Мектеп жасына дейінгі балалардың таным белсенділігін арттыруда көрнекі құралдарды қолданудың тиімділігі
Сөйлеудің дамуы және оны тәрбиелеудегі көрнекі құралдар
жүктеу/скачать 376 Kb.
|
Мектеп жасына дейінгі балаларды таным белсенділігін арттыруда к
| Сөйлеудің дамуы және оны тәрбиелеудегі көрнекі құралдар. Жаңа туған бала алдымен дауысты дыбыстарды, кейінірек дауыссыз және сыңар дыбыстарды, соңынан дауыссыздардың қатаң, ұяң түрлерін меңгереді. Екіден былай қарай баланың сөздік қоры қауырт өседі. Мәселен, жас жарымдағы балада 10-15 сөз болса, екіге келгенде 300, үш жаста мыңға жуық сөзі болады. Үш жастан былай қарай сауат ашудың заңдылықтарын стихиялы түрде үйренуге кіріседі.
Жанұяда баланың сөйлеу әрекетінің дұрыс қалыптасуына жеткілікті көңіл бөлінсе, мектепке келгенде оңай әріп танып, сабақты жақсы үлгеріп кетеді. Осындай балалардың сауат ашу кезіндегі сөз қоры 4000-ға дейін жетіп отырады. Баланың сөйлеуі балабақшада тек қарым-қатынас ролін атқарса, мектепте жүргенде білім жүйелері меңгерудің негізгі құралы қызметін атқарады. Балабақшаға түсу бала тілінің жоспарлы түрде дамуына өте қолайлы жағдай туғызады. Сауат ашу, оқып, жаза алуға үйрену, мектепке дейін өз бетінше меңгерген сауат ашуын енді арнаулы пән ретінде (фонетикалық, лексикалық, грамматикалық тұрғыдан) оқып-үйрену бала тілін дамуына бұрын-соңды болып көрмеген үлкен өзгерістер енгізеді. Тілді меңгеру барысында баланың сөйлеу ерекшеліктері онан сайын жетіле, дами түседі. Жазбаша сөйлеу – баланың тіл мәдениетінің дамуына ерекше ықпал жасайтын қуатты фактор. Жазбаша сөйлеуді меңгеруге балабақша есігін аттағаннан бастап белсенді кіріседі. Балалардың орфографиялық дағдыларымен қатар жазу жұмысы дағдыларын үйрену жазба сөйлеуді меңгерудің негізгі элементі болып табылады. Жазба сөйлеудің дамуы сауат ашудан басталады. Сауат ашу үш кезеңнен тұрады. Мұның бірінші кезеңінде бала әріптің аттарымен танысқанда көрнекі құралдардың алатын орны ерекше. Бірінші кезеңін психологияда анализдік (талдау) кезеңі деп атайды. Мысалы сауат ашу пәнінде әріптерді жазуда көрнекі құралдар түрлі түсті болуы шарт. Екінші кезеңде бала сөздің элементтерін онша қиналмай-ақ бір-біріне жеңіл қоса алатын болады. Үшінші кезеңде бала әріптерді тез танып, бір-біріне қосып оқи алады. Балабақшаға келген күндерден бастап оқу дағдысымен қатар жазу дағдысын да меңгере бастайды. жүктеу/скачать 376 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|