Қобыланды батыр жыры «Қобыланды батыр»

Баяғы өткен заманда Қыпшақ елінде Тоқтарбай деген бір бай өмір сүріпті. Сексенге жетсе де, Тоқтарбай бір перзентке зар болады. Елу жастағы бәйбішесі Аналықты ертіп алып, бала сүю үшін барлық киелі жерлерге барып шығады. Ақыры тілектері қабыл болып Қобыланды деген ұл, Қарлығаш атты қызды болады. Қобыланды мықты жігіт болып өседі. Алты жасында жылқысын бағып жатқан Естеміске барады. Естеміс сары ауыз балапан Қобыландыға садақ атуды, киік аулауды, жауынгерлік өнерді барлығын үйретеді. Арада біраз жылдар өтеді. Бір күні Қобыланды таудың арғы бетінде Қызылбас деген ел бар екенін біледі. Ол елдің ханы Көктім аймақ екенін, оның Құртқа деген қызы барынан хабардар болады. Хан қызына үйлену үшін ай астындағы бақанға қағылған алтын теңгені атып түсіру керектігін естіп, дереу жолға шығады. Қобыланды Қызылбас елін өз мергендігімен таң қалдырып, алтын теңгені атып түсіріп, Құртқаға үйленбек болады. Алайда, сол мезетте Қызыл ер батырдан «Құртқаны алам десе, әуелі мені жеңсін»- деген хабар келеді. Қобыланды батыр айқаста Қызыл ер батырды жеңеді. Көктім аймақ қызын ұзатады. Құртқаға қырық түйе қазына, қырық құл, қырық күң жасау беріп сапарға шығарып салады. Бұл сапарда Құртқа көшінің алдынан бір үйір жылқы шығады. Жылқы шетінде жайылып жүрген көк биеге Құртқаның бірден көзі түсіпті. Қобыланды сол биені иесінен сұрап алады. Көк бие құлындайды. Құртқа құлынның аяғын жерге түсірмей, бірден өз шапанына орап алады. Арада біраз уақыт өтеді. Қазан деген батыр Ноғайлының Қырлы және Сырлы деген қалаларын басып алады. Бұны естіген қырық мың үйлі елден шыққан Қараман батыр ашуланып, қол жинап Қазан батырға аттану үшін Қобыландыға келеді.