Нәжмединова Н. Б, Сәдібек А. 6В09110- ветеринарлық медицина мамандығының студенттеріне арналған
Жазым бола қалған жағдайда көрсетілетін бірінші көмек
жүктеу/скачать 1,58 Mb.
|
Í?æìåäèíîâà Í. Á, Ñ?ä³áåê À. 6Â09110- âåòåðèíàðëû? ìåäèöèíà ìàìà
| Жазым бола қалған жағдайда көрсетілетін бірінші көмек.
Бірінші медициналық көмек – қайғылы жағдайда, жарақатта немесе кенеттен ауру пайда болғанда адамдарға жедел көрсетілетін қарапайым іс-шаралардың жиынтығы. Ең бірінші кезекте әсер еткен себепті жояды, одан кейін қанның ағуын тоқтатады, жасанды дем береді, шина салады және ол адамды тезірек емдеу орнына жеткізуді ұйымдастырады. Мұндай жағдайға ұшыраған адам мүмкіншілігінше өзіне өзі көмектесуі немесе жолдасының көмектесуі мүмкін. Уақытында және сапалы көрсетілген бірінші көмек адамды ары қарай емдеу нәтижесіне, тіпті адамның өміріне өз әсерін тигізеді. Қан ағу лабораториялық жағдайда жиі кездеседі. Жарақаттанған қан тамырларының түріне байланысты капиллярлық, веноздық, артериалдық қан ағу түрлерін ажыратады. Капиллярлық және веноздық қан ағуда қан қоңыр түсті, тамшылап немесе біртұтас ағады. Мұндай жағдайда жарақатты қатты қысым түсіре таңып тастау керек. Артериалды қанның түсі қызғылт, қан тамыр соғысына ұқсас ағады. Ондай жағдайда аяқтарды буыннан бүгіп ременьмен немесе винтпен қатты таңып байлап қояды, кейде жгут салады. Бірінші көмек көрсеткенде төмендегідей ережені сақтау керек: жарақатқа сілті немесе улы зат түскен болса оны сабынды сумен жуады да, ақ стрептоцид салып стерильді бинтпен таңып тастайды; жарақатты маймен майлау немесе оған ұнтақ себу оның жазылуына кедергі жасайды, жазылуы ұзаққа созылады; жара ластанған жағдайда оны жарадан тысқары қарай тазалауға болады. Тазаланған бөлікті таңбас бұрын йод ертіндісімен майлаған дұрыс; йод жараның ішіне түспеуін қадағалау керек; жараға қолмен тиіспеу керек, ондағы ұйыған қанды қолмен алуға болмайды, қатты қан ағуы мүмкін; жарадағы бөгде заттарды тек дәрігер ғана алуға міндетті. Жараны қысым түсіре таңу. Таза материалмен, марлімен немесе стерильді бинтпен қан ағып тұрған жараны таңады. Егер стерильді материал болмаса, онда тінге йодтың тұнбасын тамызған жөн. Содан кейін бинт, мақта, таза орамалды пайдаланып, қатты таңып тастайды. Егер қан аяқ жақта ақса, онда аяқты жоғары көтеріп қояды. Ауыр жағдайда, қан көп аққанда ауруды жатқызып қояды. Капиллярдан аққан қан өздігінен тоқтауы да мүмкін. Тек қанның ұюы нашарлағанда қауіпті болады. Ондай жағдайда таңу мен қабат қанның ұюын жылдамдататын препаратты қолданған жөн. Аяқта, мойында, бас жақта артериалық қан аққанда жарақаттың жоғарғы жағынан артерияны қысады. Мәселен, беттің төменгі жағындағы аққан қанды жақ артериясын қысу арқылы, шекеде немесе маңдайда аққан қанды шеке артериясын қысу арқылы тағы сол сияқты тиісті қан тамырларын қысу арқылы тоқтатады. Алдыңғы және төменгі аяқтардан аққан қанды уақытша тоқтату үшін жгут қолданылады. Егер арнайы резинадан істелген жгут болмаса, онда ең қолайлы зат резина шланг. Жгут қойылатын жерге теріні қыспас үшін тығыз материал немесе бірнеше қабат бинт қойылады. Жгутты киімнің сыртынан да қоюға болады. Бірінші оралымды онша қатты қыспай, ал келесі оралымдарды қаттырақ қысып таңады. Оралымдарды қанның ағуы тоқтағанша орайды. Қанның ағуы тоқтағаннан кейін орауды байлап тастайды. Тін бозғылттанып, шеткергі артериялардың соғысы болмауы керек. Егер жгут нашар таңылған болса, онда қанның ағуы үдей түседі. Жгутты 1-1,5 сағаттан артық ұстауға болмайды. Міндетті түрде жгут салынған уақыт белгіленеді. Жгуттың орнына бинтті, орамалды, галстукты, белдікті пайдалануға да болады. Олардын тұзақ істеп, жарақаттан 5-7 см жерге салады да оған таяқшаны кигізіп, сол арқылы бұрап қанның аққаны тоқтағанша қатайтады. Күйік ыстық немесе балқыған заттармен, сондай-ақ өте төменгі температурадағы заттармен де (сұйық немесе қатты көміртегі диоксидімен, сұйық оттегімен) және сілтілік заттармен (сілтілер, қышқылдар, броммен) туындауы мүмкін. жүктеу/скачать 1,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|