Microsoft Word Диссертация Турганбаева docx
жүктеу/скачать 2,57 Mb.
|
TURGANBAEVA Diss compressed
| Есептің шешімін іздестіру кезеңі. Статистикалық берілгендердің модасы, құлашы мен арифметикалық ортасының анықтамаларын қайталап, оларды табу формулаларын жазамыз. Есепті шешу барысында қолданатын алгоритмдік қадамдарды анықтаймыз:
а)еңжиікездесетінмəндердіанықтау; ə)еңүлкенжəнееңкішімəндерінанықтау; б) сандардың саны мен қосындысын табу. Есепті шешу кезеңі. А) Сандар қатарының модасы 4-ке тең, себебі осы 4 саны ең көп (9 рет) кездеседі. Ə)Сандарқатарыныңеңүлкенмəні5,еңкішімəні2.Демек,құлашы5–2 =3-кетең. Б)Сандарқатарыныңқосындысы: 2+3+3+3+3+4+4+4+4+4+4+4+4+4+5+5+5+5+5+5=80. Ендіарифметикалықортасынтабамыз:80:20=4-кетең. 7)Есептіңшешімінтексерукезеңі. Есептегі мода мен арифметикалық ортаның мазмұндық мағынасы бар. Мода 4-ке тең дегеніміз осы сыныпта оқушылардың көбі жақсы оқитынын білдіреді. Осыдан есеп шешкенде статистикалық берілгендердің статистикалық сипаттамаларын есептеп олардың мазмұндық мағынасына көңіл аударған жөн. Бiрнешесaндaрдыңaрифметикaлықoртaсын,сaндыдеректердiңқұлaшын, медиaнaсын,мoдaсынтaбуғaарналғанесептердішешугеүйретудекомпьютерлік бағдарламаларды қолданған тиімді. есеп.Мектепішілікбаскетболспорттүріненжарыстакомандамүшелері Айдар 14 ұпай, Серік 17 ұпай, Жандос 21 ұпай, Мəден 8 ұпай, ал Асхат допты торғатүсіреалмады.1)Баскетболшылардыңəрқайсысыкомандағаортаесеппен қанша ұпай əкелді? 2) Баскетболшылардың ұпайларының ауытқуын табыңдар; Баскетболшылардыңұпайларыныңмедианасынтабыңдар. Шешуі.MSExcelбағдарламасында«СРЗНАЧ(диапазон)», «СТАНДОТКЛОН (диапазон)», «МЕДИАНА (диапазон)» функцияларын пайдаланып, табамыз (30-сурет). Сурет30–MSExcelбағдарламасы Жауабы:1)12;2)8,21;3)14. Күнделікті өмірдегі заттардың немесе объектілердің өзара орналасуының барлық мүмкін жағдайларын немесе қандай да бір іс-əрекеттің барлық мүмкін комбинацияларын табуға арналған есептерді комбинаторикалық есептер деп атайды. Комбинаторикалық есептерді шешуде өзіндік заңдылықтар мен формулалар қолданылады. Комбинаторика формулалары қолданылатын есептерді шешуге үйретудің келесідей əдістемелік ерекшеліктерін ұсынамыз: оқушылардың математикалық алдын ала дайындығын ескеріп, формуланы үйрету. Комбинаториканың негізгі формулалары «факториал» ұғымымен тікелей байланысты. Сондықтан, алдымен оқушыларда «факториал» ұғымытуралынегізгітүсініктерінқалыптастырып,содансоңформуланыберген дұрыс. Өйткені оқушылар бұл ұғымның мағынасын түсінбесе, есеп шығаруда қателіктер жіберуі мүмкін. формулалардың қолданылу ерекшеліктерін көрсету. Берілген есептің шарты мен мазмұнына қарап, талдау жасағаннан кейін, қандай формуланы қолдану керек екенін түсіну үшін олардың ерекшеліктерін білу керек. Сондықтан, формула туралы айтқанда, оның қандай жағдайда қолданылатындығын жəне бір-бірінен айырмашылығын ажыратып түсіндіру маңызды. формулалардың қолданылуының əртүрлі жағдайларын қарастыру. Есеп шартына байланысты комбинаторика формулалары түрлі жағдайларда қолданылады. Есепті шешу кезінде оның құрамындағы сөздерге емес, шартына мəн беру керек. Оқушы неғұрлым көп есеп шығарған сайын, оның мазмұнындағы орындалатын амалдарға қарап, қай формуланы қалай қолдану керек екенін бірден түсінеді. Оқушыларғакомбинаторикалықесептердішешудіүйретубарысында: 7)есептіңмазмұнынаталдаужасайалуғадағдыландырукерек. Мəтінді есептің мазмұнына талдау жасамай жатып, стохастикалық əдістерді қолдану есептің қате шығарылуына алып келуі мүмкін. есептің шартына сəйкес оны шешу қадамдарын анықтауға үйрету қажет.Олүшіноқушыалдыменненітабукерекжəнеформуланықалайқолдану керек екенін білуі тиіс. Есепке дұрыс талдау жасағанымен, оны шешудің алгоритмін білмесе, оқушы есеп шешуде қиындықтарға тап болады. есеп.Мектептегіволейболданжаттығуға5қызжəне7ұлбалақатысты. Құрамында 3 қыз, 3 ұл бала болатын аралас команданы неше жолмен құруға болады? 5 Шешуі.Жаттығуғақатысқан5қыздан3қыздытеріпалусаны𝐶3=10,ал 7 7ұлбаладан3баланытеріпалусаны𝐶3=35жолменалынады. Енді3қыз,3ұлбаладантұратынқұрамакоманданықұрастырусаныкомбинаториканың көбейту ережесі бойынша есептеледі: 𝑚=𝐶3∙𝐶3=10∙35=350, 5 7 яғниқұрамакоманданы350жолменқұруғаболадыекен. жүктеу/скачать 2,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|