Қожа мұхтар баһадырұлы ортағасырлық Отырар: тарихи-археологиялық деректер негізінде
жүктеу/скачать 1,05 Mb.
|
| 3.6 «Наным-сенімдер мен діндері» деп аталатын бөлімде аталған тақырыпқа қатысты баяндалатын мәліметтер негізінен Көкмардан мазаратындағы (ІІІ-V ғғ.) қазба барысында алынды. Жалпы Көкмардан мазаратында, Қоңыртөбеде және оның мазаратында тұмар іспетті болған қола киік бейнелер шыққанына ерекше назар аудару қажет деп санаймыз. Балаларды суға түсірмей аман алып қалған, екі балаға пана қылып, киікті ана етіп берген Ғайыперен Қаншайымды дарға асқанда «...келіп, дардың арқанын үш мәрте үзген» Хазірет Әлі, Ғайып ерен қырық шілтен. Шөгірлінің тауына аң аулай келген Шаншархан басы алтын, арты күміс киікке кезігіп, оны тірідей ұстап алмаққа әрекеттенеді. Киік ханның басынан секіріп қашып, аңда жүрген Зарлыққа жетеді. Киікті Зарлық та қуады. Бір жартасқа секіріп шығып, ақ сақалды шал бейнесіне енген киік Зарлыққа: «Әкең Шаншархан келе жатыр, сонымен табыс», – дейді. Киік бейнесінде, әкелі-балалы екеуін табыстырғалы жүрген Ғайыперен қырық шілтеннің бірі екен. Осымен қатар әлемдік діндердің де Отырарда тарағаны жөнінде мәліметтер бар. «Насаб-нама» шежірелерінде арабтарға қатты қарсылық көрсеткендер қатарында «тарса» мен «мүгтар» аталады. «Тарса» деп христиан дініндегілерді, «мүг» деп отқа табынушыларды атаса керек. Құйрықтөбеден табылған ағаш тақталар бетіндегі бейнелерді талдау түркілік манихейлік те Отырарда тараған деп санауға негіз береді.
жүктеу/скачать 1,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|