Тәжірибелік жұмысты орындау реті

2 Аспап пен дайындама апаратын түзілімдердің базалық беттеріне қысқаша сипаттама беру.

3 Нұсқа бойынша тапсырманы орындауға қатысты кесу аспабының, айлабұйымны, өлшеу аспабы мен басқа технологиялық жабдықтың түрін анықтау.

4 Станкотық технологиялық мүмкіндіктерін атау.

5 Осы түрдегі (нұсқаға сәйкес) станокта қолданылатын кесу аспабын атау.

Бақылау сұрақтары
1 Металл кескіш станоктарды қандай белгілер бойынша бөледі?

2 Әмбебаптылық пен автоматтандыру дәрежесі бойынша станокарды қалайша жіктейді?

3 Технологиялық тағайындалу мен өңдеу түрлері бойынша станоктарды қалай жіктейді?

4 Станок үлгісінің шифрін құрудың принәипін түсіндіру.

5 Станоктар дәлдік класстарын және дәлдік классынан классқа көшкендегі геометриялық параметрлерге шақтамалар қатынасын атаңыз.

6 Станоктарды салмақ (масса) бойынша қалай жіктейді?

7 Нұсқа бойынша тетікті өңдеу кезінде қолданылатын кесу аспаптарын атаңыз.

8 Тапсырма нұсқасы бойынша станоктың технологиялық мүмкіндіктерін атаңыз.

9 Станокта қолданылатын айлабұйымдар мен кесу аспабын атаңыз.


2 тәжірибелік жұмыс. Тетіктердің өлшемдерін штангенқұралмен және микрометрлік құрылғымен бақылау
2.1 Тәжірибелік жұмыстың мақсаты:

- микрометрлік құрылғылармен және штангенқұрал құрылғысымен олардың техникалық және метралогиялық берілгендерімен танысу;

- өлшеу тәсілдерін және әдістерін меңгеру;

- өлшемдерді өңдеу нәтижесінде тәжірибеге ие болу.

• 
  штангенциркульдер ІІІ-ШЦ, ШЦ-I (МЕСТ 166 - 80);
  
• 
  ШГ штангентереңдік өлшеуіштер (МЕСТ 162 - 80);
  
• 
  штангенрейсмастар ШР (МЕСТ 164 - 80);
  
• 
  МК микрометрлер (МЕСТ 6507 - 78);
  
• 
  ГМ микрометрлі тереңдік өлшеуіштер (МЕСТ 7470 - 78).
  

- қосалқы межелікпен сызықталған құралдар (әмбебапты бұрышөлшеуіш және штанген құралдар; -микрометрлі құралдар );

- механикалық –иінтіректі құралдар (көрсеткіш) және т.б.;

- әмбебапты өлшеу құралдары және аспаптар, олардағы меншікте сурет немесе нүкте түріндегі белгілер бар болуымен сипатталады. Жабдықтарды өлшеу үшін келесі негізгі метрологиялық көрсеткіштер орнатылған;

- екі көршілес межеліктер белгілер арасындағы аралық-межеліктер бөлімі;

- екі көршілес меншік белгі осі арасындағы ара қашықтық межеліктер бөлімінің ұзындығы (1 немесе 0,5 мм);

- шамалар белгісінің әртүрлілігі екі көршілес межеліктің белгісіне сәйкес келетін межеліктердің бөліну саны.

Мысалы, микрометрлік аспаптардың бөліну мөлшері 0,01 мм-ге тең, яғни атанақтың бұрылысы кезінде микрометр сабағының бойлай сызықшасына қатысты бір сызықшадан екіншісіне дейін микрометрлік буранда 0,01 мм-ге орын ауыстырды;

- межелік бойынша тікелей есептеуге болатын ең үлкен және ең кіші өлшемдердің белгісі -өлшеу шегі. Тексерілетін тетіктің бетіндегі байланыс жеріндегі өлшенілетін ұштығының әсер күші (микрометрде нк тәріздес өлшенілетін тежеуіш 700 ± 200 сН жіберіледі) - өлешенілетін күш.

Штангенқұралдарға жатады: штангенциркулдар, штангенте-реңдіклшеуіштер және штангенрейсмастар. Штангенқұралдармен ол- өлшеудің тура және абсолютті тәсілі. Штангенциркулдер тереңдіктің сыртқы және ішкі өлшемдердін өлшеуге арналған, сонымен қатар белгіленген жұмысты штангенциркулді хромдолған тотбаспайтын инструментальды және құрылымды болаттан жасайды. Өлшенілетін беттің қаттылығы 50 - 60 НRС. Штангенциркулды МЕСТ 166 – 80 0,05 және 0,1 мм межелік бойынша есеп беру мәнімен келісе отырып жасайды. Келесі түрде: ШЦ-І екіжақты тереңдік өлшеуішпен; ШЦ-І –біржақты, қатты балқымамен жабдықталған ШЦ-ІІ –екіжақты; ШЦ-ІІІ –біржақты (2.1-сурет). Барлық штангенциркуль құрылғысының негізгі бөлігі болып жақтауша, қосалқы межелік, жақтаушаның қысқышы, межелік қармақ болып саналады. Штангентереңдікөлшеуішті есептеу мәнді МЕСТ 162 - 80-ге сай 0,1 және 0,5 мм межелік бойынша және 0,5 мм бағытталған есеп берумен дайындайды (ТУ-2-034-620-84) (2.2-сурет). Штангентереңдік өлшеуіште жалпақ өлшенілетін бетті, 1 негіз бар. Негізбен қоса 8 қосалқы межелікпен бүтіндей 3 жақтауша жүргізілген, 6 қарнақ микрометрлік межелікпен жақтаушада негізге перпендикулярлы орын ауыстырады. Тереңдікөлшеуіш микрометрлік беріліс механизмімен жабдықталған. Штангенрейшастар белгілердің өлшемдерін көлемді және биіктікті өлшеуге арналған. Штангенрейшастарты МЕСТ 164-80-ге сай 0,1 және 0,5 мм межелік бойынша есеп берудің мәнімен дайындайды.

1 – жылжымайтын өлшеу еріндері; 2 – жылжыйтын өлшеу еріндері; 3 – жақтауша; 4 – жақтаушаны қысқыш; 5 – қарнақ; 6 – қосалқы межелік; 7 – тереңдікөлшеуіштің сызғышы; 8 – микрометрлік берілістің жақтаушасы; 9 – микрометрлік берілістің сомыны және бұрандасы; 10 – микрометрлік берілісті жақтаушаларды қысқыш.

Тетіктерді өлшеуді және белгілеуді тақтада жүргізеді.