Меншік Құқығы(47)
жүктеу/скачать 117,53 Kb.
|
жауап
| Қалдық құн əдісі жақсартылған жерлермен байланысты емес күту жəне қосылған кірістілік принциптеріне негізделген. Қалдық құн əдісі бос жер учаскелерін сату туралы деректер болмаған жағдайда қолданылады. Əдісті қолдану шарты – бағаланатын жер учаскесіне табыс əкелетін жақсартуларды салу мүмкіндігі немесе табыс əкелетін жер учаскесін коммерциялық пайдалану мүмкіндігі. Егер табыс жер учаскесін коммерциялық пайдалануға есептелсе, онда осы табыстан жер учаскесіне қатысы жоқ табысты шегеру немесе капиталға айналдырылған табыстан жер учаскесіне қатысы жоқ активтердің нарықтық құнын шегеру қажет. Əдісті қолдану мүліктің табыстық 34 объектілерімен шектеледі. Ол ең аз олқылықтарды талап ететін мүліктің жаңа объектілері үшін өте жиі қолданылады. Жер учаскесінің құнын анықтау үшін, келесі деректерді білу қажет: ● ғимараттың құны; ● жер учаскесіне орналасқан барлық жылжымайтын мүліктен алынатын таза операциялық табыс; ● жерді жəне ғимаратты ақша капиталына айналдыру коэффициенттері. Ғимараттың құны неғұрлым тиімді пайдаланылуы мүмкін жаңа немесе жобаланған объектінің үлесі ретінде анықталуы мүмкін. Əдіс мынадай іс-қимылдар реттілігін болжайды: ● нарықтық рента жəне болжанып отырған операциялық шығыстар негізінде бүкіл меншіктің таза операциялық табысын айқындайды; ● құрылысқа немесе ғимаратқа қатысты таза операциялық табыс айқындалады; ● жер учаскесіне қатысты таза операциялық табыс жер үшін капиталға айналдыру нормасы арқылы құн көрсеткішінде капиталға айналады. Қалдық құн əдісін жер үшін қолдану келесі ретпен жүзеге асырылады: – неғұрлым тиімді пайдалануды көрсететін жақсартулар анықталынады; – нарықтағы жалға беру төлемдері деректері негізінде жəне операциялық шығындар топшыламасы негізінде барлық жылжымайтын мүліктің таза операциялық табысы анықталады; – құрылысқа, ғимаратқа қатысты таза операциялық табыстың бөлігі айқындалады. Жер учаскесінің құны, жерге қатысты табыс бөлігін ақша капиталына айналдыру арқылы есептелінеді. Мысал (деректер шартты ақша өлшемімен берілген). Жер учаскесінің құнын анықтау қажет. Бұл жер учаскесін неғұрлым жақсы жəне тиімді пайдалану үшін оған сауда орталығын салу керек. Сауда орталығын салу құны 800 000, болжам бойынша таза операциялық табыс 200 000, жердің жəне ғимараттың ақша капиталына айналу коэффициенттері сəйкесінше 9 жəне 12%. Ғимаратқа қатысты таза операциялық табыс бөлігі құрылыс құны шамасына жəне ғимаратты ақша капиталына айналдыру коэффициентіне қатысты анықталады: 800 000 × 0,12 = 96 000. Жерге есептелінетін таза операциялық табыс: 35 200 000 – 96 000 = 104 000. Жердің құны: 104 000: 0,09 = 1 155 556.
10. Қала жерлері үшін жалдау ақысы. Жерді пайдаланғаны үшін төлемақыны есептеу және төлеу тәртібі Төлемақы ставкалары Қазақстан Республикасының заңына сәйкес белгіленеді. Бұл орайда, төлемақы ставкалары жер салығы ставкаларының мөлшерінен кем белгіленбейді. Төлемақы сомасы жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық уәкілетті органмен жасаған өтемін төлеп, уақытша жер пайдалану шартының негізінде есептеледі. Төлемақының жыл сайынғы сомалары жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық уәкілетті органдар жасаған есеп-қисаптарда белгіленеді. Шарт талаптары, сондай-ақ салық кодексінде белгіленген жер салығын есептеудің тәртібі өзгерген жағдайларда жер ресурстарын басқару салығын есептеудің тәртібі өзгерген жағдайларда, жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық уәкілетті орган төлемақы сомаларының есеп-қисаптарын қайта қарайды. Салық кезеңінде төленуге тиіс төлемақы мөлшері есеп-қисаптарда көрсетілген төлемақы ставкаларына және жер учаскесін салық кезеңінде пайдалану кезеңінде пайдалану кезеңіне қарай белгіленеді. Төлемақы мөлшері Салық кодексіне сәйкес осы жер учаскесі бойынша есептелген жер салығы ставкаларының мөлшерінен кем белгіленбейді. Төлемақы сомасы жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық уәкілетті органмен жасаған өтемін төлеп уақытша жер пайдалану шартының негізінде есептеледі. Төлемақының жыл сайынғы сомалары жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық уәкілетті органдар жасаған есеп-қисаптарда белгіленеді. Шарт талаптары, сондай-ақ Салық кодексінде белгіленген жер салығын есептеудің тәртібі өзгерген жағдайларда жер ресурстарын басқару жөніндегі аумақтық уәкілетті орган төлемақы сомаларының есеп- қисаптарын қайта қарайды. Салық кезеңінде төленуге тиіс төлемақы мөлшері есеп-қисаптарда көрсетілген төлемақы ставкаларына және жер учаскесін салық кезеңінде пайдалану кезеңіне қарай белгіленеді. Төлемақы мөлшері Салық кодексіне сәйкес осы жер учаскесі бойынша есептелген жер салығының сомасынан кем болмайтындай мөлшерде белгіленеді. Төлеудің белгіленген мерзімдерінен кейін өтімі төленетін уақытша жер пайдалануға мемлекет жер учаскілерін берген жағдайларда, төлеудің келесі (кезекті) мерзімі төлемақыны бюджетке енгізудің алғашқы мерзімі болып табылады. Мемлекет өтеміне уақытша ақы төлеуге жер пайдалануға жер учаскелерін төлемінің соңғы мерзімінен кейін берген жағдайларда, жер учаскесі берілген айдан кейінгі айдың 20-күні бюджетке төлем төлеу мерзімі деп есептеледі. Өтемін төлеу уақытша жер пайдалану шартының мерзімі біткен немесе салық кезеңі басталғанан кейін ол бұзылған жағдайда, қалған мерзім үшін бюджетке енгізілуге тиіс төлемақы сомасы, шарттың қолданылуы мерзімі аяқталған күннен бастап 15 күннен кешіктірілмей төленеді. Төлеушілер ағымдағы төлемдер сомасының, есеп-қисабын есепті салық кезеңінің 15 ақпанынан кешіктірмей табыс етеді. Салық кезеңі басталғанан кейін өтемін төлеп уақытша жер пайдалану туралы шарт жасасқан тұлғалар шарт жасалғаннан кейінгі айдың 15-нен кешіктірмей ағымдағы төлемдер сомасының есеп-қисабын табыс етіледі. 9. Капиталдандыру коэффициентінің түсінігі және оны есептеу тәсілдері. Негізгі қаржылық коэффициенттердің сипаттамасы мен оларды есептеудің әдістері Экономикалық талдауда коэффициенттердің қолданылуы Қаржылық жағдайды талдау кәсіпорынның өз қызметін қаржыландыру қабілеттілігін аналитикалық зерттеу болып табылады. Кәсіпорынның қаржылық жағдайы қаржылық песурстармен қамсызданғандығымен, оларды мақсатты жұмсау мен тиімді пайдаланумен, төлеуге қабілеттілігі мен қаржылық тұрақтылығымен сипатталады. Қаржылық жағдай кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігінің, оның іскерлік потенциалын, меншік иелерінің серіктестер мен персоналдың экономикалық мүдделерін орындаудың кепілдемесін анықтайды. Қаржылық талдаудың құралы - шаруашылық-қаржылық үрдістер, олардың нәтижелері мен қалыптастыру факторлары болып табылады. Қаржылық талдаудың негізгі мақсаты – қаржылық қызметтегі кемшіліктерді уақытында айқындау мен жою, және кәсіпорынның қаржылық жағдайын жетілдірудің резервтерін айқындау. Ақпаратты пайдалануға байланысты қаржылық талдау ішкі және сыртқы болып бөлінеді. Кәсіпорынның қаржылық- шаруашылық қызметін бағалау үшін экономикалық көрсеткіштер қолданалады, олар үрдістің сандық және сапалық, жалпы өзіндік, алғашқы және туынды, синтетикалық және қарапайым, абсолютті және қатысты бола алады. Қаржылық талдаудың әдістері мен тәсілдері көп түрлі. Оларды экономико-қисындық, экономико-матеметикалық және эвристикалық деп бөлуге болады. Экономико-қисындық әдістерге келесілер жатады: салыстыру, баланстық әдіс және т.б. Қаржылық таладаудың басты бір құралы қаржылық коэфициенттер болып табылады, олар бір абсолютті қаржылық көрсеткіштердің басқаларға қатынасын бейнелейді. Қаржылық коэфициенттер кәсіпорын көрсеткіштерін басқа кәсіпорындармен немесе саламен салыстыру үшін, өзгерістер динамикасы мен тенденцияларын айқындау, қаржылық жағдайдың түрлі жақтарының шектеулері мен критерийлерін анықтау үшін қолданылады. Қаржылық коэфициентердің келесі топтары көбінесе маңызды деп саналады: ликвидтілік коэфициенттері; іскерлік белсенділік коэфициенттері; рентабелділік коэфициентері; капитал тұрақтылығы немесе құрылымы коэфициентері; нарықтық белсенділік коэфициентері. 8. Жер учаскесінен алынатын табысты капиталдандыру әдісі. Жылжымайтын мүлікті бағалаудағы үшінші әдіс табыстық болып табылады. Мұнда екі негізгі тәсіл пайдаланылады: тікелей капиталдандыру және табысты капиталдандыру. Бұл әдіс күту принципіне негізделеді, яғни, объектінің құны оның алдағы уақытта әкелер табысына байланысты анықталады. Бағалау кезінде ықтимал тәуелділік масштабы (жылжымайтын мүлік нарығындағы) ескеріледі. Одан кейін ол ағымдағы құнына шегеріледі, дисконтталады. Табысты капиталдандыру әдісінде жылжымайтын мүлік объектісінің келтіретін пайдасы бағаланады. Мүлікті сатып алушы оны пайдаланудан пайда табуды жорамалдайды. Бұл әдістің кемшілігі – объектіні бағалау дәлдігінің төмендігі. Жер учаскесін капиталдандыру әдісі өздігімен рента әкелуге қабілетті жер учаскесін бағалау үшін қолданылады. Жер учаскесін капиталдандыру әдісі мынадай iс-қимылдар реттiлiгiн болжайды: 1) жер учаскесiмен жасалатын жер рентасын есептеу; 2) жер рентасын капиталдандырудың тиiстi коэффициентінің шамасын айқындау; 3) жер учаскесін капиталдандыру арқылы жер учаскесiнiң нарықтық құнын есептеу. 7.Табыс тәсілінің экономикалық мазмұны, оны пайдалану саласы және ақпараттық база
ЭТ нәтижелілігі оның ақпараттық қамтамасыз етілуіне тәуелді болады. ЭТ үшін қажетті мәліметтер былай бөлінеді: - нормативті-жоспарлы; - есептік; - есептік емес. Нормативті-жоспарлы сипаттағы ақпараттарға ұйымда жасалатын жоспарлардың барлық түрлері, яғни перспективті, ағымдық, жедел жоспарлар, сметалар және т.б. жатады. Есептік сипаттағы ақпараттардың көздеріне – бухгалтерлік, статистикалық және оперативтік есеп пен есептілік құжаттарындағы барлық мәліметтер жатады. ЭТ ақпараттық қамтамасыз етудегі маңызды ролді – бухгалтерлік есеп пен епсетілік алады. Онда барлық шаруашылық құбылыстары, процестері және олардың нәтижелері көрініс табады. Алғашқы және жиынтық есептік регистрлер мен есептіліктердегі мәліметтерге дер кезінде жасалған талдау жақсы нәтижелерге қол жеткізу үшін қажетті шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді. Сандық сипаттағы статистикалық есеп мәліметтері экономикалық заңдылықтардың өзара байланыстарын терең зерттеу үшін пайдаланылады. Оперативтік есеп статистикалық және бухгалтерлік есеп мәліметтерімен салыстырғанда ЭТ неғұрлым жедел мәліметтермен қамтамасыз етеді, мысалы, өндірілген және сатылған өнімдердің саны және т.б. Есептік емес ақпарат көздеріне ұйымның шаруашылық қызметін реттейтін келесідей құжаттар жатады: 1. Ұйым өз қызметінеде пайдалануға міндетті ресми құжаттар: заңдар, үкімдер, жарлықтар, жоғары басқару органд арының бұйрықтары, тексеру актілері жатады; 2. Шаруашылық құқықтық құжаттар: келісім-шарттар, келісімдер, сот органдарының шешімдері жатады; 3. Ғылыми-техникалық ақпараттар (ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелелері бойынша есептер); 4. Ұйымның негізгі контрагенттері туралы ақпараттар (жеткізушілер мен сатып алушылары); 5. Ұйымның негізгі бәсекелестері туралы әртүрлі көздерден алынған мәліметтер (интернет, телевизор, газет, радио және т 6. Бағалау процесінде пайдаланылатын құн түрлері: нарықтық құны және оның қолданылу саласы; жер учаскесінің инвестициялық, тарату және кадастрлық құны. 5. Жер учаскелерін бағалаудың экономикалық принциптері. жүктеу/скачать 117,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|