«Мейіргерлік істегі психология және коммуникация негіздері» пәні бойынша студентке арналған
жүктеу/скачать 1,16 Mb.
|
силабус2020пс (4444444444)
- Бұл бет үшін навигация:
- VII - СОӨЖ Түйсіктердің негізгі түрлерінің жүйелі классификациясы. Түйсіну
| 7. Нар тәуекелге барыңыз. Қателіктер мен сәтсіздіктер – нағыз уәждемеге айналады. Олар білім алуға, үйренуге көмектеседі. Өмірде ешкім де сәтсіздікке ұрынбастан табысқа жетпеген. Табысты адамдардың барлығы бір рет болмасын қиын мәселелерге тап болып, оның шешімін табуда қателескен. Сол себепті хан қызынан да қателік кететінін ескеріңіз.
VII - СОӨЖ Түйсіктердің негізгі түрлерінің жүйелі классификациясы. Түйсіну - деп акиқат дүниедегі заттар мен күбылыстардың сезім мүшелеріне тікелей эсер ету нәтижесінде олардың жеке қасиеттерінің сәулеленуін айтады. Түйсіну болмаса, біз басқа жолмен заттың қозғалыстың құбылыстың ешқандай формалары туралы еш нәрсе біле алмаймыз. Түйсік - материалық дүниедегі заттар мен құбылыстардың жеке сипаттары мен қасиеттерінің біздің сезім мүшелерімізге эсер етіп, миымызда бейнеленуі. Түйсіну дегеніміз - дүниені танып білудегі бейнелеу процесінің алғашқы баспалдағы. Түйсік себепсіз болмайды, ол біздің айналамызда ішкі жан дүниемізде не болып жатқанын хабарлап отыратын карапайым процесс. Түйсік адамды коршаған шындыкты бейнелеуден пайда болады. Түйсік карапайым психикалык процесс деп аталғанымен, ол - адамның шындық пен болмысты дұрыс бейнелеуіне мүмкіндік тудыратын мидын, бейнелеу қызметі. Түйсік зандылықтарын мынадай екі түрге бөлуге болады: 1) түйсіктер мен тітіркендіргіштер арасындағы сандық қатынасқа байланысты психофизикалық заңдылықтар. 2) Түйсіктер мен сезім мүшелерінін қалпына тәуелді психофизиологиялық заңдылықтар. Түйсіну табалдырығьның шегі - абсалюттік табалдырық, түйсіктің абсалюттік табалдырығы деп өте нәзік сезілетін түйсік туған кездегі тітіркендіргіштің азғана шамасын айтады. Айыру табалдырығы дегеніміз - туйсіктердің болар — болмас айырмашылығын тудыратын тітіркендіргіштердің минимальдық айырмасы.Түйсік түрлері: көру, есту, сипап сезу, дәм, иіс, тері, органикалық, кинестетикалық, вибрациялық болып бірнеше түрге бөлінеді. Түйсіктің қасиеттері: 1. «Адаптация» - (латын сөзі қазақша икемделу, бейімделу деген мағынаны білдіреді). Сезім мүшелерінің сезгіштігі әсер ететін тітіркендіргіштерге біртіндеп бейімделуіне қарай езгеріп икемделеді. Бүл қүбылысты - адаптация дейді. 2. «Сенсибшизация» - (латын сөзі қазакша мағынасы — сезгіш). Егер адаптация кұбылыстыталдағыштарсезгіштігініңтүрліжағдайларғаорайбәсевдеуініңкорсеткішіболса , ал сенсибилизация — сезгіштіктің тек артуынганакөрсететінкұбылыс. «Синестез» - (грек сөзіқазақшамағанасықосарласқантүйсікдегендібілдіреді). Синестезия - түйсіктердіңөзарабайлаиысыныңшамадантысдамыганбіркөрінісі. Тітіркендіргіштерсезіммүшелерініңбіреуіндеғанатүйсіктуғызудыңорнынасолсэттебасқатүйсіктердіңпайдаболуына да жағдайжасайды. Мэселеғі, кейбірадамдарбіреудіңсөзінестігенде, бұғанқосатүрлідэмдер мен түстерді де сезінуімүмкін. Сондайадамдардыңбіріқызғылттүстенжылылықты, екіншілерікөгілдіржасылтүстенсуықгысезінеді. Түйсіктердіңосылайшақосарланыпжуруін синестезия дейді. Орналасуы мен тітіркеыдіргіштердіқайданалатынынақарайрецепторлардыүштопқабөлугеболады: 1. Экстерорецепторлар (кору, есту, сипау). 2. Проприорецепторлар (бұлшықет, сіңірдентүйсінетін
3. Интерорецепторлар (аштықты, шөлдегендітүйсіну). Түйсіктүрлеріадамныңіс - эрекетіне, мамандығына, өмір тәжірбиесінебайланыстыайқынсипатталады да адамныңсезіммүшелерініңжұмысынжоғарысатығакөтеріп, мәдениетінарттырады. Қиындыққа тап болған кезде оны ақылға салып жатпастан дұрыс шешімін бірден тапқан кезіңіз болды ма? Яғни ішкі даусыңызға сендіңіз бе? Олай болса түйсіктің күшін қалай пайдалануға болатынын бірге анықтайық. Біздің түйсігіміз – білім мен түсінікке, өнімділік пен инновацияға жетелеп, шешім қабылдауға итермелейтін қысқа жол. жүктеу/скачать 1,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|