Мазмұны нормативтік сілтемелер
жүктеу/скачать 5,46 Mb. Pdf көрінісі
|
disser (2)
| ҚОРЫТЫНДЫ
1. Ойлау, шығармашылық ойлау қарастырылған психологиялық- педагогикалық еңбектерге жасаған талдау ойлау түрлері, шығармашылық, шығармашылық даму кезеңдері кезеңдері әдебиеттерде жан-жақты талданғанын, бірқатар теориялық қағидалар мен тұжырымдардың қалыптасқандығын көрсетті. 2. Осы ғылыми теориялық тұжырымдарға талдау негізінде, біздің тұжырымдауымызша « ойлау - дүниені тану мен оны материалды идеалды, объективті-әлеуметтік, субъективті, тұлғалық игерудің жоғарғы сатысы, тұлғаның танымдық әрекетінде жүзеге асырыылатын психикалық компонент. Ойлау мен шығармашылық түсініктерін бірі-бірінсіз қабылау қиын. Өйткені шығармашылық үдерісі ойлау әрекеті негізінде жүзеге асады. Екі ұғымның негізгі мәні олардың танымдық, яғни ақыл-ой іс-әрекетінде көрініс табатындығында, екеуі де интеллектуалдық белсенділік арқылы іске асатындығында. Сол себепті біз жоғарыдағы кең талдаулар негізінде шығармашылық дегеніміз жаңаны іздеп ойлап табу үдерісі, деп түйіндейміз. Ал «шығармашылық ойлау – ынталылық, эвристикалық, креативтілік деңгейдегі интеллектуалдық белсенділікпен, конструктивті дербестікпен жаңаны іздеп ойлап табу үдерісі . 3. Студенттің шығармашылық ойлауы – бұл оның проблемаларды шешуде, жаңаны іздеп табуда логикалық операциялар мен эвристикалық, креативтілік тәсілдерді қолданудағы ынтасы, интеллектуалдық белсенділігі мен дербес конструктивтік іс-әрекетінің кіріктірілген сапасы. 4. Студенттердің шығармашылық ойлауын дамыту моделі мақсаттық, технологиялық, процессуалдық, бағалаушылық төрт бөліктен тұрады. Мақсаттық блок аталған дамуды жүзеге асыруға қоғамның, мемлекеттің талап, сұраныстарын, мақсатын, басшылыққа алатын (іс-әрекеттік, жүйелілік- құырылымдық, тұлғалық-бағдарлық, мәденитанымдық) әдіснамалық тұғырларды және принциптерді қамтиды. Технологиялық – бағдарлама мазмұнын, оны жүзеге асырудағы жұмыс формаларын, әдістерін, құралдарын анықтайды. Процессуалдық – ұйымдастыру кезеңдерін (дайындық, негізгі, нәтижелік), рефлексиялық сатыларын (жүйелі рефлексия, конструктивті бағдар, тұрақтану және т.б.), педагогикалық экспериментті (анықтау, қалыптастыру, қорытындылау) сипаттайды. 5. Студенттердің шығармашылық ойлауын дамыту үдерісі мотивациялық- құндылықты, интеллектуалдық-танымдық, іс-әрекеттік-рефлексивтік құрамдас бөліктерінің бірлігін, оған сәйкес өлшемдер мен көрсеткіштерді қарастырады; 6. Студенттің шығармашылық ойлауының дамуы жоғары оқу орнының оқу-тәрбие үдерісінің барлық құрамдарын қамти отырып, оның барлық қатысушыларының өзара іс-әрекеттестігі мен үздіксіз мониторингі негізінде жүзеге асырылады; 146 7. Студенттердің шығармашылық ойлауын дамыту мынадай психологиялық-педагогикалық шарттарды сақтаумен қамтамасыздандырылады: шығармашылық іс-әрекетте студенттердің субъектілік, өзара субъектілік әрекеттестігін қамтамасыздандыру; пән сабақтарын проблемалық-іс-әрекеттік оқыту негізінде құру, педагогикалық құралдарды тиімді қолдану. 8. «Студенттердің шығармашылық ойлауының дамуы» атты элективті курсы, мәдени жағдаяттар жүйесі, шығармашылық ойлауды кезеңдермен дамытудың ғылыми-әдістемелік ұысыныстары әзірленіп, тиімділігі іс- тәжірибеде тексерілді. Студенттердің шығармашылық ойлауын дамыту аталған ғылыми-әдістемелік кешенді (формалары, әдістері, құралдары) жүйелі пайдаланғанда ғана тиімді болады. 9. Студенттердің шығармашылық ойлауы дамуының ынталылылық, эвристикалық, креативтілік, деңгейлерін айқындау диагностикалық, мазмұндық-технологиялық қамтамасыздандырғанда және оларды кезеңдермен жүзеге асырғанда ғана нәтижесінің тиімділігі артатындығын көрсетеді. Жүргізілген зерттеу бойынша мынадай ұсыныстар жасауға болады: 1. Студенттердің шығармашылық ойлауын дамытуға арналған теориялық тұжырымдар, сипаттамалар осы саладан теориялық білімдерді жүйелі меңгертуге септігін тигізеді. Оларды жоғары оқу орындарының оқу-тәрбие үдерісіне (мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мамандығы), мұғалімдер біліктілігін жетілдіретін институттардың және жас ғалымдар мектебінің әдістемелік бағдарламаларына енгізу қажет. 2. Студенттердің шығармашылық ойлауын дамытуда жоғары оқу орнының білім беру мен тәрбие ортасын тиімді пайдалану қажет. 3. Студенттердің шығармашылық ойлауын дамыту процесін қамтамасыздандыру үшін жасалған бағдарламалық кешендер жүйесін педагогикалық құралдарды тиімді қолдану негізінде жүзеге асырған дұрыс. 5. Ұсынылып отырған практикалық нәтижелерді мамандар даярлайтын колледждердің, жоғары оқу орындарының оқу-тәрбие үдерісінде пайдалануға болады. Зерттеу проблемасының ауқымы кең болғандықтан толығымен шешімін тапты деуге болмайды. Алдағы уақытта болашақ мұғалмдерді оқушылардың шығармалық қабілетін дамытуға даярлау; студенттердің логикалық ойлауын дамыту; болашақ педагогтардың кретивтілігін зерттеу іс-әрекеті негізінде дамыту және т.б. проблемалар арнайы зерттеуді қажет етеді. |