АПТА
|
ТАҚЫРЫБЫ
|
Сағат саны
|
СҰРАҚТАР
|
ҚЫСҚАША МАЗМҰНЫ
|
ТҮСІНІКТЕР
|
СӨЖ
|
|
Мәңгілік Ел философиясы
кіріспе дәрісі
|
2
|
«Мәңгілік» түсінігі.
Мәңгілік Ел –ұлттық идея ретінде.
Пән тақырыптарына түсініктеме (Ғарифолла Есім бойынша)
|
Мәңгілікті түсіну қозғалыс пен өзгерісті аңдау.
Қазақ кім? Қандай қазақ болуы керек? Мәңгіліктің құпиясы неде? Мәңгіліктің ішінде тұрып заманға сай өзгеру, бірақ қазақ болып қалу. “Жетіліп кемелденуге үнемі құлшыныс жасайтын, шама-шарқын шамалай алатын келешегінен үміт күтетін, қазақ болып сезініп өзгелермен иық тіресе бәсекеге түсе алатын арманшыл халық қана мәңгіліқты идея етіп алмақ” (Ғ.Е)
Мәңгіліктің жеті айқындамасы:
Байлық пен дәулет
Іскерлік және креативтік
Дәстүр
Қазақ қызы
Ұрпақтар сабақтастығы
Инновациялық ойлау
Жақсы қазақ идеясы
|
Мәңгілік, қозғалыс, өзгеріс, кеңістік, уақыт, сабақтастық, адам және адамзат, ұрпақ, әйел мен ерлер, жақсылық пен жамандық,
|
1.«Нұрлы жол» бағдарламасы.
2. Қазақстан – 2050 Стратегиясы
3. Президенттің Қазақстан халқына 2015 ж. жолдауы.
|
2
|
Мәңгілік Ел идеясы және қоғамдық сана болмысы
|
2
|
Қоғам және идентификация
Ұлт, халық, мемлекет, ел.
Сана, бейсана, «архетиптік матрица», «ұжымдық сана».
Қоғамдық сана формалары.
|
Адам әлеуметтік тұлға ретінде. Әлеуметтік құрылым және жеке адам. Дәстүрлі қоғам және ұлттық білім беру ерекшелігі [білім, тәрбие және тәжірибе]. Идентификация және қоғам. Объективті және субъективті (само-) идентификация
Елдік сана және ұлттық сана. Ұлттық сана және тәлім-тәрбие.
Адам санасы. Сана құрылымы. З.Фрейд, К.Юнг еңбетері.
Қоғамдық сана құрлымы. Теориялық және практикалық деңгейлері. Қоғамдық санаға әсер ету жолдары.
|
Миф, философия, дін, ғылым, этика, саясат, құқұқ, экология, экономика, гендер.
|
З.Фрейд, К.Юнг еңбектері
Этнос, ұлт, ел, халық түсініктері жөнінде.
Қазақ неге қазақша сөйлеу керек?
|
3
|
Мәңгілік Ел идеясы және дін.
|
2
|
1. Дін – қоғамдық сана формасы ретінде.
2. Тәңірлік дін ұстанымдары
3.Ислам тағылымы.
4.Зайырлы мемлекет және дін бостандығы.
|
1. Діни сана адамның, қоғамның құдайға (жаратушыға, «жоғарғы әлемге») байланысты, қоғамның сенушілерге және өзара қатынастарды анықтайды.
Қоғамда діннің алатын орыны. Дін - адам және әлем байланысын айқындайтын жүйе.
2. Тәңілік дін: аруақ, о’дүние, бұ’дүние, тылсым дүние, йе, қийе, жаратушы. Бақсылық
3.Ислам мен тәңірлік діннің ерекшеліктері. Исламның пайда болуы және әлемдік деңгейге жетуі. Негізгі қағидалары. Қазақтың мұсылмандыққа бой беруі.
4. Дін жіне мемлекет. Билік және дін. Шетел тәжірибелері. Зайырлылық. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы «діни бостандық» нәтижелері. Қазіргі кездегі елдегі діни қөзқарас және діні қатынастар. Қазақтардық діни санасы және мәңгілік идея. Толеранттылық.
|
Діни сенімдер, тотемизм, анимизм, фетишизм, теизм, политеизм, монотеизм, деизм, пантеизм, атеизм, ,дүнежүзілік діндер, Тәңірлік, ислам, будда, христиандық, зайырлылық, діни ұстаным, толеранттық
|
Дінтану
Мәдениеттану
Философиялық сөздіктер,
Ш.Уәлейханов еңбектері, т.б.
Жеті қазына (Ислам тағылыми тарауы).
|
4
|
Тарихи кезеңдер және идеология (қоғамның теориялық деңгейі).
|
2
|
1. Сана трансформациясы.
2. «Мәңкүрттік» және мәдени экспансия.
3. Мәдени диффузия.
4. Мәңіліктік идея және көптілділік мәселесі.
5.Плюрализм және толеранттылық.
|
1. Қазақтардың мәңгілік идеясының бастаулары: Анахарсис, Корқыт, Асан Қайғы, Мөде қаған тарихи сабақтары.
2. Ұрпақтар жадысы. Елдік, ұлттық сана құрбандары және кеңес кезеңінің идеологиясы.
3.Ассимиляция, инкультурация, аккультурация, транскультурация процесстері.
4.Мәңгіліктегі ұлттық тіл және өзге тілдердің орыны.
5. Плюрализм және толеранттылық түсініктері және қазақ қоғамындағы көріністері.
|
Сана болмысы. Экспансия, Манкурттік Инкультурация, аккультурация, транскультурация, маргинализация
|
Дала даналары
Қорқыт,
Ш.Айтматов «Буранный полустанок, или И дольше века длится день...» (1980)
«Ашаршылық» фильмін көру.
|
5
|
Мәдениет онтогенезі.
|
2
|
1. Онтогенез және филогенез түсініктері.
2. Н.Данилевскийдің тарихи-мәдени типтер концециясы.
3. Л.Гумилевтің “пассионарлық” концепциясы.
4.О.Шпенглер концепциясы.
|
1.Онтогенез [асинхрондық/тарихи], филогенез [синхрондық], 2.Тарихи-мәдени типтердің қалыптасу кезеңдері. Кеңістік және уақыт өлшемдері.
3.Пассионарлық, субпассионарлық, комплементарность түсініктері.
4. Өркениет (цивилизация) – мәдениет дамуының шыңы ретінде
|
|
|
|
Экономикалық сана: «бай қазақ философиясы.
|
2
|
1. Экономикалық сана – қоғамдық сана формасы ретінде.
Байлық. Қазақы тұсінік.
2. Байлыққа көзқарас.
3. Кедейлік. «Байқұс».
4. «Қарынбайлық» және “жомарттық”
5. Дәулеттілік пен қуаттылық.
|
Экономикалық сана қоғамның материалды өндіріске байлынысты қатынастарды және матералды жағдайы әр-деңгелі топтардың қатынастарын анықтайды.
Ырыздық, нәсіп, ризық береке, құт, молшылық, ауқаттылық.
Дәстүрлі қоғам көзқарасы, Кеңес Одағы кезіндегі көзқарас, қазіргі кездегі көзқарас.
Сословиелік бөліну. Кедейліктің негізі, люмпендік сана.
Баю көзі, ашкөздік, жатыпішу.
Байлықтың дәулетке айналар жолы –мейірімділік пен ізгілік, өзгеге қамқоршылық. Құрмет алатын кісілік, азаматтық, жақсы адам атағы
|
Байлық, жеке меншік, «көлеңкелі байлық», дәулет.
|
Байлық туралы мақал-мәтелдер, нақыл сөздер
|
6
|
Экономикалық сана және іскерлік
|
2
|
1. Іскерліктің деңгейлері
2. Заман технологиясы
3. Іскелікке
4.
|
|
|
|
7
|
Мәңгілік Ел және ұрпақ сабақтастығы
|
2
|
1.
2.
3.
4.
|
|
|
|
8
|
Этика және «жақсы қазақ» идеясы
|
2
|
1.
2.
3.
4.
|
|
|
Қонфуций: «Жетілген адам» концепциясы
Әль-Фараби “Бақытқа жету”философиясы
Жүсіп Баласағұн “Құт білімі”
Абай Құнанбаев “Толық адам” идеясы
Ш.Құдайбердіұлы “Ең жақсы адам не қылған кісі?”
Ғ.Есім "Жақсы қазақ" имиджі.
Тарихи адамдар портреті. (Нельсон Мандела, Махатма Ганди, Альберт Швейцер, Әль-Фараби, Кожа Ахмет Яассауи, Қорқыт Ата, Асан Қайғы)
|
9
|
Мәңгілік Ел және «Қазақ қызы» құндылығы
|
2
|
1. Қыз бала қазақ үшін басты құндылық.
2.Қазақ қызының дәстүрлі бет бейнесі.
3. Қыз бала және ұрпақ жалғастығы (Телегония құпиясы және сексуалды революция)
4.
|
1. Қазақ қоғамындағы матриархат санасының көріністері және жалғасы. Бичурин еңбектеріндегі көшпелі өмір суреттеріндегі қазақ әйелінің образы.
2. «Бақ құсы”, “екінші байлық”, “тең-теңімен”, шағашы –жиет қатынасы. Байбіше-тоқал. Әменгерлік.
3. Жанұя және әйел қызыметі.
Бұқар жырау ерлі-зайыптылар жөнінде айтқаны
|
Еркекшора
|
Қазақ жырларындағы қазақ қызының бейнесі.
Қ.Мұхаметжанов.тың қазақ қызы жөніндегі мақаласы
Еркам айдар ертегісі.
Қазақтардың гендерлік санасы жөнінде.
Қазақстандағы демографиялық жағдай және шетел демографиясы.
|
10
|
Мәңгілік Ел және дәстүр.
|
2
|
1. Салт, дәстүр түсініктері.
2. Дәстүрлі қоғам үлгілері.
3. Өркениеттілік және дәстүр.
4. Қазақтың дәстүрлері және Қазақстан Республикасының келешегі.
|
1. Қоғамдағы дәстүрдің орыны, қызыметтері
2. Дәстүрдің тарихи-мәдени типтердің қалыптасуындағы алатын орыны. Дәстүр және діл қатынасы.
3. Өркениетті қоғам және дәстүр мәселесі
4. Қазақ еліндегі дәстүрлердің санаға ықпалы. Дәстүрлі ойдың қоғамдық санаға теріс және оң әсерлері. Дәстүлі қоғамдық құндылықтардың өркениетке жету жолдағы қажеттілігі.
|
|
|
11
|
Демографиялық ахуалдар
|
2
|
1. Дүниежүзілік демографиялық жағдай.
2. Мальтус болжамы жөніндегі мәселелер.
3.Жанұя қоғам құндылығы ретінде
4.Мәңгілікке жол –ұрпақ жалғастығы
5. Гендерлік қатынас және гей-лесбийлік қатнастар.
|
1.
2.
3.
4.
|
Мүсылман елдерінің діни - демографиялық саясаты.
Фильм көру.
|
|
12
|
Экологиялық сана және іскерлік пен инновация жолы.
|
2
|
1. Экология –қоғамдық сана формасы ретінде.
2. Қазақтардың дәстүрлі қоғамдағы экологиялық санасы
3. Меритократия принципы.
4. Адам экологиясы: қазіргі заман психологиялық ахуалдар.
5. Қазақ халқының рухани құндылықтарындағы табиғаттың алатын орыны.
|
1.Бейсаналық деңгей: табиғатпен гармониялық үндестікке ұмтылу, қайта жаңғыруға бөгет жасамау. Атазаң дәстүрі.
2. Адам табиғатын өзгертпей орынды қолдану. Қасиет, қабылет, тектілік, тәрбие.
3 . Стресс, қоғамдық қатынас және жаңғыздық. Жанашырлық пен жатсыну мәселесі.
4.Қазақы сананың дүниежүзілік руханилыққа қосар үлесі.
|
|
|
13
|
Мәңгілік Ел идеясы және өркениеттік даму жолы.
|
2
|
1. «Өркениет» түсінігі.
2. О.Шпенглердің Европа өркениетіне байланысты ойы.
3.С.Хантингтонның болжамы және тарихи сабақтар.
4.Қазақстандағы ұлттар бірлігінің негізі.
|
1. «Өркениет» түсінігінің анықтамалары тарихынан. Алғашқы өркениеттер жетістіктері.
2. Батыс Европа өркениеті жөніндегі Освальд Шпенглердің болжамы.
3. Адамзат тарихындағы империялар және олардың «тағдырлары». Қазіргі заман қайшылықтарының негізі және олардың шешілу жолдары.
4. Қөпұлтты мемлекет ерекшелігі. Қазақстан хлықтарының Ассамблеясы тарихынан және қазақстандық патриотизм негізі.
|
|
Мәдениеттану
О.Шпенглер «Батыстың батуы» («Закат Европы») еңбегі.
С.Хантингтон “Өркениеттердің қақтығысуы” («Столкновение цивилизаций»)
|
14
|
Мәңгілік Ел және коммуникациялық жүйе
|
|
Коммуникация және информация түсуніктері
Дәстүрдің сана қалыптасуына ықпалы.
Үлттық, мемлекеттік, халқаралық қатынас тілі,
|
1.
2.
3.
4.
|
|
|
