасының 50% жұтқа ұшырады.

Ашаршылыққа ұшырағандарға барлық мемлекеттік органдар, қоғамдық бірлестіктер мен комиссиялар көмектесіп отырды.

Губерниядағы жағдай 1922 ж.мамырына қарай өзгере бастады. Ашаршылық басым қалалар мен райондарға орталықтан көмек көрсетіле бастады. Губернияның бірлестіктер, ұйымдар, комиссиялар аштыққа қарсы көмек көрсете бастады. Көктем айында астық бау-бақша және басқада ауыл шаруашылық өнімдерін егу үшін жағдайлар жасалып жатты. Қостанайлықтарға сонымен қатар американдық үйлер көмектесіп отырды.

1922 ж. шілдесінен бастап губерниядағы жағдай жақсара бастады. Бұл мұнда әкелінген азық-түлік санының артуымен түсіндірілді. Жаз айында ашаршылыққа ұшыраған тұрғындар саны төмендеді. Ашаршылық губернияға физикалық және материялдық жағынан қиындық туғызды. Ең бірінші губерния тұрғындары азайды. 1920 ж. 577 мың адам саны, 1920 жылы 411,5 мың адамды құрастырды.

Сонымен қатар ашаршылықтан ірі қара саны да төмендееді. Егістік алқаптарда азайып, 610 нан 223 мың га. құрады.

Архивтік деректер бойынша Қостанайлық салдарынан 70 мыңға адам қайтқан. 1923 ж. ақпанынан бастап ауыл шаруашылығында жөндеу жұмыстары, жұмысшыларға көмек көрсету жұмыстары жүргізілді.

Гебернияларда ЖЭС жүзеге асыру 1921 ж. наурыз айының ортасына жаңа эканомикалық саясат қабылданды. ЖЭС В.И.Лениннің ашқан жаңалығы болды және ол енді құтқаратын бірден бір қару болды. Жалпыға бірдей еңбек тәуелділігі алынып тастанды, сауда еркіндігі енгізілді, жұмысшы күштеріне енгізуге рұқсат берілді, салық жүйесі енгізілді.

Жаңа эканомикалық саясаттың енгізілуіне байланысты жерді жалға алу және беру рұқсат етілді және ауыл шаруашылығының дамуына кредиттер берілді. Ұсақ кәсіпорындар жеке тұлғарарға және кооперацияларға жалға берілді.

Ең бірінші машинаны жалға беру пунктері ашылды, жәрмеңкелер өткізіліп, кедейлер ұлттық шаруашылық үшін қызмет етті. 1924 ж. 1 қаңтарынан бастап салық тек қала ақшалай түрде енгізілді. Соның әлеуметтік және прогрессивті болды. Ауыл шаруашылығын қалпына келтіру үшін қоғамның ауыл шаруашылық несиелер берілді.

1920 ж. соңында жер комиссиясы құрылды. 1921-1922 ж.ж. жаңа эканомикалық саясатты реттеу мақсатында жүргізілген аграрлық реформалар ауыл эканомикасының дамуына өз үлесін қосты. Қостанай губерниясында ауыл шаруашылығы дамып, шикізат өнімі артта қалды. Тұрғындардың көбі ауылды жерлерде тұрғандықтан, ең бірінші аграрлы кешен тұрды. Республиканың негізгі тұрғындары Солт.Қазақстанда шоғырланды, соған сәйкес Қостанай губерниясында 46100 және 32340 шаруашылық болды. Олар 458970 және 110990 гектар астық ексе, 674700 және 508820 ірі қара болды. Губернияда орта шаруашылықпен айналысатын тұрғындарда 2-3 басты ірі қара болды, ал 28,5% құрады.

Жаңа эканомикалық саясат жұмысшылардың өз шаруашылқтарымен біріктіруге әсер етті. Мысалы, Ресей орталығында ұжымдасқан шаруашылық 1917 ж. пайда болды. Губерния территорияларында және барлық мемлекет аумағында өндірістік бірлестіктер,яғни коммуналар пайда бола бастады. Сондай коммуналардың бірі 1922 ж. Қарасу ауылында болды. Оған 36 отбасы кірді.

1923 ж. желтоқсан айының басында Қостанайда ең бірінші губерниялық агрономиялық дөңгелек стол өтті. Мұнда ауыл шаруашылығына ғылымды енгізу туралы сұрақтар қаралды. Осы жылдары губернияға ауылшаруашылық және машиналық техникалар әкеліне бастады.

2.Халықтық білім беру және мәдени дамуы.

­Өзімізге белгілі тұлғаның қалыптасуы жалпы орта мектепсіз мүмкін емес. 20 жылдардың басында қоғам алдында екі үлкен мәселе тұрды. Бұл жалпы білім беру мектептерін құру және сауатсыздықты жою. 1919 жылы 24 желтоқсанда Ленин халық арасында сауатсыздықты жою туралы декретке қол қойды, соған сәйкес барлық Республика тұрғындары 8 жастан 50 жасқа дейін яғни жаза оқи алмайтындар өзінің ана тіліне немесе орыс тілінде оқытылуы керек. 1920жыл шілдеде жалпы Ресейлік комиссия құрылды, оның мақсаты сауатсыздықты жою еді. 1919 жылы РСФСР халықтары ішінде сауатсыздықты жою туралы Лениндік декреттен кейін Қазақстанда және барлық елде сауатсыздық үшін күрес басталды.

Қостанайда сауатсыздықты жою туралы губерниялық комиссия құрылды және содан кейін сауатсыздарға арналған мектеп ұйымдастырыла бастады. Қалада олардың саны 39 болды. Республика дамудың жаңа кезеңіне көшті. Сауатсыздықты жою тұрғындар арасында қиындық туғызды. Қазақ тұрғындарына жазғы мектептер ашыла бастады, ол үшін ауылдарға ең жақсы мұғалімдер жіберілді бірақ сауатсыздықпен күрес бірдей жүргізілмеді, өйткені мұғалімдер аз болды. Сондықтан мұғалімдер мен қатар комсомолдар мен қызметшілерде білім берді. Сол кезедегі сауатты әр адамның міндеті оқи алмайтын және жаза алмайтындарды үйрету болды. Қостанай губерниясының сауатсыздықты жою туралы комиссиясы сауатсыздыққа қарсы 347 мектеп ашты. 305 орыс мектебі болды және 42 қазақ татар мектебі болды. 39 мектеп қалада болса, 40 қызыл армия бөлімшелерінде болды. Сауатсыздарды 1539 мұғалім оқытты, олар 41024 адамды оқытты, 1927-28 жылдары жұмыстардың нәтижесі бойынша 244 адам оқытылса, қала бойынша 493 адам болды. Сауатсыздарды оқытуды ұйымдастыру үшін партиялық советтік комсомолдық ұйымдар айналысты, сауатсыздықты жоюды айналысумен қатар партия және мемлекет өсіп келе жатқан ұрпақ үшінде барлық жағдай жасады. 20 жылдың басында губернияда І дәрежеде 19 мектеп және ІІ дәрежеде 3 мектеп ашылды. Жаңа мектепке білімді мұғалімдер кітап құралдар жетіспеді. Жергілікті органдар мектептерге әртүрлі көмек беріп отырды. Қалаларда мектеп шаруашылық советтері ұйымдастырылып тұрды. Ауылдық жерлерде мектептер мен ауыл советтері, профсоюздар, жастар одағы және т.б. ұйымдар айналысты. Мектептерде ата-аналар комитеті жұмыс істеді.

Бақылау сұрақтары

1.Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайын сипаттау.

2.Халықтық білім беру және мәдени дамуы қандай жағдайда болды?

3.Сауатсыздықпен күрес қалай жүргізілді?



Әдебиет:

1. Черныш П.М. Очерки истории Костанайской области. Костанай 1995

2. Костанай: вчера,сегодня, завтра.Алматы. 1986.

10-11. Лекция тақырыбы: Екінші дүнижүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысы

Мақсаты: Екінші дүнижүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысына сипаттама беру, майданға қатысқан қостанайлықтардың есімімен танысу.

Жоспар:

1.Майдандағы қостанайлықтар.

2.Соғыс кезіндегі ауылшаруашылық.

Соғыстың алғашқы сағаттарынан бастап фашисттерге қарсы соғысуға біздің жерлесіміз де қатысты.Олар Отанымыздың көбіне батыс шекарасын қорғаған еді. Олардың арасында Кеңес үкіметіне атағы шыққан И.П. Вименский,М.М. МечаевДеңес Одағының батырлары А.И Пародович,В.Е. Головченко, М. Сальников, Сұлтан Баймағанбетов.

Ақ теңізден Қара теңізге дейінгі жерлердегі фронттардың барлығында Қостанайлық жауынгерлер күрескен. Қостанайлықтар - Кеңес одағының батырлары – Бұл әр түрлі әскери шеніндегі және маман иелері, қатардағы жауынгерден полк командиріне дейін, солдаттан полковникке дейін адамдар еді.

Л.И.Беда 1942 жылы Орынбор авиациялық училищесін аяқтап, қатардағы ұшқыштан полк командиріне дейінгі жолды өтіп шықты. 214 әскери ұшуларға қатысты.Соғыстан соң эскери академияны аяқтайды. 1976 жылдарға дейін генерал-лейтенант Л.И.Беда Краснознамен Белорустік әскери округімен әскери - әуе күштерінің командирі болды.

Атақ орденінің толық кавалері атанғандар:Дарменов, Н.Л. Михайленко, Ф.Р. Поляков, В.И Пипчук, сонымен қатар Ахмет Әубэкіров, М.С. Яровон, А.Е. Спиридонов жэне М.Н. Пресняков.

Қостанайлықтардан құрылған 151 -ші атқыштар бригадасы негізінде қайта жасақталған 150-ші атқыштар дивизиясы шайқаспен Берлинге дейін барды.Біздің жерлесіміз,аға сержант,кейіннен Совет Одағының Батыры атанған И.Я.Съянов басқарған шабуылшылар тобы бірінші болып рейхстагқа кірді,фашистер ұясының төбесіне Жеңіс туын,тіпті Берлинді алуға қатысқандар арасында К.М.Волочаев,И.А.Мищенко, басқа да көптеген жерлестеріміз болды.

Біз қостанайлықтардың жанқиярлық еңбегін паш ететін жекелеген мысалдарды келтіріп отырмыз.Неміс-фашист басқыншыларына қарсы шайқаста ерекше көзге түскен мыңдаған қостанайлықтар отанымызды ордендер мен медальдарымен марапатталды. Алты адам «Даңқ» орденінің толық кавалері болды. 26 жерлесімізге Кеңес Одағы Батыры атағы берілді. Бұл атаққа екі мэрте ие болған Л.И.Беда мен И.Ф.Павловты біз орынды мақтан етеміз.

¥лы Отан соғысында әйелдер де еркектермен бірге Кеңес халқының Ұлы Отан соғысындағы Жеңісінің дем берушісі және ұйымдастырушысы лениндік Коммунистік партия болды. Өзінің сан қырлы қызметімен ол саяси, мемлекеттік жэне әскери басшылыктың, армия мен халықтың, майдан мен тылдың бірлігін қамтамасыз етті. Коммунистер басының өнегесімен, партияның жалынды сөздерімен кеңес адамдарын жеңіске жігерлендірді және соған жеткізді.

Бүгінгі жас қостанайлықтар әкелері мен аналарының Ұлы Отан соғысында, тылда көрсеткен ерліктерін жақсы біледі.Олаға ұрпақ өнегесін құрметтеп, қастерлеп, есте сақтап отырумен қатар, өз парызын, алдарында тұрған міндетті терең сезінеді.Еңбекте де, оқуда да аддынғы саптан көрінеді.



Бақылау сұрағы:

1.Майдандағы қостанайлықтарды ата,олар туралы хабарлама дайындау.

2. Соғыс кезіндегі ауылшаруашылық жағдайы қандай деңгейде болды?

3.Халықтың тұрмыс жағдайын жақсарту үшін қандай шаралар жасалды?

Әдебиет:

1.Маленьхов В.Г. Костанайская молодежь в годы великой Отечественной войны: / 1941-45/ Костанай. 1959.

2. Они прошли через войну: /50 летие Великой победы посвящается / Костанай. 1995

3. Черныш П.М. Очерки истории Костанайской области. Костанай 1995



4.Костанай: вчера,сегодня, завтра.Алматы.
12-13. Тақырыбы: 1950-80 жж Облыстағы әлеуметтік-саяси үрдіс.

Мақсаты: Облыстағы әлеуметтік-саяси үрдіске сипаттама беру.

Жоспар:

1.Басқаруды дамыту жағдайындағы өнеркәсіп.

2.Ауылшаруашылықтан индустриялық негізге көшу.

3.Білім, мәдениет және денсаулық сақтау.



1. Қостанай облысы Солтүстік Қазақстанда орналасқан, 1936 жылы құрылған. Облыс Қазақстан Республикасының төрт (Ақтөбе, Қарағанды, Ақмола және Солтүстік Қазақстан) және Ресей Федерациясының үш (Орынбор, Челябі, Қорған) облыстарымен шектеседі.

Облыс орталығы – Қостанай қаласы, 1879 жылы салынған, Тобыл өзенінің жағасында орналасқан.

Халқы . Облыс аумағында жүзден аса ұлт пен халықтар тұрады. 2008 жылдың 1 қаң тарындағы мәлімет бойынша облыс халқының саны 894,2 мың адамды құрады, оның ішінде: 34,9 % – қазақтар, 41,2 орыстар % - орыстар, 11,9 % -украиндықтар, 3,8 % - немістер, 8,2 % - басқа ұлт өкілдері. Халықтың тығыздығы – бір шаршы км 4,6 адамнан келеді. Ең тығыз орналасқан қалалар Қостанай, Рудный және Лисаков, ең аз – облыстың оң түстік аудандары, бір шаршы км 0,5-тен 0,8-ге дейін адамды құрайды.

ХІ-ші 5-жылдықтың басты мақсаты адамдардың даму деңгейін ара қарай көтеру, орнықтыру, ауыл- шаруашылығының дамуын , ғылыми-техникалық прогресті жылдамдату және эканомикалық аударылымды интенсивті даму жлына түсіру, мемлекеттің өндірістік потенциалын қолданудын одан әрі рацианалдандыру , дүниежүзілік экономиканың жолдарын және жұмыс сапасын одан әрі көтеру.

1981 жылы жұмысты алдын-ала және сапалы жасау әлеуметтік жарысына 5млн.600мың қазақстандықтар қатысты.

Жалпы өндіріс көлемінің көтерілуіне қол жеткізген Рудный қаласы, Боровской, Камышенск, Тарановск, Науырзым аудандары.

Халықтың тұтынатын тауар көлемі жоспардан тыс жоғарылады, жихаз 426 мың рублейге, 408 тонна дайын жүн маталары-194мың квадрат метр тігу бұйымдары, 516 мың рублейге, шұжық өнімдері -143 тонна , ұн-9212 тонна, нан-2369 тонна, кондитер өнімдері-262 тонна.

2. Ғылыми-техникалық процесс және экономикалық интенсивті даму жолына өтуі.

Ғылым-адам мәдениетінің бір бөлігі ,сонымен қатар ең маңызды және жемісті , адамдардың дүниені тануына және осы дүниенің адам еңбегімен көркейе түсуі десек те артық болмас еді.

Ғылым көптен-көп дүтаным көз-қарастарына ,адамның жан –дүниесін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Оның дамуы қоғам белсенділігіне және жауапкершілігіне , жаңашылдыққа, шығармалық қатынасына, қалыптасу және оның қажеттіліктеріне тәрбиелеуге байланысты, бұл яғни ғылыми-техникалық процестің ең жағымдысы.Сонымен қатар ғылым да ,техника да ең маңызды күшейткіш болды. Көлік, жабдық, автоматтандыру жүйелерін аз уақыттажоспарлау негізгі бағыт болды.Жаңа техникалар көп мүмкіндікті туғызды: металдың, және жағу энергиясының аз кетуі.80 жылдары халықтың шаруашылық структурасы пайда болды.

5 жылдықтың аяғында қалада 130 мың адам тұрды, оның ішінде 60-ұлт өкілі өмір сүрді.

Сарбай, Соколов, Качар, Құржынкөл, Соколов жерасты руднигі-руда өндіретін шахтасы.

3. Аумақтық даму ролі.

Облыстық кәсіп орындарының көбі жылдық жоспарды орындай алды және тауарды дұрыс орнықтырды, сонымен қатар : «Ремдортехника» бірлестігі, «Большевичка» фабрикасы, балық заводы, Тобол леспромхозы, Казремстроймаш, «Казогнеупор» заводы да үлкен жетістікке жетті.

Жылдық жоспар бойынша тауарды жүзеге асыру 100% орындалды, тауар жоспардан тыс 2027 мың рублейге өнім әкелді.

Сонымен қатар осы жылы жоспарды жүзеге асырғандар: Качар ГОК, «Казогнеупор» заводы, «Большевичка» фабрикасы, жол құрылыс жабдық комбинаты.

Жоспарды жүзеге асыруда үлкен жетістікке жеткен кәсіп орындар: Тогузасий мех заводы,Лисоковск « Целинсантехмонтаж» заводы, Қостанай ет комбинаты, жиһаз фабрикасы, жергілікті кәсіп орын басқармасы, облполиграфиздат, Рудныдағы көздері көрмейтін қоғамы, жол құрылыс жабдық комбинаты, Қостанай реммех заводы, «Ремдортехника» бірлестігі, «Большевичка» фабрикасы, балық заводы, нан комбинаты, жиһаз фабрикасы.

1984 жылы облыс бойынша еңбек өндірісінің көлемі алдыңғы жылмен салыстырғанда 101% ке өсті. Сонымен қатар өндірістің одан әріжылдам дамуы Качар ГОК, Краснооктябрь, химиялық элементтер заводы, Тогузакс мехзаводы, «Ремдортехника» бірлестігінде, «Большевичка» фабрикасында, балық заводында, нан комбинатында, жиһаз фабрикасында байқалды.1984 жылы ақпан-қаңтарда облоста өндіріс щығару кәсіп орындарында руда өнімі-137 мың тонна, асбест хризотиль-18 мың тонна, стене блогы-3466 мың дана, кірпіш және ұсақ блок-1100 мың дана, насос-16 дана.Халықтық тұтыну товарларынан: жиһаз-1512 мың рублейге, шұжық өнімдері-517 тонна, ауланған балық-174 тонна, сүт өнімдері-289 тонна, ұн-3232 тонна, нан-547 тонна, макарон-304 тонна.

Облыстың негізгі көрсеткіштері бойынша өндіріс кәсіп орындары жұмысты уақытында орындады.

5.Оқу, денсаулық сақтау мәдениеті.Дене шынықтыру және спорт.

Мемлекет және Қостанай облосы көп көңілді мәдениеттің дамуына бөлді, оқу, денсаулық сақтау, дене шынықтыру,спорт, ғылыми- оқуту потенциясын көтеруүшін, денсалығын бекіту, адамдардың әлеуметтік жағдайын жақсатру.

Осының арқасында облоста мәдениет, мәдениет материалдық базасы жақсара түсті.

Осы уақытта 12 мәдениет үйі ,60 клуб, 160 кітапхана, «Юнность» мәдениет сарайы ашылды.

РДК Боровскойда, Рудныда филормония есіктері ашылды, сонымен қатар Рудныда тарихи музей. Халық жыл сайын ақын айтыстарына көбірек баратын болды.

10-шы 5- жылдықпен салыстырғанда кітапханаларға көбірек баратындары байқалды, соған байланысты абанамент және ғылыми-техникалық мәдениет пайда болды. Сонымен қатар мәдениет сарайлары , театр, филормония, көрме залы да әйгілі бола бастады.

Облыстық филормония ұжымы , облыс драма театорының , тарихи-креативтік музейінің , облостық және қалалық кітапханалар, көрме зал және т.б. мәдени мекемелер. 5-жылдың ішінде жыл сайын мәдениет жоспарын құрып, жұзеге асырып отырды.

Е.Омірзақ атындағы облостық филормония, М.Горький атындағы облостықдрама театоры, ЦК ВЦСПС және СССР мәдениет министрлігімен марапатталды.(Ауылды мәдениетті басқарғандары үшін)

1984 жылы 7-ақпанда М.Горький атындағы Қостанай драма театорында Москва актерлерімен Б.Л.Бронев және Георгий Лямлемен кездесуұйымдастырылды, көрерменмен кездесу өткізілді, «Женитьба» спиктакілі сахнада қойылды.

Музей және мектеп бірлескен ұйым өте қызықты болды №3,4,10 Қостанай қаласынан, №6,14,19 Рудны мектебі, ГПТУ №178 Лисоковск қаласы, СПТУ №171 Озерск қаласы, В.И.Ленин атындағы Заречны ауылында және Камышенск ауылындағы мектептерде музей бөлмелері.1981 жылы алғашқы рет Л.Н.Толстой атындағы кітапханада музей басшыларының семинары өтті, және Қазақ ССР мәдениет министрлігі.
Бақылау сұрағы:

1.1950-60 жж Қостанай облысының саяси-экономикалық жағдайына сипаттама беру, ерекшеліктерін ата?

2. Тың және тыңайған жерлерді игеру қалай жүргізілді?

3. Халықтың тұрмыс жағдайын сипаттау.



Әдебиет:

1. Черныш П.М. Очерки истории Костанайской области. Костанай 1995

2.Костанай: вчера,сегодня, завтра.Алматы.
14-15. Тақырыбы:1990 -2008 жж Облыстағы әлеуметтік-саяси үрдіс.

Мақсаты: Облыстағы әлеуметтік-саяси үрдіске сипаттама беру..

Жоспар:

1.Қайта құру және егемендік.

1.Саяси-әлеуметтік дамуы.

2.Экономикасы.

3. Білім, мәдениет және денсаулық сақтау.


  • Қостанайда 2007 жылдың басында 70 мыңға жуық жастар өкілдері болды.

  • Қостанайда жыл сайын жоғары оқу орындарында 30 мыңнан астам студенттер білім алады.

  • Қостанайда 50 жастар қоғамдық ұйымдары және 9 аула клубтары жұмыс істейді.

  • Қостанай қалалық мәслихаты жанында жастар мәслихаты жұмыс істейді.Оңын құрамында 240 жас депуттар бар.

  • Қостанай экономикалық колледжі, яғни біздің оқу орнымыздың оқушылары да тыс қалған жоқ.

Әлеуметтік сала. 2008 жылдың 1 қаң тарына облыста 644 жалпы білім беретін мектеп, 91 мектеп алды балалар мекемесі, 28 арнайы орта білім беретін мекеме, 9 жоғары оқу орны, 48 аурухана, 8 емхана, 143 ауылдық дәрігерлік амбулатория, 408 мед пункті, 3 театр, 10 мұражай, 393 кітапхана, 278 Мәдениет үйі мен клуб, 2 Спорт сарайы, 39 спорт кешені, 29 стадион бар.

Облыста 20 ұлттық-мәдени орталығы және қауым, 10 саяси партия, 144 діни бірлестігі бар, оның 97-христиандық, 45-мусылмандық, 2-басқалар.

Бұл күндері облыс орталығында мыналар қызмет етеді:


  • 18 конфессиялар

  • 2 қайымдылық діни қор

  • 28 тағзым ететін орын, оның ішінде:

  • 1 облыстық Марал ишан атындағы мешіт, оған 400-ден 1000-ға дейін мұсылмандар келеді.

  • 3 православиялық храмдар:

Константино-Еленинский саборы.

Свято-Николаевская шеркеуі 1998 жылы ашылды.

Архангел Михаилдың часовнясы

  • Праславиялық храмдарға келушілер 40-тан 100 адамға, мереке күндері 900 адамға дейін келеді

  • 2 шіркеу қоры

  • 1 Жексенбілік үйірме

  • 1 Успения Пресвятой Богородицы католиктік шіркеуі

  • 23 тағзым ететін орын протестан шіркеуіне қарайды

Әкімшілік-аумақтық бөлу. Облыс құрамына 4 қала,16 аудан, 8 кент (3 қалалық және 5 ауылдық), 255 ауылдық және селолық округі кіреді.

Қостанай қаласы экономикасының 2007 жылғы 1 қаңтарға дейінгі құрылымы:



  • Өнеркәсіп 20,8

  • Құрылыс 15,9

  • Көлік және байланыс 1,1

  • Сауда (көтермені есептегенде) 58,4

  • Қызметтер 3,8

Қостанай қаласының аумағында жұмыс істейді:

  • 20 қонақ үй

  • 300 – ге жуық қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары

  • 1000 – нан астам дүкендер

  • 13 ірі базарлар

  • 179 шаштараздар мен сұлулық салондар

  • 20 моншалар мен сауналар

  • 14 банктер пен 40 – қа жуық валюта айырбастау пункттері

Облыс орталығында сан тармақты емдеу – сауықтыру мекемелерінің жүйесі жұмыс істейді. Атап айтқанда:

  • 5 аурухана

  • 5 диспансер

  • үкімет қаржыландыратын 4 емхана

  • 20жеке медициналық сауқтыру мекемелері

5 стомотологиялық емдеу орындары мен осындай кең түрдегі аптекалар жүйесі бар фармакологиялық компаниялар

2006 – шы жылы қаланың ірі және орта кәсіпорындарында жалпы сомасы 17 млн. теңгіні құрайтың 17 инвестициялық жоба жүзеге асырылды. «Әйгерім» түсқағаз фабрикасы, «Казхимволокно», «Костанайский мелькомбинат» АҚ, «Космис» ЖШС – нің жұмыстары қарқынды дамып, олардың шығарған өнімдері бүгінде үлкен сұранысқа ие. Бүгінгі танда ауылшаруашылығы машина жасау саласында 2 ірі жоба табысты жүзеге асырылуда. Оның бірі – «ИволгаХолдинг» компаниясы мен Петербург трактор заутының К – 744 тракторын құрастырұдағы бірлесек жобасы болса, екіншісі – Харьков трактор, Краснояр комбайн және Қостанай дизель зауыттарының «Енисей - 950» комбайны мен ХТЗ – 181 тракторын Қостанай қаласында құрастырып шығыруға бағытталған бірлескен жоба.



Ұлттық ұясы болған Торғай мен Қостанай дарынды ірі тұлғаларға бай өлке. Ұлт мүддесі үшін аянбай тер төккен ұлы тұлғаларды өмірге әкелген жер. Солардың бірі, бірі емес-ау бірегейі «Даланың алып қоңырауы» атынған ұлы ағартушы-педагог Ы. Алтынсарин. Ол халқымыздың тұнғыш ағартушысы десек, қазақ жеріндегі білім беру ісінде одан кейін елеулі ықпал жасаған екінші тұлға А. Байтұрсынұлы арабграфикасының негізінде тұнғыш рет қазақ алфавитін жасаған. Біздің жерлесіміз А. Байтұрсынұлы да алғаш сауатын Ыбырай мектебінде ашқан еді. Ұлыларды туғызатын уақыт, мұңы тағылым заманнан бері барша жұртшылық мойындап жүр. Ахаң мен Жақаң... Осы ғасырдың алғашқы ширегінде замандастары ол екеуын егіз қозыдай, бір-біріне бөле жармай атапты. Торғай бойында туып-өскен оларды топтастырған тек жерлестік, сыйластық қана емес, мұрат пен мүдде бірлігі болса керек. Тұтас халықтың өміріндегі аса сындарлы кезеңде өздерінің азаматтық парыздарын, табиғат берген мол мүмкіндіктерін ел игілігіне жұмсады. Біреуі «Маса» болып шырылдап халқын сергектікке шақырса, екіншісі жүрегінің отжалынымен ашық түрде «Оян, қазақ!»деп ұран тастады. әрине, «Алмас пышақ қын түбінде жатпайды» демекші, ұлты үшін еңбектенгендер аз емес. Солардың ішінде ғалым Ш. Уәлиханов, ақын-жазушылар Б. Майлин, С. Көбеев, М. Сералин, М. Хакімжанова, Н. Наушабаев, Н. Ахметбеков, С. Мәуленов, Ғ. Қаирбеков және т.б. Қостанай атырабынан шыққандар.

Біздің Қостанай өлкесінің атақты жазушыларының өмір жолдары өнегелі істерге толы.Ең бір елеулі де көрнекті жазушы,ақындарын мен атап кетейін. Олар: Ахмет Байтұрсынов, Ыбырай Алтынсарин, Шокан Уәлиханов, Спандияр Көбеев, Мариям Хакимжанова, Баязид Ауани, Петр Черныш, Есенгелді Сүйінов, Бәкеш Айсин, Марфуға Бектенірова, Нағашыбай Мұқатов т.б.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың дәстүрлі Жолдауытың басталарымен ерекше әсер қалдырды. Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстанның қарышты қадамдары ел экономикасының өрлеп, әлеуметтік жағдайдың жақсаруын қамтамасыз етуде. Жолдауда білім мен денсаулық сақтау сияқты әлеуметтік салаларға баса назар аударылуы-аталмыш салалардың әлемдік стандарттарға жақындауына септігін тигізеді. Ал, қоғамымыздаорын алып жатқан келеңсіз жағдайлардың, әсіресе сыбайлас жемқорлықтың алдын-алу мен болдырмау әрекеттері Елбасының ҚР азаматтырына тапсырған аманатындай десек қателеспеген болармыз. Бұл ретте де басқа мәселелерге тірлегенде де жұмылған жұдырықтай бірлік керек-ақ. Жолдаудың басты түйіні де-осы.

1989 жылы 22 қыркүйекте тұнғыш рет Қазақ КСР-інің «Тілдер туралы» заңы қабылданып, онда қазақ тіліне мемлекеттік тіл мәртебесі берілді. 1995 жылы қабылданған Ата заңымызда қазақ тілі мемлекеттік тіл болып бекітілді. Республикамыздағы ұлт пен ұлыстардың өз мәдениеті мен тілін дамытуға қолдау білдіре отырып, барша отандастарымызды мемлекеттік тілдің Конституцияда көрсетілген мәртебесін сақтауға және мемлекеттік ортақ мүдде төңірегінде күш біріктіруге шақырамын. Қазақстанның, қазақ тілінің тағдыры әрбір азаматтың отансүйгіштігінде тікелей байланысты екенін бәріміз де жан-жүрегімізбен сезінеміз. Ұрпақтың бойында туып-өскен өлкесіне, еліміздің салт-дәстүрлеріне деген сүйіспеншілік нұрын себу, сол арқылы ізгелік пен адамгершіліктің негізін қалыптастыру әр ұстаздың парызы.

Бақылау сұрағы:

1.Қайта құру және егемендік жағдайын сипаттау.

2.Саяси-әлеуметтік дамуында қандай өзгерістер болды?

3. Білім, мәдениет және денсаулық сақтау салалары қалай дамыды?


Әдебиет.

1.Черныш П.М. Очерки истории Костанайской области. Костанай. 1995.

2. Костанай: вчера, сегодня, завтра. Алматы: 1979.

3. Мехонцев Н.И. Костанайская область. Челябинск. 1955.

4. Батищев – Тарасов С.Д. Большой Тургай. М. 1959.

Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты

Тарих және өнер факультеті

Қазақстан тарихы кафедрасы



Студенттердің оқытушының жетекшілігімен игеретін жұмыстардың жоспары

Қостанай , 2009



Студенттердің оқытушының жетекшілігімен игеретін жұмыстардың жоспары

Өзіндік жұмыс аудиторлық сабақ ретінде өткізіледі және студенттердің оқу жұмысының бір түрі болып табылады. СОӨЖ өзара байланысты логикалы екі міндетті шешеді.

Деректер қоры мен арнайы әдебиеттер институт кітапханасында бар.Көптеген қосымша әдебиеттер де жеткілікті. Оқытушы аудиторлық сабақтарда студенттің пәннің өте қиын тақырыптарын игеруіне көмектеседі. Екіншіден, оқытушы жеткілікті мөлшерде әдебиеттер бар тақырыптарды лекция сабақтарынан әдейі алып тастайды. СОӨЖ-дің екінші функциясы бақылаушылық. Оқытушы артта қалған, лекциялық және семинарлық сабақтарға қатыспаған студенттермен белсенді жұмыс істейді.

Р/н

Тақырыптың аты және мазмұны

Сағат саны

Тексеру түрі

Әдебиет

апта

1

Терминдермен жұмыс.Қостанай облысының тарихының картасы.

1

Жазбаша жұмыс. Карта сызу.

Н-1,8,10


3

2

ХҮІІІғ.ғ.-ХІХғ.бірінші жартысындағы өлкеміздің экономикалық жағдайы.


1

Ауызша талдау

Н-1,3,4,6,8


4

3

Қостанай қаласының салыну тарихы және оның аймақтық экономикалық және мәдени өміріндегі рөлі.

1

Әңгімелесу. Пікірлерін талдау.

Н-2,3,4

Қ-2,5.


5


4

Жергілікті халықтың рухани өмірі - отарлау экспериментінің объектісі.


1

Әңгімелесу. Пікірлерін талдау.

Н-7,8,10

Қ-5

6


5

Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы қостанайлықтар.


1

Конспект жасау

Н-7,10

Қ-4,5

7


6-7

Қостанай облысындағы мұражайлар мен мұрағаттар тарихы

2

Мини-конференция, презентация

Н-7,10
Қ-4,5

8

8

Қостанай көше атауларының тарихы

1

Әңгімелесу. Пікірлерін талдау.

Н-10

Қ-1,3,5,9


10


9

Қостанай облысындағы баспасөз тарихы.

1

Пікірталас.

Н-4,5,8,10.

Қ-5,12,13



11

10

Туған өлке шежіресі

1

Эссе жазу

-


12

11-12

Облыстық тарихи-өлкетану мұражайына саяхат жасау.

2




-

13

13-14

Қостанай облысының аудандарының тарихы. Қостанай облысы, Наурызым,Әулиекөл т.б.

2

презентация.

Н-10

Қ-1,3,5,9



14

15

Қостанай кеше мен бүгін.Қаланың жандануы.Бүгінгі қала

1

Дөңгелек стол.

Н-10

Қ-1,3,5,9



15

Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты

Тарих және өнер факультеті

Қазақстан тарихы кафедрасы

Студенттердің өз бетімен игеретін тақырыптары

Қостанай , 2009 .



Студенттердің өз бетімен игеретін тақырыптары.

Жоғарғы оқу орнының оқу жоспарына сәйкес, әрбір студент пән бойынша бірнеше өзіндік жұмыстарды жазып өткізуі керек. Өзіндік жұмыстарға арналған тақырыптар топтастырылған.Тақырыптар саны жеткілікті мөлшерде құрастырылған.Тақырыптар тиісті деген әдебиеттердің тізімімен қамтамасыз етілген, дегенмен, соңғы уақыттарда баспадан шыққан жаңа кітаптар тақырыпты ашуға көмектессе, тізімде көрсетілмеген әдебиеттерді де пайдалануға болады.

Студенттер өзіндік жұмысты орындамас бұрын, сабақ жүргізетін ұстаздарынан тиісті кеңестер алуы қажет.Ұстаз тарапынан жасалынған ескертулер мен түзетулерді толықтырып, жұмысты көрсетілген уақытта тапсыру.

Пән бойынша студенттер мына жұмыс түрлерін жүргізеді:



- Тыңдалған және жазылған лекция тақырыптарын өңдеу;

  1. Семинар сабақтарына дайындалу;

  2. Пән бойынша емтиханға дайындалу.




Жұмыс түрі.

Тақырыбы

Көлемі

Бақылау түрі.

1.

Лекция конспектілерімен жұмыс

1 час

1. Ортағасырдағы Қостанай жері

2. ХІХ ғ-ХХғ өлкенің саяси-экономикалық дамуы

3. Жергілікті халықтың рухани өмірі. (ХІХ ғ аяғы –ХХ ғ.басы)

4. ХХ ғ бас Қостанай уезіндегі қоғамдық-демократиялық қозғалыстар

5. Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайы. (1920-30 жж.).

6.Екінші дүнижүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысы

7.1950-80жж Қостанай облысы.

8.1990 -2008жж Облыстағы әлеуметтік-саяси үрдіс.




0,5 сағ

0,5 сағ

0,5 сағ.
0,5 сағ.

0,5 сағ

0,5 сағ.

0,5 сағ.

0,5 сағ.

0,5 сағ
0,5 сағ



Конспект тексеру

2.

Семинар сабақтарына дайындық.

Әр студент кемінде 2 сағаттан семинарға дайындалуы қажет.

15

Семинар сабағындағы ауызша жауабы

3.

Пән бойынша емтиханға дайындық.

Барлық тақырыптар бойынша

5 сағ




4.

Баяндамалар мен рефераттар дайындау




5 сағ




Барлығы

30 сағ

СОӨЖ бен СӨЖ –на әдістемелік нұсқау.

Тақырып бойынша шолу дайындау – яғни 1-2 параққа әдебиетке қысқа шолу жасау, оған Интернеттың ақпарат ресурстары және баспасөздің қосымша материалдары кіреді.

Глоссарий – қазақ және орыс тілдеріндегі терминдердің қысқа түсіндірілуі (шетел тілге аударылуы мүмкін); тапсырылған тақырып бойынша орындалады.

Семинар – сабақ ретінде студенттердің өздік жұмысының дәстүрлі түрі болып табылады және әр түрлі формаларда да болуы мүмкін, оқытушы оны жүргізу үшін өз авторлық идеясын құрастырады.

Реферат – СӨЖ ең көп кездесетін түрі, белгілі бір тақырып бойынша баяндама ретінде болады, оның ішіне әдебиеттің міндетті тізімі, ғылыми жұмыстың, кітаптың мазмұнының талқылануы кіреді. Одан да қызықты және шығармашылық жұмыс бұл рефератқа оппозиция жасау, яғни қарама-қарсы көзқарас ұсыну, оның барысында студенттерде анализдеу және дискуссияны жүргізу іскерліктері дамиды.

Коллоквиум берілген пән бойынша білім деңгейін және дайындылық деңгейін анықтау үшін көмектеседі, ол сұхбат түрінде болады.

Өздік жұмысқа арналған сұрақтар, оларға берілетін жауаптар терең анализ негізінде болуы керек. Эссені көбінесе үлкен курстарда оқитын студенттерге береді, бұл өзекті әлеуметтік-экономикалық мәселелерге байланысты өз ойларының айтылуы, ол әр түрлі сын жанрларда болады.

Презентация – студент өз презентациясына әр түрлі тақырыпты алуына болады және презентацияда көрсетілген аспектілерге өз көзқарасын білдіреді; презентация келесі критерийлер бойынша бағаланады: тақырыптың ашылуы, тыңдаушылардың қызығушылығын оятты ма, студент берілген мәселеге жауапкершілігімен ат салысты ма.

Нақты оқу жағдайлары – студенттерге көп жай және күрделі жағдайлар беріледі, олар бойынша студенттер сұрақтарға жауап беруі керек немесе мәселеге өз көзқарасын көрсетеді; жақсы дайындалған студенттер өз кейсін жазуы мүмкін.

Қызметтік ойындар студенттерде болашақ мамандықтың іскерліктеріне үйретеді; кейбір ойындарға үй дайындығы немесе кітапханаларда аяқталуы керек.

Топ жобасы топта 3-5 адамнан аспауы керек, әрбір топ өз проектын дайындауы керек.

Жеке жоба – жақсы дайындалған студенттер өз еркімен жасайды; жұмыс тақырыптың өзектілігімен, зерттеушілік сипатымен көзге көрінуі керек; проект қорытыныдысы студенттік конференцияда баяндалуы мүмкін.



Глоссарий

«Большевичка» - Қостанайда 1941 жылдың 19 қазанында іске қосылған тігін фабрикасы;

«Губэксо» - Қостанайдағы 1921жылы 21 тамызда құрылған экономикалық жиналыс;

«Большевиктік жол» - облыстық газет;

«Клинволокно» - №507-ші облыстық зауыт;

«Кустанайстрой» - 1955жылы құрылған жалпы құрылыстық трест;

«Целинная» - Қостанайда 1963 жылы салынған қонақ үй;

«Трудовые резервы» - 10 мыңыншы болып іске қосылған Қостанай қаласындағы стадион;

«Автомобилист» - Футболдан «Б» класстағы КСРО біріншілігіне алғашқы қатысқан футбол командасы;

«Горняков» - 1967 жылы Рудный қаласында құрылған мәдениет сарайы;

«Боровское» - іске қосылған ірі сауықтыру кешені;

«Қазақстандық совхоз - техникум» - Қостанай облысының Комсомол ауданында құрылған оқу орны;

«УралАЗ» - ҚазақКСР-нің құруымен Қостанай қаласында іске қосылған дизел двигателді зауыты;

«Қостанайқұрылыс №14» Рудный қаласында жұмыс істеген трест;

«Сосновый бор» - мемлекет көлеміндегі жаңа сауықтыру кешені;

«Галактика» - Кеңес-американдық бірлескен кәсіпорын;

«Әлембанк» - ішкіэкономикалық қызметпен айналысатын банк;

«Котекс» - Акционерлік Қоғам;

«Қостанай баспа үйі» - 1992 жылы құрылған Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестігі;

«Мольбарит» - 1929 жылы бір сағатта 622 км жүріп өткен машина;

«Союзхозтранс» - КСРО-да совхоз транспортымен айналысқан кәсіпорын;

«Қарталы- Рудный-Қостанай» - магистралды газ құбыры;

«Баян-Сұлу» - 1993 жылы Ашық Акционерлік Қоғам болып қайта құрылған кондитер фабрикасы;

«Жас Өркен» - 2007 жылға арналған Қостанай облысының аймақтық бағдарламасы;

«Жанұя» - 2000 жылы құрылған мемлекеттік мекеме;

«Тобол» - 1998 жылы 1 желтоқсанда құрылған Қостанай футбол клубы;

«Байқоңыр» - жасанды жер спутнигі;

«Қостанай» - облыстық кеңформатты кинотеатр;

«Зерносртестом» - ірі бидай совхозы;

«Костанайсельстрой» - №13-ші өнеркәсіптік трест;

«Союзмышьяк» - рудныйлық шаруалар кадрларын дайындайтын цех.

АО Баян Сұлу- 1976 жылы құрылған Қостанай қаласындағы ең үлкен кондитерлік фабрика.

Банк Центр Кредит-1988 жылы 19 қыркүйекте құрылған, Қостанай қаласындағы ең бірінші коммерциялық банк.

ОАО «Алпамыс»- 1941 жылы құрылған Қостанай қаласындағы ең көне аяқ киім фабрикасы.

ТОО Агрофирма «Ирина и К»- 1991 жылы құрылған Қостанай қаласындағы ет өнімдерін шығратын мекеме.

«Атриум» сауда үйі- Қостанай қалдасында жаңа дизайнерлік тұрғыда салынған сауда үйі.

«Дастархан » сауда кешені- 2003жылы құрылған Қостанай қаласынждағы 2,8915м құрайтын ірі сауда кешені.

ТОО «Сұңқар 15»- үй жажабдықтарынак арналғанг тауарлдар мен тағам өнімдерін сататын сауда саттық кешені.

Медеу қонақ үйі- қала орталығында орналасқан қазіргі заманға сай қонақ үй,

«Ақ шаңырақ» қонақ үйі- біздің қала сыртында орналасқан демалыс орны.

Қостанай Әлеуметтік Техникалық Университеті- 1999 жылы Қостанай қаласында құрылған жоғары оқу орныдарының бірі.

Қостанай Ююридистикалық Институты- 2004 жылы 30 шілдеде құрылған Қостанайдағы жоғары оқу орындардың бірі.

Марал Ишам мешіті- 1990 жылы пайдалануға берілген Қостанай қаласының орталығында орналасқан мешіт.

«Қостанай» газеті- 1990 жылы 25 тамызда құрылған, Қостанай қаласының муниципалды басқару жүйесінің ресми ақпараттық органы.

Агромашхолдинг- дизель двигательдерін шығаратын Қостанайдағы ірі завод.

«Агротехмаш»заводы- Қостанай облысының негізгі техникалық кешені.

«Қостанайполография» - Қостанайдағы ерекше бай тарихы бар өндіріс аймағы.

«ДЕП» ЖАҚ- облыстағы ірі сүт өнімдерін өндіруші.

Абай – Амангелді ауданынын ауылы. Амангелді совхозынан 40 км. жерде орналасқан. Мектеп, клуб, балабақшасы бар. Шаруашылықтың негізгі түрі- мал шаруашылығы.

«Авангард» – Жітіқара қаласында шығарылатын газет.

Автовокзал – 1967 ж. құрылған Қостанай автовокзалы.

Адаевка – Қамысты ауданының ауылы, Горьков ауылының әкімшілік орталығы.

Ақбұлақ – 1983ж. 16 ақпанда құрылған Науырзым ауданының ауылы.

Аққарға – Жітіқара ауданының ауылы. Жітіқара аудандық орталықтан 120 км жерде орналасқан. Мектеп, клуб, балабақшасы бар. Шаруашылық түрі – мал шаруашылығы және егіншілік.

Аятское – Денис ауданының солтүстік-шығысында орналасқан ауыл. Шаруашылық түрі – мал шаруашылығы және дәнді-дақылдарды егу.

Белозерка – Қостанай облысының Қостанай ауданының оңтүстік- батысында орналасқан ауыл. Қалыптасқан жылы 1954.

Волгоградское – 1954ж қазанда қалыптасқан Жітіқара ауданының ауылы. Территориясы – 46060 га.

Глебовка – Қостанай облысының Денис ауданының оңтүстігінде орналасқан ауыл. 1932 ж қалыптасқан, территориясы – 51751га. Шаруашылығы- егін.

Денисовка – ауыл, Денис ауданының орталығы. 1966ж дейін Денисовский, 1966ж кейін Орджоникидзе, ал 1997 ж бастап Денисовка деп аталды. Денисовка арқылы Рудный- Лисаковск – Денисовка және Қостанай – Жітіқара жол трассасы өтеді. Мектеп, клуб, балабақшасы, училище, тігу фабрикасы, элеватор бар.

Джетыгара – Жітіқара асбест комбинатын, элеватор, мұнайбазасын қамтамасыз ететін станция. 1910ж қалыптасқан, Жітіқара қаласының оңтүстік-батысында орналасқан.

Жітіқара – Қостанайдан 220 км жерде орналасқан. ҚР Президентінің бұйрығы бойынша 1997ж 30 сәуірде Джетыкара атауынан Жітіқара атауына ауыстырылды. Қаланың атауына негіз болған 25 км жерде орналасқан Джетыкара тауы. Территориясы – 11514 га, тұрғындар саны – 43,9 мың. Пайдалы қазбалары – алтын, асбест, каолин, чирчит және балшық.

Қостанай облыстық кітапханасы – балаларға арналған Алтынсарин атындағы кітапхана 1992 ж тамызда қалыптасты.

Қостанай облыстық аурухана – Ленин атындағы аурухана 1913ж ашылған. 1983ж бастап Денсаулық сақтау саласындағы еңбек сіңірген қызметші Айсин Ж.И. басшылық етеді.

Қостанай диірмен комбинаты – тамақ өнеркәсібі орны. Жеке меншік нысанда. Кәсіпорын 1902ж салынған диірмен негізінде ірге көтерген.

Қостанай жылу энергия компаниясы – мемлкеттік коммуналық кәсіпорын. Жылу энергиясын өндіру, беру, бөлу және өткізу суды химиялық әдіспен тазарту, жылыту жұмыстарымен айналысады.

Қостанай мемлекеттік университет – А.Байтұрсынов атындағы жоғарғы оқу орны. 1993ж бұрынғы Қостанай педагогикалық институт негізінде құрылды. 15 факультетте 47 мамандық бойынша мамандар даярланады.

Қостанай мемлекеттік педаогогкалық институты – Солтүстік Қазақстандағы ірі жоғары оқу орындарының бірі. 60 жыл ішінде 25 мың мұғалім дайындаған. Құрамында 8 факультет, 24 кафедра бар.

«Костанайские новости» - 1918ж наурыз айынан бастап шығарылатын аумақты аймақты газет.

Қостанай облыстық орыс драма және қуыршақ театры – А.М.Горький атындағы мәдени-сахналық мекеме. 1936ж облыстық драма театрына айналды.

Қостанай облысы – Қазақстан Республикасының әкімшілік – аумақтық бөлігі. 1936ж бұрынғы Қостанай мен Торғай губ-ң негізінде құрылған. Құрамында 5 қала, 16 аудан, 13 кен, 808 ауыл бар.

Қостанай пима фабрикасы – жеңіл өнеркәсіп орны. 1930ж пима басу кәсіпшілік –кооператив артеліс ретінде жұмыс істей бастады.

«Қостанай таңы» - Қостанай обл. газеті. Алғашқы саны 1922 ж 25 маусымда "Ауыл" деген атпен шыққан. 1991 ж бастап «Қостанай таңы».

Қостанай темір кенді алабы – Қостанай облысының солтүстігімен орталығын алып жатқан темірлі белдем.

Қостанай уезі – Николаевск уезі патшалық Ресей тұсында Торғай облысына қараған уез. 1868ж құрылған, халық саны 160 мың.

Қамысты – Қамысты ауданының аудандық орталығы. Халық саны – 6250 адам. Жітіқара стансиясынан 55 км жерде орналасқан. Территориясы – 12,4 кв.м.

Мерке – 1962ж 28 сәуірді құрылған Науырзым аудының ауылы. Клуб, балабақшасы бар. Шаруалық түрі – егін және мал шаруашылығы.

Милютинка – Жітіқара ауданының ауылы. 1932ж совхоз ретінде қалыптасқан. Мектеп, клуб, балабақшасы, ауруханасы бар. Шаруашылығы – егін.

Спорт сарайы – қостанайлықтар оны күнделікті өмірде «Мұз айдыны» деп атайды. Рекордтық қысқа мерзімде салынды – 2002ж 22 наурыздан 1 қарашаға дейін. Сарайда хоккей турнирі үшін стандартты мұз арнасы бар, спорттың ойын және жеке түрлерінің жарыс өткізу үшін әмбебап төсеніс бар. Мұнда 1580 көрермен сияды.

С.Мауленов атындағы қазақ орта мектебі – 1990ж. №24 қазақ бастауыш мектебі ашылған еді, 2 жылдан кейін ол негізгі мектеп мәртебесін калды. 1996ж оқу орнына белгілі қазақ ақын С.Мауленов есімі берілді. 1997жылдан бері ол С.Мауленов атындағы қазақ орта мектебі.

«Қостанай облысының тарихы» пәнi бойынша студенттер бiлiмiн бағалаудың

рейтингтiк жүйесi

Рейтингтiк жүйе негiзiнде студенттер бiлiмiн қадағалап,бағалауға:



  • студенттердiң күнделiктi тапсырмаларды орындау деңгейлерiн қадағалау, бағалау;

  • дәрiс сабақтары барысында бiлiмдерiн анықтау;

  • саминар сабақтарының барысында негiзгi ұғымдар мен заңдылықтарды меңгеру деңгейiн тексеру;

  • семинар сабақтарының барысында студенттергдiң жеке тапсырмаларды орындау бiлiктiлiгiн анықтау, бағалау;

  • студенттердiң оқытушылардың басшылығымен өз бетiнше жүргiзетiн жұмыстарының уақытында орындалуын қадағалау, тексеру, бағалау жұмыстары жатады.

Рейтингтiк баллдарды бақылаудың түрлерiне сай бөлу:



Қорытынды бақылау түрi

Бақылау түрлерi

Баллдары

1

Емтихан

Қортынды бақылау

40

Аралық бақылау

5+5

Ағымдық(апталық)бақылау

50


Барлығы

100

Аудиториялық сабақтардың ауқымы:

Дәрiс сабақтары – 15

Семинарлар - 15

СОЖӨЖ (барлық студенттер үшiн мiндеттi) - 15

СОЖӨЖ (студенттердiң берешектерiн өтеу жұмыстары) – 15

Барлығы – 60 сабақ



Ағымдық және аралық бақылау баллдары бөлiнiсi ( 60 балл )

Аралық бақылауға 5 балл берiледi. Барлығы 2 аралық бақылау өткiзiледi.

2 АБ = 5 балл + 5 балл =10 балл.

Аралық бақылау өткiзудiң кескiндемесi (графигi):




Бақылау түрлерi

Өткiзiлетiн уақыты

Берiлетiн балы

Тақырыптар

Аралық бақылау

Тестiлiк

Тапсырмалар,ссәйкестендiру тапсырмалары



7-апта

5

1-7тақырыптар

Аралық бақылау

Комплекстi тапсырмалар орындау, бақылау жұмысы

15 - апта

5

8-15 тақырыптар

Ағымдық бақылауға 50 балл берiледi (25 балл бiрiншi аттестация және 25 балл екiншi аттестация). Бұл баллдарды 15 семинар сабағы мен 15 студенттердiң оқытушылардың басшылығымен жүргiзетiн өз бетiнше жасайтын жұмыстары барысында жинақтау мүмкiндiгi бар. Олардың 14 сабағы бiрiншi аттестацияға дейiн өткiзiледi (7 апта бойы), ал 16 сабағы екiншi аттестацияға дейiн өтiледi (8 апта бойы). Осы уақыттар аралығында студенттер барлығ 50 балл жинақтаулары қажет. (Әр сабақта – 1,56 балл).

Орындалатын тапсырмалардың түрлерiне қарай баллдарды бөлу:

Сабақ түрлерi:

-семинар сабақтарындағы жауаптар мен СОЖӨЖ - өте жақсы – 1 балл

жақсы - 0,7 балл

қанағат. - 0,5 балл

қанағат-сыз – минус 0,5 балл

-лекцияға қатысу және конспект үшін-0,2 балл

-қосымшалар – 0,3-0,5 балл;

-баяндамалар дайындау –1,5 балл;

-реферат жазу – 1 балл;

-жедел бақылау жұмысы – 0,3 балл;

-үйде орындалатын тапсырмалар:

- сөздiк жасау-0,2балл;

-сөзжұмбақтар құрастыру-0,3балл;

-бақылау жұмысы – 0,3 балл;

-БАҚ, арнайы әдебиетпен жұмыс- 0,2 балл;

-студенттiк ғылыми конференцияға дайындық-1 балл.

Студенттер орындаған жұмыстар бойынша есеп - семинар сабақтарында немесе СОЖӨЖ сабақтарында берiледi (сабақ кестесiне сай).



1.Аралық бақылау оқытушының қалауымен тест, жазбаша,пiкiрлесу,белгiлi бiр тақырыптардың ұғымдарымен жұмыс жасау түрлерiнде өткiзiледi.

Емтихан нәтижелерi бойынша рейтингтiк баллдарды бөлу:

Студенттер жауаптарының бағалануы %

Баллдары

Бағалары

90-100

37-40

5 (өте жақсы )

75-89

31-36

4 (жақсы )

50-74

20-30

3 (қанағат.)

0-49

0-19

2(қанағаттан – сыз)



  1. «Қостанай облысының тарихы» пәнi бойынша қорытынды баға:



Студенттердiң рейтингтiк

жалпы балдары

Бағалары

90-100

5 (өте жақсы )

75-89

4 (жақсы )

50-74

3 (қанақат.)

0-49

2 (қанағат.-сыз)

Әрiптiк рәмiздердi (символдарды ) пайдаланып баға қою жүйесi:

Баллдар

әрiптiк жүйемен бағалау

Баллдардың сандық баламалары

Дәстүрлi жүйемен бағалау

95-100

А

4,0

өте жақсы

90-94

А-

3,67

85-89

В+

3,33

Жақсы

80-84

В

3,0

75-79

В-

2,67

70-74

С+

2,33

қанағаттандырарлық

65-69

С

2,0

60-64

С-

1,67

55-69

Д+

1,33

50-54

Д

1,0

0-49

F

0

қанағаттандырғысыз


Курсты оқыту саясаты және процедурасы.

1.Курсты оқу пассивті емес белсенді болу керек, себебі студент жүйелі түрде өздік жұмысты уақытында дайындау қажет. Студент дәріске және практикалық сабақтарға даяр болу қажет. Сабаққа даярлық тестік және ауызша сұрақтармен тексеріледі.

2.Барлық бақылау түрлері жағымсыз баға алған кезінде бір рет тапсырылуы қажет. Бұл үшін балл 0,8 коэфицентіне азаяды. Қанағаттанарлықсыз бағаны тапсыруға болмайды.

3.Студент себепсіз сабақ қалдыруға болмайды. Егер студент себепті сабақты жіберіп алса, онда белгіленген мерзімде міндетті түрде тапсыруы қажет.

Студент институтта оқыған кезеңде жоғары оқу орнының Жарғысында қойылған барлық талаптарды орындауға міндетті. Олар келесілер:


  • Сабаққа кешікпеу.

  • Сабаққа жоғары киіммен кіруге тиым салынады.

  • Сабақта студент техника қауіпсіздігін сақтауы қажет.Ұялы телефонды пайдалануға болмайды.

  • Сабақ қалдырмау, ауырған жағдайда анықтама алып келу.

  • Оқытушы көрсеткен уақытта қалдырылған сабақтардың орнын толтыру.

  • Тапсырмаларды орындамаған жағдайда қорытынды баға төмендетіледі.

  • Үй тапсырмасын уақытында орындау, оқу процесіне белсенді қатысу.

  • Пунктуальды және жауапты болу.



2.1. Пәнді оқу технологиясы
Пән бойынша барлық материал төрт бөлікке бөлінген:

  • Лекция сабақтары

  • Семинар сабақтары.

  • Студенттің оқытушының жетекшілігімен жасайтын өзіндік жұмысы.

  • Студенттің өзіндік жұмысы.

Қажет оқу, оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиет бар, пәннің көптеген бөлімдері бойынша семинар сабақтары өткізіледі. Студент семинар сабақтарына дайындалуға міндетті, дайындалмаған студент орнын толтырады.

Кредиттік технология жоғары деңгейлі өзіндік білімге және білімді шығармашылық игеруге негізделгендіктен, кафедра студентке толықтай өзіндік жұмысты «жүктейді». Студенттердің өзіндік жұмысы екі түрге бөлінеді. Студенттің оқытушының жетекшілігімен жасайтын өзіндік жұмысы (СОӨЖ) кесте бойынша аудиторлық сағатта өткізіледі. Алайда ол барлық студенттер үшін міндетті емес. Әр СОӨЖ-ге лекцияға кірмеген және қандай да бір сұрақтарды бөлшектеп қарауға немесе кеңірек және тереңірек қарауға, оларды талдау дағдыларын жетілдіруге көмектесетін материалдар дайындалады. Өз бетінше жақсы жұмыс істей алатын студент аудиторлық сағаттан босатылады. Студенттің дайындық деңгейін анықтау үшін тұрақты түрде әр студенттің оқу жетістіктерінің мониторингі жүргізіледі. СОӨЖ уақытында студенттің жеткен жетістіктерін бағалау жүргізіледі, олар арнайы журналға жазылады.

Пәнді оқытуға арналған уақыттың төрттен бір бөлігінде студент оқытушының көмегінсіз өз бетінше жұмыс істейді. Бұл үшін ол оны орындауға арналған қажет тапсырмалармен және ұсыныстармен қамтамасыз етіледі.

Барлық тапсырмалар тексеру уақыты ескеріліп беріледі, оларды оқу жылының аяғында тапсыруға жол берілмейді. Бұл үшін тапсырмаларды беру және оларды тексеру графигі құрастырылады, оны қатаң түрде орындау студенттің академиялық табысқа жетуіне кепілдік береді.



Аралық бақылау сұрақтарының тапсырмалары
1 бақылау сұрақтары. Тест жұмысы.

1.Николаевск уезінің орталығы-Қостанай қаласының салынуы

2.1960-1980 жылдардағы Қостанай облысы.

3 . Қостанай облысы қуғын-сүргін жылдарында.

4. Қостанай губерниясының құрылу тарихы.

5. Патшаның көші-қон саясаты.

6. Қостанай пединститутының орта мектеп үшін мамандар дайындаудағы рөлі.

7. Орта ғасырдағы Қостанай жері.

8. Қостанай облысының құрылуы.

9. Қостанай көше атауларының тарихы.

10. Қостанай қаласы және уезінде Кеңес үкіметінің орнауы

11.1940-50 ж.ж.ауылшаруашылығын қалпына келтіру.

12. Облысымыздағы театрлар, кітапханалар тарихы.

13.Торғай өзені бойындағы егіншілік.

14. 1916 жылғы көтеріліске қостанайлықтардың қатысуы.

15.1990-2000 жылдардағы Қостанай облысының әлеуметтік-экономикалық дамуы

16.Ы.Алтынсариннің ағартушылық қызметі.

17. Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі Қостанайлықтардың ерліктері

18.Қостанай-темір рудасының ірі қоймасы.

19. Курстың мақсаттары мен міндеттері.Деректерге сипаттама.

20. Қостанай облысының тарихының тарихнамасы.

21. «Алаш» партиясының құрылуы.А.Байтұрсынов,М.Дулатов.

22. Қостанай азамат соғысы жылдарында.

23. Тың және тыңайған жерлерді игеру жылдарындағы Қостанай.

24. Қостанай облысындағы ғылым және мәдениет тұлғалары.

25.Қостанай округының құрылуы.


26.Ұлт-азаттық көтерілісінің күшеюінде қазақ зиялыларының рөлі.

27.Қостанай облысының атақты тұлғалары.

28.Қостанай жеріндегі археологиялық зерттеулер

29. Протекторат кезіндегі Тобыл-Торғай аймағы

30.1960-80 жылдардағы мәдени құрылыс.

31. Қостанай облысы аудандарының тарихына жалпы шолу.


32. 1990 жылдардағы Қостанай облысының дамуы.

33. Қостанай мемлекеттік облыстық мұрағат тарихы.


34.Қостанай жерінде Алтын Орда дәуірінде пайда болған жер-су атаулары


35.ХХ ғасырдың басындағы облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуы

36.Қостанай облысының дамуы. /2000-2002/.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет