Кремний
Жер қыртысында таралуы бойынша кремний оттектен кейінгі екінші орында. Ол
бос күйінде кездеспейді. Кремний қосылыстары кремнезем SiO
2
және түрлі
силикаттар түрінде кең таралған. Кремнийден күн батареялары деп аталатын
батареялар жасалады.
5.
Төртінші топтың негізгі топшасында орналасқан кремнийдің электрондық
формуласы
А)1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
1
В)1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
2
С)1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
3
D) 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
4
E) 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
5
6.
Кремний бос күйінде кездеспейді, слюданың– формуласы
А) К
2
О‧AI
2
O
3
‧6SiO
2
В) AI
2
O
3
‧2SiO
2
‧2H
2
O
С) К
2
О‧AI
2
O
3
‧6SiO
2
‧H
2
O
D)
AI
2
O
3
‧6SiO
2
‧6H
2
O
E)
К
2
О‧AI
2
O
3
‧2SiO
2
7.
Отқа төзімді материал ретінде қиын балқитын құймалар алуда, күн сәулесін
электр энергиясына айналдыратын күн батареяларын жасауда қолданылады
А) SiCI
4
В) SiC
С) SiO
2
D)
Si
3
N
4
E)
SiF
4
8.
Кремний қосылыстарының тотығу дәрежелері:
Кремний оксиді → кремний→ магний силициді
A) +5,+4,0,
B) +4,0,-4
C) +3,+4,-4
D) +4,0,+5,
E) +3,0,-4
63
XXVIII
нұсқа
Экзотермиялық және эндотермиялық реаакциялар
Барлық химиялық реакциялар энергияны бөлу немесе сіңіру арқылы жүреді.
Энергия жылу және жарық түрінде бөлінеді. Жану процесі жарық пен жылу бөле
жүретін химиялық реакцияға мысал бола алады. Химиялық реакция кезінде
жылудың бөлінуі немесе сіңірілуіне байланысты экзотермиялық және
эндотермиялық болып бөлінеді. Жылу бөле жүретін реакция экзотермиялық, ал
жылу сіңіре жүретін реакция эндотермиялық деп аталады. Химиялық реакция
кезінде бөлінетін немесе сіңірілетін жылу мөлшері химиялық реакцияның жылу
эффектісі деп аталады. Химиялық реакцияның жылу эффектісі көрсетілетін
теңдеу термохимиялық теңдеу деп аталады.
1.
Химиялық реакция кезінде бөлінетін және сіңірілетін жылу мөлшері
А) жылу эффектісі
В) экзотермиялық
С) жану процесі
Д) энергияның сақталуы
Е) эндотермиялық
2.
Массасы 1кг кальций оксиді сумен әрекеттескенде қанша жылу бөлінетіндігін
есептеңіз. Реакцияның термохимиялық теңдеуі: CaO + H
2
O = Ca(OH)
2
+67кДж
А) 9096,4 кДж
В) 1096,4 кДж
С) 1396,4 кДж
D) 1297,4 кДж
E) 1196,4 кДж
3.
Массасы 4 г күкіртті жаққанда 37,1 кДж жылу бөлінді. Күкірт (IV) оксиді
түзілу реакциясының термохимиялық теңдеуін құрыңыздар
А) S + O
2
=SO
2
+297кДж
В) S + O
2
=SO
2
+177 кДж
С) S + O
2
=SO
2
+477 кДж
D)
S + O
2
=SO
2
+577 кДж
E)
S + O
2
=SO
2
+377 кДж
4.
Көміртектің жануының термохимиялық теңдеуі:С + O
2
→СO
2
+ 393кДж. 5кг
көмірді жаққанда бөлінетін жылу неге тең? (кДж)
А)143727
В) 163750
С) 128175
D) 112705
E) 150102
64
Жер химиясы
Оттек – біздің ғаламшарымыздағы ең көп таралған элемент. Ол массасы бойынша
жер қыртысының 47,2% −ын құрайды. Ауадағы оттектің көлемдік үлесі 21% , ал
массалық үлесі 23%. Мектеп зертханасында оттекті калий перманганатынан
(KMnO
4
), калий хлоратынан (KCIO
3
), сутек пероксиді (H
2
O
2
) сияқты заттарды
қыздырып, айыру арқылы алады. Өндірісте оттекті ауадан алады. Бір элементтің
әртүрлі жай зат түзу құбылысы аллотропия деп аталады. Бір ғана химиялық
элементтен түзілген әртүрлі жай заттар аллотропиялық түрөзгерістер деп аталады.
Оттек және озон – озонның аллотропиялық түрөзгерістері. Кәдімгі жағдайда озон
өзіне тән өткір иісі бар, көгілдір түсті, оттектен 1,5 есе ауыр газ.
5.
Оттекті зертханада сутек пероксидінен алу реакция теңдеуін көрсетіңіз
t
А) 2HgO = 2Hg + O
2
↑
В) 2H
2
O = 2H
2
+ O
2
↑
MnO
2
C) 2H
2
O
2
= 2H
2
O + O
2
↑
D)
2KCIO
3
= 2KCI + O
2
↑
E)
2KMnO
4
= K
2
MnO
4
+ MnO
2
+ O
2
↑
6.
Зертханада оттекті жинауға және сақтауға болады
А) түтікшеде
В) газометрде
С) колбада
D)
ыдыста
E)
сынауықта
7.
Кальцийдің оттекте жануының реакция теңдеуін құрастырып, 8 г магний
жанғанда түзілетін кальций оксидінің массасын есептеңіздер (г)
А) 12,1
В) 2,24
С) 1,12
D) 22,4
E) 11,2
8.
Ауа бойынша тығыздығы 1,655 болатын оттектің аллотропиялық түр өзгерісінің
салыстырмалы молекулалық массасы
А) 24
В) 48
С) 30
D)
60
E)
12
|