V. Зимницкий сынамасы: Тәуліктік зәрді 8 рет бөліп жинайды (4 рет күндіз, 4 рет түнде үш сағат сайын). Әр бөліктің мөлшері, салыстырмалы тығыздығы анықталады. Салыстырмалы тығыздығы - 1018-ден төмен болса - гипостенурия, 1008-1010 (барлық бөлікте шамалас) болса - гипоизостенурия деп аталады. Зәрдің тәуліктік мөлшері - 1,5 л болады, 2 литрден көп болса - полиурия, 0,5 литрден аз болса - олигурия, 50 мл-ден аз болса - анурия деп аталады. Қанның биохимиялық анализінде: қалдық азот және оның құрамы тексеріледі. Қалыпты жағдайда қалдық азот - 14,28 - 28,56 ммоль/л. Оның көбеюі -азотемия деп аталады, ол бүйрек шамасыздығының белгісі болады. Экстраренальды (бүйректен тыс) азотемия себептері: - Құсу, іш өту, т.б.
- Белок ыдырауының күшеюі (жаралар, операция, ісіктің ыдырауы).
- Тиреотоксикоз.
Қалдық азоттың құрамы: Қалдық азоттың құрамы: Индикан: қалыпты жағдайда - 0,2-0,8 мг/л немесе 0,68-5,44 мкмоль/л. Ол бүйрек жетіспеушілігінде қалдық азоттан да ертерек анықталады. Креатинин: қалыпты жағдайда, ерлерде - 0,053-0,106 мкмоль/л, әйелдерде - 0,044 - 0,097 мкмоль/л. Оның жоғарылауы бүйрек жетіспеушілігінің алғашқы белгісі болып есептеледі. Мочевина: қалыпты жағдайда - 2,5 - 8,3 ммоль/л, оның жоғарылауы бүйрек шамасыздыєының болжытпас айқын және ерте белгісі.
Несеп айдағыштар (диуретиктер) – бұл диурезді күшейтетін дәрілер (ағзадан суды шығарады) және ісінулерді шеттетеді.
Адам ағзасындағы
су тепе-теңдігі
Түсуі
Шығаруы:
1-1,2 мл/кг/сағ,
0,4 – олигурия
0,2 - анурия
Әсер ету нүктетесі - НЕФРОН
Диуретиктер нефрон деңгейінде әсер етеді (бүйректің құрылыс элементі - әр қайсысында 1 млн. жуық), онда несеп түзілуінің 3 процесі жүреді:
1. Фильтрация – плазмадан шумақтарда біріншілік зәрдің түзілуі (120 мл/кг/сағ).
2. Реабсорбция – түтікшелер ішінен сұйықтың қайта сіңірілуі
3. Секреция – қайта реабсорбция процесі – зәрге әртүрлі заттардың бөлінуі.
КЛАССИФИКАЦИЯСЫ (7 нен 1) – ықпал күші бойынша
(жақшада – натрий иондарының шығарылу фракциясы)
- Күшті диуретиктер (15-25%)
Ілмекті (симпорт ингибиторы Na+-K+-2Cl-) - Фуросемид (Лазикс - 0,04; 1% - 2,0), Буметанид (Буфенокс, Юринекс), Этакрин қышқылы (Урегит).
2. Орташа диуретиктер (5-10%)
Осмотикалық - Маннитол (Маннит 15% - 200,0), Карбамид пероксид (Мочевина),
Тиазидті – Гидрохлоротиазид (Гипотиазид - 0,25; 0,1), Циклопентиазид (Циклометиазид),
Тиазид тәрізді (тиазидті емес) сульфаниламид туындысы (симпорт Na+-Cl баяулатқышы-) - Хлорталидон (Гигротон, Оксодолин - 0,05), Клопамид (Бринальдикс).
3. Әлсіз диуретиктер (3-5%)
Метилксантиндер - Теофиллин (0,1-0,3, 1,3-диметилксантин), Аминофиллин (Эуфиллин, еритін теофиллин (80% теофиллина + 20% этилендиамина), Теобромин - 3,7-диметилксантин,
ИКА - Ацетазоламид (Диакарб - 0,25),
К+-сақтаушы (альдостерон антагонисті және Na+-каналдарының тежегіштері) - Спиронолактон (Верошпирон - 0,025), Триамтерен, Амилорид
Достарыңызбен бөлісу: |