83
Педагогикада оқушылардың шығармашылық ойлауын дамыту мәселесін
шешу ақыл-ой әрекеттерін кезең-кезеңмен қалыптастыру теориясы негізінде де
жүзеге асырылды. Осы теорияның ұсыныстарына сәйкес әзірленген әдістемелер
бойынша оқыту оның барынша жоғары нәтижелілігін көрсетті. Осыған
байланысты шығармашылық ойлаудың дамуына әсер ететін факторларға
адамның болжамды ойлау қызметінің заңдылықтарын жатқызуға болады.
Мұндай бағдарлы негізді құру іскерлігін қалыптастыру, күмәнсіз, дербес
шығармашылық ойлаудың маңызды элементі болып табылады. Ойлаудың
қатаңдығы, қисындылығы – шығармашылықтың маңызды алғышарттары.
Алайда, ақыл-ой әрекеттерін кезең-кезеңмен қалыптастыру теориясы
шығармашылық ойлаудың нақты даму кезеңінің алдын ала алатын осындай
оқытудың теориялық негізі болып табылатындығын байқамауға болмайды.
Қызметтің бағдарлы негізіне (ҚБН) жататын сызбасы және дайын түрде
оқытылатыны шығармашылық деп саналмайды, өйткені іздеу процесі, іс-
әрекеттердегі қателесуі және т.б. жоққа шығарылады. Сонымен қатар, белгілі
бір жағдайларда осы теорияға сәйкес әдістеме шығармашылық ойлаудың
дамуын айтарлықтай тежей алады. Шығармашылық үшін нақты кәсіби
сипаттағы білім, дағды, білік үшін, шығармашылық ізденістің қандай да бір
стратегиясын таңдау мен бағдарлаудың қалыптасқан тәсілдері түріндегі негіз
қажет. Онсыз күрделі шығармашылық міндеттерді шешу өнімділігіне сенім
арту қиынға соғады Сонымен қатар, оқытудың алдын ала кезеңінде бұл
әдістеме үлкен рөл атқаратынын атап өткен жөн, бұны оқу материалының
репродуктивті және өнімді игерілуі қажет жалпы логикасын құру кезінде
ескеру қажет.
Жоғары мектептің педагогикасында әдістемелік әзірлемелерде оқытудың
заманауи концепцияларын бір жазықтыққа келтіруге бірнеше рет әрекет
жасалды. Көптеген зерттеушілер бұл идеяны іс жүзінде жүзеге асыруға
тырысты (В.П.Давыдов, Г.А. Давыдов, Ю.Ф. Худолеев және т.б.). Осы және
басқа да зерттеулердің нәтижесінде білім алушылардың шығармашылық
ойлауын дамытудың ұтымды тәсілдерін кешенді түрде
Достарыңызбен бөлісу: