Мектеп гигиенасына негізделген дене шынықтыру және спорт гигиенасы

жүктеу/скачать 0,75 Mb.

бет	21/38
Дата	20.07.2020
өлшемі	0,75 Mb.
	#63321

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 38

3.Тәуліктік рационның қолайлы калориялылығын анықтау арқылы жүргізіледі. Олар бірнеше топқа бөлінеді: І- топ – ой еңбегімен шұғылданатындар (мекемелер мен кәсіпорындардың жетекшілері, инженерлер мен техникалық жұмысшылар, дәрігерлер мен педагогтар, тәрбиешілер, ғылыми қызметкерлер ж.б. ІІ – топ – жеңіл дене еңбегімен айналысатындар: инженерлер, техниктер жұмыстары дененің күш салуы, тігіншілер, агрономдар, зоотехниктер, мал дәрігерлері, медбикелер мен санитарлар, өндіріс тауарларын сатушылар, оқытушылар, дене шынықтыру және спорт инструкторлары, бапкерлер. ІІІ – топ – орташа ауыр жұмыс істейтіндер: слесарьлар, хирургтер, химиктер, автокөлік жүргізушілер, тамақ өндірісінің қызметкерлері, бригадирлер мен теміржолшылар, машинистер мен полиграфистер. ІҮ – топ – ауыр жұмыс істейтіндер: ауылшаруашылығында жұмыс істейтін жұмысшылар мен механизаторлар, мұнай мен газ өндірісіндегілер,металлургтер мен құймашылар, ағаш шеберлері ж.б. Ү – топ - өте ауыр жұмыс істейтіндер: тау жұмысшылары, болатқұюшылар, орман шаруашылығындағылар, кірпіш қалаушылар, бетон құюшылар, жер қазушылар, жүк тиеушілер ж.б.

Тамақтың сапалы құндылығы онда әртүрлі тағам қосындыларының құрамы: ақуыздар, майлар, көмірсулар, дәрумендер және минералды тұздар мен су болуы тиіс.

Белоктар (ақуыздар)

Майлар (липидтер)

Көмірсулар

Дәрумендер

Минералды тұздар

Тексеру сұрақтары: Тиімді және қонымды тамақтану деген не? Тағамның құрамында қандай маңызды заттар болуы тиіс? Тамақтың калориялылығы дегенді қалай түсіну керек? Реттелетін және реттелмейтін қуат шығындарын қалау түсіну керек? Тәуліктік рационның сапалы калориялылығы дегенді қалай түсіну керек? Олар қанша топқа бөлінеді? Оқытушылар мен студенттер қай топқа кіреді? Тамақтың құндылығы деген не? Белоктар ағзаға не үшін керек? Майлар мен көмірсулардың ағзаға әсері қандай? Минералды тұздар мен судың қатысы қандай?

Әдебиет: Лаптев А.П., Полиевский С.А. Гигиена: Учеб. для ин-тов и техн. физ. культ. –М.: Физкультура и спорт, 1990. 2. Лаптев А.П., Малышева И.Н. Практикум по гигиене: Пособие для инститов физической культуры. М., Физкульура и спорт, 1981.

№9.Тақырыптың аты: Спортшылардың тамақтануына қойылатын талаптар

Мақсаты: Жаттығу кезеңі мен міндетіне байланысты, спорттың әр түріне байланысты спортшылардың тәуліктік тамақтануының қуаттылығын анықтап қажеттілігін көрсету болып табылады.

Тірек сөздер: Спортшылар тамағы, арнайы ерекшлелік, тамақтың калориялылығы, тамақ құрамының сапасы, спортшылардың тамағының негізгі азық түліктері, сүт пен сүт тағамдары, ет, құс еті, жұмыртқа, балық, нан, жармалар, картоп, көкөніс, жеміс – жидек, тағамдық майлар, бал мен кондитерлік өнімдер.

Негізгі сұрақтар:

Тағам құрамының калориялылығы мен сапасы
Спортшыларға арналған негізгі тағамдар
Спортшыға арналған тамақ рационы

Қысқаша мазмұны: 1. Спортшылардың тамағы – денсаулықты сақтаудың ең негізгі себебі, жұмыс қабілеттілігін жоғарлату мен жоғары спорттық нәтижелерге жетудің бірден бір қажетті себебі.

2.Тамақтың калориялылығы спортшының жоғары деңгейдегі қуат шығынын толық жабуы тиіс. Оны есептегенде қандай спорт түрімен айналысатынын және дене массасын ескерген жөн, мысалы спортшының тәуліктік рационын анықтау үшін, кестеде келтірілген сандарды спортшының дене салмағына көбейту керек (кестені қара).

жүктеу/скачать 0,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 38