17. Ацидоз деген не? Метаболиттік және респираторлық ацидозды қандай себептер тудырады? Алкалозға түсініктеме келтіріңіз. Алкалоздың пайда болу себебіне не жатады?
Ацидоз (латынша acіdus —қышқыл) – организмдегі қышқыл мен сілті арақатынасының бұзылып, қышқыл аниондарының артық түзілуі салдарынан пайда болатын ауру. Метаболиялық ацидоз – қышқыл-негізді баланс бұзылуы, ол плазмадағы қышқылдардың қалыпты немесе жоғары құрамдасы аясында бикарбонаттар концентрациясының төмендеуімен сипатталады . Респираторлық ацидоз - бұл өкпе организмде өндірілетін көмірқышқыл газын (СО2) жеткілікті мөлшерде алып тастай алмаған кезде пайда болатын жағдай. СО2-ден артық болса, қанның және басқа дене сұйықтықтарының рН-ы төмендейді, оларды тым қышқыл етеді. Әдетте дене қышқылдықты басқаратын иондарды теңгеруге қабілетті. Бұл тепе-теңдік рН шкаласы бойынша 0-ден 14-ке дейін өлшенеді. Ацидоз қанның рН-ы 7,35-тен төмендегенде пайда болады (қалыпты қан рН-ы 7,35-тен 7,45-ке дейін).
Алкалоз (көне латынша alcalі — сілті, араб. әлқала) — аниондар мен катиондар ара-қатынасының өзгеруінен денедегі қышқылдық-сілтілік тепетеңдіктің бұзылуы .
18. Химиялық кинетика нені зерттейді? Химиялық реакцияның жылдамдығы дегеніміз не? Гомогенді және гетерогенді реакциялар үшін химиялық реакция жылдамдығының анықтамасын, формуласын жазыңыз.
Химиялық кинетика - бұл химиялық процестер мен реакциялар жылдамдығын зерттеу. Бұған химиялық реакция жылдамдығына әсер ететін жағдайларды талдау, реакция механизмдері мен өтпелі жағдайларды түсіну, химиялық реакцияны болжау және сипаттау үшін математикалық модельдер кіреді. Химиялық реакция жылдамдығы әдетте сек бірліктеріне ие- Химиялық кинетика химиялық реакцияның жылдамдығы реактивтердің кинетикалық энергиясын арттыратын факторлармен (нүктеге дейін) артады, бұл реактивтердің бір-бірімен өзара әрекеттесу ықтималдығын арттырады. Сол сияқты реактивтердің бір-бірімен соқтығысу мүмкіндігін төмендететін факторлар реакция жылдамдығын төмендетеді деп күтуге болады. Реакция жылдамдығына әсер ететін негізгі факторлар:
реактивтердің концентрациясы (концентрацияның жоғарылауы реакция жылдамдығын арттырады)
температурасы (температураның жоғарылауы реакция жылдамдығын нүктеге дейін арттырады катализаторлардың болуы (катализаторлар реакцияның белсенділігі төмен энергияны қажет ететін механизмді ұсынады, сондықтан катализатордың болуы реакция жылдамдығын арттырады)
реактивтердің физикалық жағдайы (бір фазадағы реактивтер жылу әсерінен байланысқа түсуі мүмкін, бірақ беткі қабат пен үгіт әртүрлі фазадағы реактивтер арасындағы реакцияларға әсер етеді) қысым (газдармен жүретін реакциялар үшін, қысымның жоғарылауы реактивтер арасындағы қақтығысты жоғарылатады, реакция жылдамдығын арттырады) . Гомогенді (гетерогенді) реакциялар жылдамдығы – процесс кезінде реакцияға түсетін не түзілетін заттардың белгілі (кесімді) уақыт ішінде (секунд, сағат, жыл) көлем бірлігіндегі (қатты заттың бет бірлігіндегі не масса не көлем бірлігіндегі) мөлшері (концентрацияларының өзгерісі): υ = ▲n/V▲t, υ = ▲n/S▲t, n – зат мөлшері, υ = с2 – с1/t2 − t1 = ±▲с/▲t. Жылдамдықты алғашқы заттардың концентрациясының азайуымен есептесе, онда минус мәні қойылады
Достарыңызбен бөлісу: |
