Микроскоптың құрылысымен танысу. Микроскоптың құрылысы
жүктеу/скачать 353,04 Kb.
|
1 зерт
| Микроскопиялау әдістері
Фазалы- контрасттық микроскопия. Фазалы – контрастық микроскопияның көрінісі боялмаған, контрасты емес объектіден тұрады. Қараңғы және жарық жерлерде әр түрлі қалыңдықты зерттейтін оптикалық препаратты атайды. Фазалы – контрасты әдісін бақылауы үшін біздің өнеркәсіпте шығарылады, ол мынадан тұрады: 1).объектив – ахроматтың жинағы. Әр объективте өзінің фазалы пластинкасы болады, ол ішкі линзада орналасқан белгілі бір уақытта плсатинка максимум 900С фазаның өзгеруі байқалады.2). Кәдімгі конденордың бақылауына ирис – диафрагманы қажет етеді. Диск револвері – жарқыраған шуақтан құралған. Фазалы пластинканы объективі 2 дәкеден тұрады. 3). Көмекші микроскопта тубус пен окулярдан тұрса, орталық сақиналы диафрагмадан құралады. Фазалы – контрасты объективпен окуляр жұмыс орындарда құралған. Кәдімгі конденсорда фазалы – контраста қолданады. Револьверді құрып болғаннан кейін – сақиналы диафрагма 0-ге тең. Бұл препаратты микроскоптың жанына әкеліп, оған төмен ватты шам жарығын орнатады, көмекші микроскопты окулярмен бірге қойып және ақшыл сақина диафрагмасы мен қараңғы сақиналы пластинкалы фазасымен бірігеді. Содан кейін көмекші микроскоп окулярмен ауысады. Микроскоппен қараған кезде микроағзалардың түрі боялмаған, олар қоректік ортада өзгеріп отырады. Жарық жерде өзгермейді. Олардың тек жарық фазасы ғана өзгереді. Микроскоппен қараған кезде аз контрасты объектісі боялған кезде мөлдір түсті болады. Мұндай түсті көрген кезде фазалы – контрасты микроскопты қолданады. Фазалы – контрасты әр түрлі жарық микроскоптан тұрады: Объектив арнайы фазалы пластинкамен жинақталған; Конденсор айналмалы дисктен тұрады; Көмекші телескоп фазалы – контрасқа арналған. Бейнелеудің дәлдігі жарықтың түрлі объект элементерімен жұтылуына тікелей байланысты екені белгілі. Егер объектіде жарықтың күшті және әлсіз адсорбирленуі кезекпен жүрсе, объект өзінің амплитудасын өзгертеді. Мұндай объектінің түрлі бөлімдерінен өтетін жарық сәулелерінің интенсивтілігі түрлі болады. мұндай объектілер жарық өткенде не әлсізденбейді немесе аз әлсізденеді. Алайда объектінің жеке учаскелерімен сынудың түрлі көрсеткіштері немесе объектіден шығарда қалыңдықтың тегіс еместігіне тәуелді жарықтың фазасы ауытқиды. Фазаның жылжыуы жарықтың оптикалық тығыздығы түрлі ортада таралу жылдамдығының біркелкі еместігінен жүреді. Үлкен оптикалық тығыздықтағы орындарда жарық жылдамдығын баяулаты фаза бойынша өзгереді. мұндай объектілер фазалы деп аталады. Оларға микроорганизмдер мен тірі клеткалардың көп мөлшері жатады. Адам көзі мен фотопластинка жарықтың фазалы ауытқуын шақырмайды. Олардың табылуы үшін 1934 жылы голлондиялық Церникпен ұсынылған фазалы – контрастар әдісі қызмет көрсетеді. Фазалы – контрастар әдісі микроскопта диспорционды құрылулар жайлы Абба теорясын пайдалануға негізделеді. Әдістің мәні микроскоптың кәдімгі конденсорын сақиналы диафрагмалы арнайы конденсормен ауыстырады, ал револьверді арнайы объектіге біріктіреді. Бұл объектінің алаңдық линзасына фазалы пластинка сақина түрінде қойылған. Фазалы –контрастылы микроскопты келесі әдіспен құрады: Микроскоптағы кәдімгі объектив пен конденсорды фазалыға ауыстырады. Конденсор дискісін бұру арқылы нөлдік диафрагманы құрастырады. Преапаратты микроскоп үстелшесіне орналастырады, ХЮ жарықтандыруын құрайды және фокустайды. Конденсор диафрагмасын түгелімен ашады. Нөлдік диафрагманы қолданылатын фазалы объективіне сай үлкендіктегі диафрагмаға ауыстырады. Микроскоп окулярын көмекші окулярға ауыстырады. Көмекші микроскоптың қозғалғыш трубкасын винт көмегімен фиксирлейді. Конденсордың орталықтандырғаш винттерін айналдыра конденсордың сақиналы диафрагмасын объективтің фазалы сақинасымен біріктіреді. Көмекші микроскопты тубустан алады, керекті окулярды қояды, фокусты тұрғызып, объектіні зерттейді. Объективтің әр ауыстырылуында 4, 5, 6, 7, 8 пункттеріндегі операцияларды орындау қажет. Әр студент бактериалды препаратты микроскопия техникасымен келесі кезектермен өңдейді: Микроскопты өзінің жұмыс столына ыңғайлы жерге қояды және жарықтандырады; Микроскоптың заттық столына дайын болған жұғындыны қояды және оны қысқыштармен қысады; Препаратты құрғақ обьектив көмегімен көреді және детальды зерттеу үшін жақсы жерді іздеу; Микроскоптың тубусын көтеріп, револьвердің көмегімен иммерсионды обьективті орнату; Иммерсионды обьективтің фронтальды линзасын мойына қаратып, обьективтің линзасын және заттық әйнекті обьективпен бұзбау үшін жанынан бақылайды; Окулярға қарап, макрометрлік винтпен микроскоптың зерттеліп жатқан обьектісі шыққанша тубусты көтеріп көру; Микрометрлік винтпен фокусты анықтайды және де алынған препаратты зерттейді; Микроскопиялық суретті альбомға салады; Тубусты көтеріп, көрсетіліп жатқан препаратты алып тастап, қағазбен немесе салфеткамен кедр майын обьективпен алып тастап, жарықтандыруды өшіреді; Микроскопты чехолмен жауып, жұмыс орнын ретке келтіреді. Микробиологиялық зерттеулердің әдіcтері: бактериоскопиялық зерттеу – микроорганизмдердің формасы мен құрылысын микроскоптың көмегімен зерттеу; бактериологиялық – микроорганизмдердің культураларын культивирлеу жолымен зерттеу, яғни жасанды қоректік ортада өсіру; тәжірибелік әдіс – тәжірибедегі сыналған жануарлардың көмегімен микроорганизмдердің және олардың уларын анықтау; серологиялық – қанның сары суының көмегімен микроорганизмдерді анықтау. Микроорганизмдердің морфологиясы мен жасушалардың құрылымын зерттеу көбінесе микрометрмен (мкм =0,001мм) өлшенеді, сондықтан біз олардың құрылысын микроскоп көмегімен ғана көре аламыз, өйткені микроскоп бізге зерттелетін обьектінің мөлшерін 100 есе (жарықтандыру микроскопы) және 10000 есе (электорнды микроскоп) үлкейтіп көрсете алады. Микробиологиялық практикада көбінесе оптикалық жарық өрісіндегі микроскоптар қолданылады, көбіне фазалы – контрасты жабдықталуымен. Көп қолданылатын микроскоптар қатарына қараңғы өрістегі конденсор және люминесцентті микроскопия жатады. жүктеу/скачать 353,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|