Нанотехнологиялар

орналасады. Жалпы түрде қабылданған номенклатура мен терминоло­
гия жаңа материалдар мен концепцияларды қолдануды және түсінуді 
қарапайым қылады.
Райс университетінің биологиядағы нанотехнологияларды зерт- 
теу және қоршаған ортаны қорғау орталығының профессоры Вики 
Колвин (Vіскі СоЫ п) барлық салалар үшін стандартты номенклатура 
мен терминология құрауда жұмыс істейді. 2005 жылы Калифорния 
штатында, Сан-Диего қаласында Америкалық химиктер қоғамының 
229 ұлттық конференциясында ол өз ойын бірінші рет айтты. Дәл 
осындай болашақ жетістіктерді алдын ала көру пән аралық ғылыми 
зерттеулерді қысқарта алады.
Колвин 1990 жылдан 2005 жылға дейінгі нанотехнология- 
лар бойынша мақалалардың саны, берілген тематиканың өспелі 
маңыздылығын сипаттайтындай 20 мыңға дейін өскендігін айтқан. 
Нанобөлшек пішіні мен қолданылуына байланысты әртүрлі пішінде 
болады. Колвин полимерлер үшін қабылданған атаулар жүйесін 
пайдалануды ұсынды. Мысалы, нанобөлшектердің әртүрлі беттік 
химиялық сипаттамаларын оларға ат беру үшін бастапқы критерий 
есебінде қолдануға болады.
Қорытындыларды әлеуетті қауіпті дұрыс талқыламаудан құтылу 
үшін, қауіпті бағалау үшін қатал және толық атаулар жүйесі талап 
етіледі. Сәйкесінше, мүмкін болатын ластанудан ауа, су, топырақты 
қоршаған ортаны қорғау үшін қатаң терминология және нанотехноло­
гия мен нанобөлшектерді қауіпсіз қолданудың нақты тұжырымдалған 
стандарттары талап етіледі.
Наноәлем материалды әлемнің ең негізінде орналасқандықтан 
(атомдар мен молекулалар деңгейінде), ол ғылыми зерттеулердің 
барлық саласын қамтиды. Бұл наноғылым мен нанотехнологияның 
маңызды аспектісі - олардың біздің айналамызды ғажайып кейіпте 
безендіріп жүруі болып табылады! Адамзат шығармашылығының әр 
саласы қалай болса да олардың әсерін сезетін болады.
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
1. Левенгук қандай микроағзаларды тапты?
а) жұлынның қабынуымен ауыратындарда; 
ә) пупкаларда;
б) безгекпен ауыратындарда;

в) тіс шабылуы.
2. Нанобөлшектің маңызды қасиеттерінің бірі болып табылады:
а) өте күшті иіс;
ә) қышқылдығының жоғарылығы;
б) үлкен беттік аудан;
в) үлкен бағаға ие болуы.
3. Бүгінде жоғары деңгейдегі микроскоп көмегімен ғалымдар 
нені көре алады?
а) бұрынғы ғалымдардан әлдеқайда төмен; 
ә) бұрынғы ғалымдардан әлдеқайда жоғары;
б) бұрынғы ғалымдар сияқты;
в) мүлдем ештеңе көрмейді.
4. Серіппенің созылуына тура пропорционал болатын күш:
а) Джоэл заңы; 
ә) Гук заңы;
б) Дуглас заңы;
в) Крук заңы.
5. С14Н 9С15 қысқартылып жазылуы білдіреді:
а) МТЛ9; 
ә) АДД;
б) ДДТ;
в) СТМ.
6 . Биологияда ағзаларды атау үшін не қолданылады:
а) периодтық кесте;
ә) халықаралық бірлік жүйесі;
б) изотоптар диаграммасы;
в) халықаралық зоологиялық номенклатура кодексі.
7. Наноаспаптардың кәдімгі зертханалық құралдардан негізгі 
ерекшелігі:
а) өлшем мен масштаб; 
ә) иіс пен дыбыс;
б) құлаш және құлаштап, екпіндеп;
в) қату мен еру.
8. 
Үлгі қасиетін дәлдік өлшегіштермен мұқият жазбалар арқылы 
қасиетін бақылап тексеру қалай аталады?

а) эксперимент; 
ә) зертхана;
б) құрастырушы жоба;
в) гипотеза.
9. Номенклатура неге тең?
а) метрдің квинтиллион бөлігіне;
ә) метрдің миллионнан бір бөлігіне;
б) метрдің миллиардтан бір бөлігіне;
в) метрдің триллионнан бір бөлігіне.
10. Наноаспаптардың қандай түрін инженерлер мен ғалымдар 
қолданады?
а) кішкентай мен гайкалық кілттерді; 
ә) ғаламдық позиционерлеу жүйесін;
б) компастар және күннің орналасу жағдайын;
в) оптикалық магнитті және электрлік құралдарды және сызба- 
ларды.

3-ТАРАУ

жүктеу/скачать 4,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: