Материалдары
―... Исторические известия совершенно противоречат этой
жүктеу/скачать 3,83 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖИНАҚ БАҺАДҮР 22,10
- Бұл бет үшін навигация:
- "... Дикокаменные киргизы насыпь Сантаса приписывают казахскому хану Ишиму, как памятник его победы над калмыками-зюнгарами. Это имеет более вероятия. Ишим
| ―... Исторические известия совершенно противоречат этой
легенде. Тамерлан действительно шел на Китай, но при самом выезде из Самарканда умер в городе Отраре...‖ [5] - деп анықтап, одан ҽрі қарай Есім ханға қатысты аңыздың дҧрыстығын: "... Дикокаменные киргизы насыпь Сантаса приписывают казахскому хану Ишиму, как памятник его победы над калмыками-зюнгарами. Это имеет более вероятия. Ишим действительно был на этих местах и действительно одержал победу над хон- тайдзием...‖ [6], - деп ақиқатын жазып қалдырған. Айта кететін бір жҽйіт – Ресей ғалымдары Есім ханға байланысты тарихи оқиғаларды осы уақытқа дейін бҧрмалап келеді. Мысалы Сантас оқиғасын, яғни Есім хан ерліктерін Темірланға телитіндердің бірі В.И.Масальский...[11]. (Бұл мəселеге кейінірек тағы бір тоқталамыз) Тҧрсын сҧлтан Есім ханның Тҥркістандағы ордасын шапқан соң, оның жоңғарлармен соғыстан қалай келетінін асыға тағатсыз кҥтеді. Ҽрине, ол қазақ ханының дҥшпандармен соғыста жеңілгенін тілегені рас. Алайда оның хабаршылары Есім ханның ҥлкен жеңіспен қайтып келе жатқанын ха- барлайды. Сонда ол қатты сасады... Келер жолда оған тҧтқиылдан шабуыл жасап қазақтың батыр ханының басын алудың жоспарын қҧрады... Ал Есім хан болса, ҿз еліндегі адам ойламаған қайғылы хабарды Сантас қорғаны жанында есіткен дейді. Ашуға булыққаны соншалық кҿзі қанталаған Еңсегей бойлы Ер Есім жеңіспен оралған бар ҽскерін атқа қондырып, асығыс Ташкентке бет алады. Сонда оған Кҿкем би басқарған қырғыз ҽскері де ҿз жерінде қалып 20 қоймай Ташкентке бірге аттанады. Тҧрсын сҧлтан Есім ханды оны ізіне ерген кҿп ҽскермен Сайрам (кейбір деректерде Чиназ) тҥбінде қарсы алады. Осылай алғаш рет қазақ ҽскерлері бір-біріне қарсы ҥлкен шайқасты басынан кешіреді. Қалмақты талқандап келе жатқан жеңімпаз ҽскерге ҿз бауырларымен соғысу оңай болған жоқ. Шайқастың аты - шайқас, бірі жеңсе, екіншісі жеңіледі... Есім ханнан жеңілген Тҧрсын Ташкентке қашады. Бҧл оқиғаны есіткен басқа да қазақ сҧлтандары кҿтеріледі. Ташкент тҥбіндегі шайқаста Тҧрсын ҽскері тҥгелдей талқандалады. Ҿзі қашып, Ташкентке тығылып, сонда ҿз нҿкерлері осынау қанішерді тҥтқындап, Есім хан қолына тапсырады. Ашуға булыққан Еңсегей бойлы Ер Есім Тҧрсын сынды сатқынды, яғни ҿзі асыраған кҥшігін, басын кесіп алып, Бҧхар ханы Иманқҧлға жҿнелтеді. Бҧл сҽлемдеме – Жақында сенің де басың кесіледі - деген ҥстем хабар еді... Қазақ еліндегі қайғылы жағдай мҧнымен біткен жоқ. Кҿп жылғы қалмақтармен болған соғыста ҽбден шаршаған жҽне оның ҥстіне Тҧрсын сынды қанішерге қатты ашуланған Есім хан оны жақтаған ҽскерлерді де тҥгел қырып жібереді. Негізінен Ташкент уҽлаятын ертеден мекендейтін қалың елдің кҿп бҿлігі Қатаған болатын. Қадырғали Жалаири: жүктеу/скачать 3,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|