Мектеп жасына дейінгілерді жазуға дайындау Түсіндірме жазба

Добым, добым, домалақ.

Тоқтамайсың домалап.

Үстел үстін бүлдірдің,

Тәрелкені сындырдың,

Тентек болып кеттің деп,-

Тұрмын сені тепкім кеп.
Тар жол дәптермен жұмыс. Үйренген әріптердің элементтерін жазу.
ІV. Сабақ қорытындысы

Қортындылай келе, жақсы жұмыстарды мадақтау, өздеріне баға беру.

бекіту, түстерінің сәйкестігін табу, балалардың қиялы

мен сөйлеуін дамыту, олардың сөздік қорын байыту; штрихтап

жазу түріне қызығушылықтарын арттыру.

қаламдар, альбомдар, көрнекі суреттер.

Бақыт біздің сиқырлы шеңберіміз.

Бақыт-достарымызға сенгеніміз

Бақыт-таңнан біреумен достасуың.

Бақыт кешке достармен қоштасуың.

Бір заманда бір патшанын төрт қызы болыпты. Біреунің аты –Қыс, екіншісінің аты Көктем, үшіншісінің аты –Жаз, ал төртіншісінің аты –күз екен. Қыс қарды жақсы көреді, Көктем кемпірқосақпен дос болыпты. Жаз жемістермен-көкөністерді жақсы көреді екен, ал Күз болса жаңбырдың құйғанын ұнатады екен.

Ал қазір жылдың қай мезгілі? Қазір көктем мезгілі екен, себебі әр мезгіл келген сайын оның патшалығы басталады. көктем жаңбырды жақсы көргенен кейін көктемде жаңбыр көп жауады. Балалар көктемде тағы қандай өзгерістер болады?.

Бүгін жаңыр күні өте қажет заттың бір ол қолшатыр, қазір осы қолшатырды штрихтаймыз.

Тыңдаңдар, қыздар!

Тыңдаңдар, ұлдар!

Өз қолдарыңды дайындап,

Саусақтарды майыстырып.

Сегіз саусақ ән айтты,

Қатты олар күшенді,

Екі саусақ қосылып,

Бәрін олар жеңіп шықты..
ІV. Сабақ қорытындысы

Қортындылай келе, жақсы жұмыстарды мадақтау, өздеріне баға беру.

элементінің жазылуын бекіту, түстерінің сәйкестігін табу,

балалардың қиялы мен сөйлеуін дамыту, олардың сөздік қорын

байыту; штрихтап жазу түріне қызығушылықтарын арттыру.

қаламдар, альбомдар, көрнекі суреттер.

І. Ұйымдастыру кезеңі (амандасу, балалардың сабаққа дайындығын тексеру)

Мен сенін досынмын,

Сен менін досымсын

Бәріміз доспыз!

Қолымызды қатты ұстайық.

Көңілді болу үшін

Бір –бірімізді құшақтайық.

Балалар, қараңдаршы бұл сызғыш. Бірақ бұл сиқырлы сызғыш. Мында әріптер жазылған. Осы әріптерді сендер қарындашпен бастырып жазамыз. Қарындашды үзбей әріптің үстінен бастырып жазамыз.

Гу – гу, гу- гу, гуілде,

Қалып қойма бірің де.

Пш- пш, пш- пш біз кеттік,

Жүрісті біз үдеттік.

- Сендердің жазған әріптерді бояу керек. Әдемі боялған әріптер пайда болды.

Орнымыздан тұрамыз

Қолды белге қоямыз

Бұрыламыз оңға бір

Бұрыламыз солға бір

Бізде тату баламыз

Гүл-гүл жайнап жанамыз

Әріп-ол дыбыстардың жиынтығы. Әріптерді біз жазамыз, көреміз.

Қортындылай келе, жақсы жұмыстарды мадақтау, өздеріне баға беру.

білімдерін кеңейту және сөйлеу мадениетін дамыту. Ақыл ойын

жетілдіру, әдептікке, сыйластыққа тәрбиелеу. Су құйғышты

штрихтау.

қаламдар, альбомдар, көрнекі суреттер.

Бастаушы: Күн, Күн, сен неге күлімдейсің?

Балалар: Көктем келді.

- Жаңбыр, жаңбыр, сен неге сыртылдайсың? (Жауынның жауған дыбысы)

- Көктем келді.

- Бұл ақ, бұл ақ, сен неге сылдырайсың? (Судың дыбысы)

- Көктем келді.

- Құстар, құстар, сендер неге сайрайсыңдар? (Құстардың сайраған дыбысы)

- Көктем келді.

Балалар бір-біріне: «Досым, біз де күлімдейікші», - деседі.

Педагог:

- Көктем мезгілі неше айдан тұрады?

- Көктем мезгілінде қандай өзгерістер болады?

- Көктем мезгілінде ең алғаш өсетін гүлді білесің бе?

-Гүлдерді қайда қоямыз?

Н. Мұқатовтың көктем мезгіліне арналған өлеңін жаттау.

Күншуақты кез келді,

Көп көрініс көзде енді.

Жерге сіңіп қалың қар,

Жер көйлегі өзгерді.

Педагог:

- Көктемде қандай өзгерістер болады?

- Қар еріп, қайда сіңеді?

- Жер қандай түске өзгереді?

- Жерде не өседі?

Балалардың жауаптары тыңдалады.

Ойын шарты: Тақтаға гүлдердің суреті ілінеді. Балалар көздерін жұмады, көздерін ашқанда гүлдердің біреуі жоқ бола­ды. Қай гүлдің жоқ екенін табу.

Шаршағанда ырғалып,

Гүлге ұқсап дем алам.

Қанатымды бір қағып,

Гүлдей болып жайқалам. (Қимылмен көрсетеді).

Дәптермен жұмыс: «Көктемгі еңбек» суреті бойынша әңгіме құрастыру. Жұмбақтың шешуін тап.

Күн ұзарып, қар еріп,

Су сайларға толады.

Бөбектерім, айтыңдаршы,

Бұл қай кезде болады? (Көктемде)

Су құйғышты штрихтау.

- Көктем мезгілі несімен ерекшеленеді?

- Ауа райын бақыла.

- Ағаштар қалай өзгереді?

- Көктем мезгіліне арналған өлең айтыңдар.

30 сабақ

Тақырып: Көкөністер мен жемістер.

Мақсаты: Табиғаттың күз мезгіліндегі өзгерістері жайлы балалардың білімдерін кеңейту. Күз мезгілінің астық, жеміс- жидек, көкөністерді жинау мезгілі екендігін, ағаштардың жапырақтарының түстері өзгеретіндігі жөнінде білімдерін кеңейту. Үлкендердің еңбегін құрметтеу, олардың еңбегінің нәтижесіне қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу. Күзгі табиғаттың әсемдігін сезіне білуге және оны қорғауға тәрбиелеу.

Көкөністер мен жемістерді штрихтау.

қаламдар, альбомдар, көрнекі суреттер.

1. Тәрбиеші балалармен бақша ауласына саяхатқа шығады. Күннің көзі жарқырағанмен жылуын аз береді;

• 
  Күн салқындады, ауа райы құбылмалы;
  
• 
  Ағаштарды аралап, жапырақтардың түсуіне назар аудару, олар күзді қарсы алу үшін өздерінің түстерін өзгертіп(түсіндіру, неліктен...), неліктен өсімдіктер күз мезгілін күтті( өйткені, ағаштар жаз бойы қатты шаршады, олар еңбек етті, алма ағашы алма беру үшін, шие ағашы шие беру үшін көп күш жұмсады). Енді олар келесі жаз мезгіліне дейін күш жинаулары керек.
  

Құлпынайы көп екен.

Теріп, теріп алайық,

Қалтамызға салайық.

3. Көкөністер егілген көшеттерді аралау.

- Бұл жерде көкөністер отырғызылған(сәбіз, қызанақ, бұршақ т.б). Оларда жемістерін беру үшін жаз бойы еңбектенеді, күш жұмсайды. Олар жақсы жеміс беру үшін бізде көмек жасап, су құйып, топырақтарын қопсытып, артық шөптен тазалауымыз қажет.

Алдын- ала дайындалған көкөністердің муляждары көрсетіледі.

• 
  Пішіндері қандай, түстері ше, олардың дәмі қандай болады? Осы көкеністер піскен соң, біз жерден қазып алып, түрлі тағамдарға пайдаланамыз, сендерге аспазшылар дәмді сорпа пісіріп береді.
  

4. Суреттермен жұмыс: Егін жинау жайлы мазмұнды суреттермен жұмыс, әңгімелеу.

Өлең оқу, мазмұнын түсіндіру: (Қ.Мүсірепов)

Көктемде егін егетін,

Күзде жинап беретін.

Біздің дала- бай дала,

Алтын астық айнала.

Астықтың(бидай, арпа) егін даласында, жеміс- жидектер бақта, ал көкеністер бақшада өседі. Жеміс- жидектерден әр түрлі шырындар мен сусындар жасап, көкеністерді арнайы қоймада сақтайды.

• 
  Балалар, біз еңбеккерлердің еңбегін құрметтеуіміз керек, еңбектерінің өніміне қамқорлықпен қарауымыз керек.
  

О/м: Балалардың өсімдіктер жөнінде білімдерін бекіту. Өсу орнына қарай өсімдіктермен таныстыру.

О/ш: Бақ пен бақша салынған үлкен суреттердегі бос торкөздерге жеміс- жидектерді дұрыс орналастыру.

О/б: Ойыншылар екі топқа бөлінеді. Бір топта бақтың суреті салынған,2-ші топта бақшаның суреті салынған үлкен сурет болады. Суреттер арасында бос торкөздер бар. Қорапта үлестірмелі суреттер жатады. Жүргізушінің белгісі бойынша балалар үлестірмелі суреттерді жарыса отырып, тор көздерге орналастырады.. Аттарын атайды.

Көкөністер мен жемістерді штрихтау.

Қорытынды бөлім:

• 
  Біз қандай көкөністерді білеміз?
  
• 
  Олардың қандай пайдасы бар?
  
• 
  Оларды күту ерекшеліктерін естерінде сақтадыңдар ма?
  

қаламдар, альбомдар, көрнекі суреттер.

Шаттық шеңбер: балалар шеңберге тұрып бір-бірімен амандасып , бір – біріне жылы сөздер айтады.

Таңмен бірге оянамыз,

Күнмен бірге қуанып,

Біз бақшаға ораламыз,

Құшақ - құшақ гүл алып .

- Балалар , мен сендерді бүгін тағы да бір таңғажайып әлемге апарамын. Ол «Гүлдер әлемі». «Гүлдер әлемінде» қандай адамдар өмір сүреді деп ойлайсыңдар? Онда әлемдегі ең әдемі, ең сұлу, ең сыпайы адамдар өмір сүреді. Олардың аттары да гүлдерге сәйкес қойылған . Мысалы: Раушангүл, Нарғызгүл , Коңыраугүл т.с.с.

Балалармен серуенге шығып, алаңдағы гүлдерді тамашалау. Оларға күтім жасау.

• 
  Балалар, мынау гүлдің атауы қалай екен ?
  
• 
  Раушангүл.
  
• 
  Раушан гүлі әлемдегі ең әдемі, ең нәзік гүлдердің бірі. Оның түсі қызыл, ақ, сары, қызғылт және ең сирек кездесетін көгілдір түсі де кездеседі, оларға күтім жасау өте қиын. Оны аса баппен, нәзіктікпен күту қажет.
  

- Балалар , топқа оралып, топтағы гүлдерге назар салайық .

Топтағы гүлдерге де қысқаша сипаттама беріп айтып кету.

Ойын : «Гүл жинау»

Мақсаты : Балаларды сергіту, олардың түстерді ажырата білу қабілеттерін дамыту, зейінін тұрақтандыру .

Шарты: Балалар екі түсті екі себетке, сол себет түстес гүлдерді жинап салу.

Сергіту сәті: Ормандағы аюдың ,

Құлпынайы көп екен ,

Теріп – теріп алайық ,

Қалтамызға салайық.

Әдемі гүлдерді штрихтау.

Қорытынды бөлім:

• 
  Біз қандай гүлдермен таныстық?
  
• 
  Оларды күту ерекшеліктерін естерінде сақтадыңдар ма?
  

қаламдар, альбомдар, көрнекі суреттер.

Балалар шаттық шеңберіне тұрады. Барлығы бірге айтады:

Жайқалып жапырақ,

Құлпырып қызғалдақ,

Тұратын көз тартып,

Жаз келді күншуақ.

Педагог балаларға жұмбақ жасырады.

Күндер ысып, шөп пісіп,

Ел пішенін орады.

Бөбектерім, айтыңдаршы,

Бұл қай кезде болады? (Жазда)

Жаз тақырыбына сурет бойынша әңгіме құрастырту.

- Жаз айының басқа жыл мезгілдерінен қандай айырмашылығы бар?

- Жазда балалар қайда шомылады?

- Мал қайда жайылады?

- Жазғы демалыста қайда барасың?

- Жаз мезгілі несімен ұнайды?

Абайдың «Жаз» өлеңін оқып, мазмұнын түсіндіру. Н. Айтовтың «Жарқын жаз» өлеңін жаттау.

- Жаз қалай келді? (жарқылдап)

- Қаздар қалай ұшып келді? (қаңқылдап)

- Көбелектер қайда қонды? (гүлге)

- Не жауады? (жаңбыр)

- Гүлдер несін ашады? (қауызын)

- Ненің төсінде? (жайлаудың)

- Не басталады? (қызық-думан).

Дидактикалық ойын: «Жылдың қай мезгілі екенін тап». Ойын шарты: Бірнеше сурет берілген, сол суреттер ішінен жылдың қай мезгілі екенін тауып, әңгіме құрастыру керек.

Сергіту сәті: Жаз келіпті дегенше,

Алма пісті дегейсің.

Бағымызда ендеше

Алма тарту көбейсін.

Жаз келіпті дегенше,

Қарбыз пісті дегейсің,

Бақшамызда ендеше

Қарбыз жинау көбейсін. (Қимылмен көрсету).

- Қане, балалар, бір сәт тыныштың сақтап, өзімізді табиғат аясында тұрмыз деп елестетейік. Мейірімді күн шуағы көгілдір көлге шағылысып, жалт-жұлт етеді. Енді сендер суға шомылып, ыстықтағанды басыңдар. Қандай рақат, көңіліміз жайланып, көтеріліп қалды.