Монография Ақтөбе-2019 ббк 74. 58 Т 65 Пікір жазғандар: сардарова ж. И

Сурет 6 - Ұлттық тәрбие шаралары жүйесінің құрылымы 
Кесте 5 - «Ұлттық тәрбие шаралары» бағыттарының мақсат, міндеттері
№ Бағытта
ры 
Мақсаты 
Шаралар мазмұны 
Ұйымдаст
ы-рылу 
формасы 
1 
2 
3 
4 
5 
1 
Ұл
тт
ық та
ным
Ұлттық 
тәлiм-тәрбие 
мұраларын 
студент терге 
таныта 
отырып 
мазмұндық 
жүзеге асыру. 
Халық 
тұрмысы 
дәстүрлерi. 
Ұлттық әдеп. Жаңа заман 
дәстүрлерi. 
Ұлттық
этноерекшелiктер. 
Ұлттық 
тарихнама. Ұлттық фольклор және 
елтану. Ежелгі ұлттық тұрмыстық 
өмiр заңдылықтары. Ұлы Дала 
ғылыми дәстүрлерi мен мұралары. 
Ғылыми 
жаңалықтар. 
Орта 
ғасырлардағы 
жаһаннамалық 
деректер. Ел қорғау, жауынгерлiк 
дәстүрлерi. 
Үйірмелер
, клубтар, 
танымдық 
кештер 
2 
Ұл
тт
ық м
әде
ни
ет
Ұлттық 
ерекшелігі 
мізге 
тән 
салт-
дәстүрлері 
мізді, 
әдет-
ғұрыптары 
мызды 
таныту, 
меңгерту 
және 
қастерлеуге 
баулу. 
Халық тұрмысындағы бесiкке 
салу, 
тұсау 
кесу, 
құдаласу 
дәстүрлерi. Тоқым қағар һәм бата-
тiлек. Сәлем салты, көшпендiлер 
этикасы. Қаза салты. Қоғам және 
отбасы 
ғұрыптары. 
Ұлттық 
мерекелер мен әлемдік ұлттық 
мейрамдар. Ұлттық аспаптар, ән 
мен жыр тарихы. Сәндiк-өнер. Ата-
бабаларымыздың салтанатты ас 
беру рәсiмi. Қонақ күту дәстүрi мен 
сөз беру. Табақ тарту және оның 
түрлерi. Сәлемдесу, көрiсу. Ата-
бабалар өсиеті. 
Конферен
циялар,кө
рмелер іс-
шаралар, 
танымдық 
кештер 

3 
Пар
ас
ат
Ұлттық 
тәрбие 
негізінде 
кісілік 
қасиеттерге, 
ұлтжандылық
қа, 
беріктік 
пен 
адалдыққа, 
сұлулық пен 
тазалыққа 
тәрбиелеу. 
Ұлттық қауiпсiздiк, iшкi және 
сыртқы саясат. Жастар мәселесi. 
Ғаламдық 
жаһандану 
кеңiстiгiндегi Қазақстан. Ұлттық 
ойындар. Ұлттық тағамдар. “Ас” 
iс-шарасы. 
Тәккәпарлық 
пен 
кiсiлiк. 
Ұлтжандылық 
қасиет, 
сенiм мен намыс әфсаналары. 
Берiктiк дәстүрi мен неке салты. 
Мәңгiлiк махаббат фәлсафасы. 
Ғашықтық сезiм және жыныстық 
тәрбие. Гигиеналық және тазалық 
дәстүрi. 
Гендерлiк 
тәрбие 
негiздерi. “Қыз сыны” мен ”Жiгiт 
сұлтаны” iс-шаралары 
Пікірсайы
с, клубтар, 
театрланд
ырылған 
қойылымд
ар, 
кездесулер 
4 
 
 
Асы
л 
м
ұр
а 
Қазақ 
тілін 
құрметтеу, 
сөйлеу 
мәдениетін 
қалыптасты 
ру, еліміздің 
ұлттық 
мұраларын 
дәріптеу. 
Ұлттық тілдiк қор және оның 
таралу аймағы. Сөйлеу мәдениетi. 
Шығыс халықтарының мерекелерi. 
Наурыз 
рәсiмi. 
Тасаттық, 
құрбандық рәсiмдерi. 
Дебат, 
жарыс, іс-
шаралар, 
кештер, 
үйірмелер. 
 
Ұлттық тәрбие шараларының теориялық құндылығы мен практикалық 
мәндiлiгi: 
- 
жоғары мектепте ұлттық негізде тәрбие жұмыстарын ұйымдастырудың 
педагогикалық жолдарының айқындалуы; 
- жас оқытушыларға, кураторларға, студенттер ұжымына педагогикалық 
басшылық жасау әрекеттерiне әдiстемелiк бағыт беру; 
- жоғары мектепте ұлттық тәрбие жұмыстарын ұйымдастырудың 
ғылыми дерек көздерiне айналуы; 
Ұлттық тәрбие шараларының жүзеге асырылу жүйесi : 
- әрбір бағыт бойынша тәрбие шараларының жоспарлары мен 
жинақтары жасалады; 
- - жұмыс формаларына сәйкес тарихи-мәдени деректер жинау; тәжiрибе 
алмасу; 
- оқу жылының аяғында атқарылған шаралардың қорытындысы 
институт бойынша шығарылуы. 

- ұлттық тәлiм-тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру барысында әр 
студенттің ұлттық тәрбиені меңгеру дәрежесін айқындайтын өзін-өзі бағалау 
картасының диагностикасының жасалуы; 
- 
студенттердің ұлттық тәрбиелік меңгерілген білім, бiлік, 
дағдыларының сарапталуы; 
- педагогикалық оқу орындары және бiлiм жетiлдiру институттарында 
курстар өткiзілуі. 
«Ұлттық тәрбие шаралары» жүйесін жүзеге асыруда топ кураторы 
қызметінің маңызы зор. 
Жоғары мектепте оқу пәндерінен дәріс беретін оқытушылар студенттер 
ұжымымен бірлесе отырып топ өмірін салауаттандыру бағытында тәлім-
тәрбие жұмыстарын жүргізеді. Яғни куратор-тәлімгер міндеттерін атқарады. 
Бұл - әлеуметтік тұрғыдағы жауапты жұмыс. Себебі, куратор студенттердің 
денсаулығын қорғауға, топтың санитарлық-гигиеналық тазалығына, 
студенттердің тәртібі мен үлгірім көрсеткішіне, тынығуы мен демалысын 
ұйымдастыруға, қысқасы, студенттң тұлғалық қалыптастыруға жауап береді.
Оқытушы педагогикалық үрдісті ғылыми-практикалық негізде 
ұйымдастыратын болғандықтан, оның өз пәні бойынша терең білімі, оқыту 
мен тәрбиелеу үрдісінің әдістемесін, студенттермен қарым-қатынас жасау 
әдістерін, олардың дара ерекшеліктерін дамытатын психологиялық үрдістерді 
меңгереді. 
«Ұлттық тәрбие шаралары» жүйесі – студенттер ортасында 
жинақталған ұлттық тәлiм-тәрбиелік идеялар мен тәжірибелік жетiстiктерді, 
қайта зерделеп, бiр жүйеге келтiрудi мақсат етiп және оны кешендi түрде 
жүзеге асырудың оңтайлы жолдарын қарастыруды көздеді. Нәтижесінде 
ұлттық құндылықтар мен әлемдік өркениетті озық мәдениетті кіріктіре 
отырып іске асыруға арналған білім және тәрбие шараларын ұйымдастыру 
формалары ұсынылды (Сурет 7). 

жүктеу/скачать 2,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: