ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ «АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ» ММ «ТАЛДЫҚОРҒАН АГРО-ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» МКҚК КМ 06. Сүт өнімдері және сүт өндірісін ұйымдастыру және технологиясы пәнінен оқу тәжірибесі Сабақтың тақырыбы:Сүтті пастерлеу тәсілдері,режимдері оларды өндірісте қолдану.
Мамандығы: 1224000 – «Сүт өнімдерінің өндірісі»
Біліктілігі: : 1224052 – «Қаймағы алынбаған және ашымалы сүт өнімдерін жасау шебері»
Курсы: III
Тобы: 321
Өндірістік оқыту шебері:Екпін Дида
Пастерлеудің әдістерін,пастерлеу температурасының сүттің химиялық құрамы мен қасиеттеріне әсерін білу.
Сабақтың мақсаты:
Пастерлеу —100°С-ға дейінгі температурада (бірақ 63°С-ден төмен болмауы тиіс) қыздыру арқылы азық-түліктегізиянды микробтарды жою әдістерінің бірі. Ол осы әдісті алғаш рет ұсынған француз микробиологі Л.Пастердің есімі мен аталған. Пастерлеу әдісі азық-түлікті (сүт, кілегей, жеміс-жидек шығындары, желе т.б.) консервілеуде кеңінен қолданылады. Мұндай тағамдарды 100°С-ден жоғары температурада қыздырса, олардың өзіндік қасиеттері әжептәуір өзгеріске ұшырайды.
Пастерлеу —100°С-ға дейінгі температурада (бірақ 63°С-ден төмен болмауы тиіс) қыздыру арқылы азық-түліктегізиянды микробтарды жою әдістерінің бірі. Ол осы әдісті алғаш рет ұсынған француз микробиологі Л.Пастердің есімі мен аталған. Пастерлеу әдісі азық-түлікті (сүт, кілегей, жеміс-жидек шығындары, желе т.б.) консервілеуде кеңінен қолданылады. Мұндай тағамдарды 100°С-ден жоғары температурада қыздырса, олардың өзіндік қасиеттері әжептәуір өзгеріске ұшырайды.
Сүтті пастерлеу дегеніміз не?
Пастерлеу – сүттің сақтау мерзімін арттыру үшін жүргізетін жылу процесі. Пастерлеудің түрлері – ультражоғары температуралық өңдеу (УВТ) және термизация.
Сүтті пастерлеу–микрофлораның вегетативті түрлерін, соның ішінде патогенді түрлерін жою мақсатында сүтті өңдеу. Пастерлеу тәртібі дайын өнімнің қажетті қасиеттерін, соның ішінде органолептикалық көрсеткіштерін қамтамасыз етілуі тиіс.
Пастерлеу мақсаты – сүтте болатын және оның бұзылуын тудыратын микро организмдердің жалпы мөлшерін күрт азайту және ауру тудырғыш бактерияларды жою. Пастерлеу нәтижесінде кәсіпорындар халықтың кең массасына тамақтану мақсатында сапалы және санитарлы-гигиеналық қауіпсіз өнім шығара алады.
Пастеризацияның түрлері
Пастерлеудің сүттегі бактерияларға әсер ету тиімділігі оның температурасы мен ұзақтығына байланысты.
Пастерлеудің ең төмен температурасы 63°С 30 минут тұрғызу. Бұл төмен температурадағы ең ұзақ пастерлеу. Сүт өндірісінде бұдан жоғары температураларды қолданады.
Қысқа мерзімді пастерлеу 72-75°С 18-20 секунд тұрғызу.
Лезде пастерлеу 85°С және одан жоғары температурада тұрғызбай пастерлеу.
Сүтті арнайы аппараттар – пастеризаторда пастерлейді. Олардың құрылымы пастерлеу әдісіне негізделеді. Пастерлеу сүттің барлық микрофлорасын жоймайды. Сақталған микрофлора мөлшері шикі сүтте болатын споралы және жылуға төзімді микроорганизмдер мөлшеріне және пастерлеудің температуралық тәртібін дұрыс қадағалауға негізделген. Сүтті 100°С дейін қыздырғанда сүт қанты онша өзгеріске ұшырамайды. 80°С жоғары температурада пастерленген сүтте барлық ферменттер ыдырайды
Пастерлеу температурасының сүттің химиялық құрамы мен қасиеттеріне әсері
Пастерленген сүт - кез-келген зиянды патогенді микроорганизмдерді жою үшін жоғары температураға дейін қыздырылған сүт түрі.
Пастерленген сүттің сақтау мерзімі ұзағырақ. (Мысалы, UHT пастерленген суы тоңазытқыш жағдайында шамамен 6 ай қызмет етеді)
Пастерленген сүт: Бұл көбінесе пастерлеу процесі кезінде қоректік заттардың жоғалуын өтеу үшін минералдар мен дәрумендермен толықтырылады.
Сүтті пастеризациялау процесінде әртүрлі өңдеу сатылары қолданылады.
Фосфатазаның мөлшері пастерлеу кезінде жойылады.
Пастеризация процесінде липаза құрамы бұзылады.
Пастерлеу кезінде иммуноглобулин құрамы бұзылады.
Пастеризация процесінде лактоза тудыратын бактериялар жойылады.
Пробиотикалық бактериялар пастерлеу кезінде жойылады.
Пастерлеу процесінде белок мөлшері денатурацияға ұшырайды.
А, Д және В-12 дәрумені азаяды. Кальцийді өзгертуге болады, ал йодты жылу әсерінен жоюға болады.
Пастерленген сүт тағамға байланысты көптеген ауруларды тудырмайды
Тапсырма: 1.Пастерленген сүт пен пастерленбеген сүттің айырмашылығын кесте толтыру арқылы көрсету
2.Пастерлеудің түрлері мен режимдеріне кесте құру.