82
жерге, дегеніне жетті» дегені
(МҚ, Т
1
-82).
Ағыр // ауыр
сөзі қимыл-әрекеттің
сылбырлығы, қиындығымен қатар, нақты заттардың да салмағына байланысты
қолданылады. Мұнда зат салмағының
ауыр
не
жеңіл
болмағы арасында түрлі
шамалар жиынтығы өмір сүретіндіктен, ол түрлі деңгейден құралатын «мөлшер»
ұғымына жатады. Заттардың салмағы
ауыр
не
жеңіл
болуы сол заттың ішкі
межесіне және барлық адамдардың санасында қалыптасқан орталық меже
негізінде анықталады.
Сөздердің ендігі бір тобы «көлем» ұғымын білдіреді. Олардың қатарына
иоғұн, алп, иасы, ұшақ, иінчке
сөздерін жатқызуға болады. Бұл сөздер сөздікте
былайша түсіндірілген:
– Иоғұн // жуан – қалың нәрсенің бірі
(МҚ, Т
3
-42);
– Алп // алып, батыр: алып иағыда, алчақ чоғыда // батыр жауда, момын
дауда (білінер)
(МҚ, Т
1
-70);
– Иасы // енді, кең: иасы нең // енді нәрсе
(МҚ, Т
3
-36);
Достарыңызбен бөлісу: