Бастауыш класс оқушыларын шығармашылыққа баулу

Ендеше, ертеңгі күні қазақ мектебін бітірген жас ұлан қоғам алдында дәрменсіздік көрсетпеу үшін мамандықтың кез-келген саласына қажетті білік дағдыны мектептен алып шығуы керек. Ал білім негізі бастауыштан қаланады.

- төменгі сынып оқушылары небір дүниені қиялында қиыстыра алғанымен олардың қиялы тұрақтап, бір образды сюжетті ұстап тұра алмайды, алдын ала ой, идея, мақсат тумайды. Ой-қиял тұрақсыз болғандықтан, оны әрбір тапсырма міндет төңірегінде тұрақтандыру өте қиын. Мұғалімнің міндеті баланың қиялын, ойын белгілі мақсатқа бағыттай білу. Сонда ғана керемет образ тууы мүмкін;

- төменгі сынып оқушылары бастаған ісін аяғына дейін жеткізуге шыдамсыз. Сондықтан педагог міндеті баланы баланы үздік создық фантазия элементтерін емес, көлемі шағын, мазмұны жеңіл болса да, тұтас композициялық туынды әкелуге жетектеу;

Оқушының қателескен жерін дәл тауып айта білуі және оқушының көзін жеткізе білуі керек. Осы орайда шығармашылыққа баулудың, өзіндік іс-әрекетін ұйымдастыруда сыннан өткен мынадай түрлерін алуға болады:

Алдағы уақытта әріптестеріме Ұлы Абай атамыздың «Ақырын жүріп анық бас, еңбегің кетпес заяға» - деген өсиетін айтқым келеді.

Даму –педагогикалық ерекше ұғымға ие сөз. «Адамды дамыту деп ішкі және

сыртқы,басқарылатын және басқарылмайтын,әлеуметтік және табиғи факторлар ықпалымен оның тұлғасының бірте-бірте қалыптасуының барысын айтамыз. Адам тұлғасының психикалық ,күш-қуаттық және жалпы дамуын бөліп қарау керек.Психикалық деп адам тұлғасының зиялылығының ,көңіл күй сезімдерінің,еркінің, қажеттіктерінің,қабілеттерінің дамуын түсінеміз.Күш –қуаттың дамуы дене мүшелерінің, бұлшық еттерінің, буын қимылдарының дамуы болып табылады. Жалпы дамуды психикалық , күш-қуаттық , құлықтық және адам тұлғасының басқа да салаларының дамуы деп ұғынуымыз керек.Қазіргі педагогикалық ғылшымында «оқыту» мен «даму» ұғымдары қатар алынып жүр.Оқыту бала дамуының негізі болып табылады.

Ойын-баланың қажетті әрекетінің бірі.Ойынды кіші мектеп жасындағы балалардың табиғаты керек етеді. Көрнекті педагог Мағжан Жұмабаев : «Бала ешуақытта іссіз отыра алмайтын болғандықтан , балаға ылғи пайдалы іс беріп отыру керек ...Сыныпта отырғанда баланың тез шаршауы оның ақылының жұмыс қылуынан ,әсіресе, тек отырудан, һауаның бұзылуынан. Сондықтан,сабақ уақытында балалар абайлы болмай бастаса,мұғалім дереу балаларды босатып, жүгіртіп, ойнатып,сыныптың һауасын жаңартуы керек. Бір сабақтың ішінде де балаларды тұрғызып , отырғызып, гимнастика жасатып,ән салдырып алуға болады.Мұндайда бала сергіп қалады»,-деп ойынның,қызғылықты жаттығулардың балалардың оқу әрекетін жандандырып, оқуға деген ынтасын арттыратын маңызды құрал екенін атап көрсетеді.

Жемістердің бәрі бар,

Бау бақшадан танып ал.

Ол үшін не керегін,

Берем әр зат дерегін:

Біреуін қағу керек,

Біреуін шағу керек,

Біреуін жару кещрек,

Біреуін қазу керек,

Біреуін үзу керек,

Біреуін үгу керек,

Біреуін жұлу керек,

Біреуін турау керек,

Біреуін турау керек,

Біреуін теру керек,

Біреуін тілу керек,

Біреуін аршу керек,

Біреуін қуыру керек,

Біреуін пісіру керек,

Шатастырмай айт,қане,

Ол қай жеміс аттары?

Қағатының –алма,

Шағатының-жаңғақ,

Жаратының-қарбыз

Оратының-тары,

Қазатының-картоп,

Үзетінің-жүзім,

Үгетінің-жүгері,

Жұлатының-қияр,

Турайтының-капуста,

Теретінің-шие,

Тілетінің қауын,

Аршитының пияз,

Қуыратын- күнбағыс ,

Пісіретін –асқабақ...

Міне,осы дұрысы.

Ал,қалайша бұрысы ?

Қарбызды қақпайсың,

Алманы шақпайсың,

Пиязды жармайсың,

Жаңғақты ормайсың,

Асқабақты қазбайсың,

Картопты жұлмайсың,

Капустаны үкпейсің,

Тарыны үзбейсің,

Жүгеріні турамайсың,

Күнбағысты термейсің,

Шиені тілмейсің,

Жүзімді аршымайсың,

Қауынды қуырмайсың,

Қиярды пісірмейсің.

Мұғалімдердің алдына қойылып отырған басты міндеттердің бірі – оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру және жаңа педагогикалық технологияны меңгеру. Осыған орай, Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңында «Білім беру жүйесінің басым міндеттерінің бірі – оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» - деп атап көрсетілген. Жаңа педагогикалық технология – мұғалімнің кәсіби қызметін жаңартушы және сатылап жоспарланған нәтижеге жетуге мүмкіндік беретін іс-әрекеттер жиынтығы. Жаңа технологияда басты міндет – оқушының оқу танымдық әрекетін жандандыра отырып, алға қойған мақсатқа толықтай жету. Оқыту үрдісін жандандыру оқушылардың оқу материалының теориялық мазмұнын игеру жөніндегі еңбекті тиімді ұйымдастыру және олардың тәжірибелік іскерлігі мен дағдыларын қалыптастыру болып табылады. Оқу үрдісінің тиімділігі мен сапасы мұғалімнің әдістемелік дайындығы және сабақ жүргізу тәсілдері мен әдістеріне, жаңа педагогикалық технологияларды игерулеріне тікелей байланысты болады.

• 
  Оқу үрдісін интенсивтендіруді жаппай қолға алу;
  
• 
  Оқушылардың сабақтастылығын болдырмау шараларын кешенді түрде қарастыру;
  
• 
  Оның ғылыми-әдістемелік, оқыту-әдістемелік, ұйымдастырушылық себептеріне үнемі талдау жасап, назарда ұстау;
  

• 
  Пәндік білім стандартымен жете танысу;
  
• 
  Оқу үрдісін ізгілендіру мен демократияландыруды үнемі басшылыққа алу.
  

• 
  Балаға ізгілік тұрғысынан қарау;
  
• 
  Оқыту мен тәрбиенің бірлігі;
  
• 
  Баланың танымдық күшін қалыптастыру және дамыту;
  
• 
  Баланың өз бетімен әрекеттену әдістерін меңгерту;
  
• 
  Баланың танымдық және шығармашылық икемділігін дамыту;
  
• 
  Әр оқушыны оның қабілеті мен мүмкіндік деңгейіне орай оқыту;
  
• 
  Барлық оқушылардың дамуы үшін жүйелі жұмыс істеу;
  
• 
  Оқу үрдісін оқушының сезінуі.
  

• 
  Оқушылар ойын кезінде бір-бірімен тілдік қатынасқа тез түсіп, бір-бірімен қарым-қатынасы артып, ұнамдық қасиеттері дамиды;
  
• 
  Оқулықта берілген материалдарды қызығып, ынта-жігерімен оқиды;
  
• 
  Оқушылардың арасында жарыс, бәсекелестік пайда болады;
  
• 
  Оқушының жеке тұлғалық қасиеттері пайда болады;
  
• 
  Оқушылар шығармашыл ойлауға дағдыланады.
  

1. 
   Ойын – мәңгілікке ұштасатын құбылыс. (Платон)
   
2. 
   Ойын – артық күштен арылу жолы. (Ж.Шиллер)
   
3. 
   Ойын балаларды ересек өмірге дайындайды. (К.Гросс)
   

Психологиялық тұрғыдан ойын:

1. 
   Әлеуметтік тұрғыдан ойлауды қалыптастырады;
   

б) Іс-әрекеттің бір түрі ретінде оқу және еңбекпен қатар тұрады;

в) Логикалық ойлаудан эвристикалық ойлауға үйретеді.

Өзімнің педагогикалық іс-тәжірибемде ойынды әдіс деп қарастырамын. Себебі әдіс секілді ойын кезінде оқушы мен оқытушының арасындағы байланыс туындап оқыту процесінде практиканы емес, стратегияны анықтайды. Біз ойынды іштей жөндей отырып оның мынадай элементтерін өзара тығыз байланыста болатынын атап көрсеткім келеді.

Ойын элементтері ойынның біртұтас құрылысын береді. Ойын құрылысында алдымен оқытудың мақсаты тұрады.
Менің сабақ берудегі негізгі мақсатым – әр оқушыны топқа бөліп, әрқайсысының өз мүмкіндіктерін толық пайдалана отырып, білімдерін көрсетуге толық мүмкіндік беру. Сабақта қолданылған оқытудың жаңа технологияларын оқушылардың білім сапасын арттыруға, пәнге деген қызығушылығын, сонымен бірге әр жеткіншектің іскерлігін, іздемпаздығын, байқау қабілетін жетілдіруге баулиды.

Оқу үрдісінде шығармашылық көңіл-күй туғызатын мұғалім мен оқушы арасындағы өзара сыйластыққа негізделген ізгілікті қарым-қатынас орнатуға тырысамын. Сондықтан оқушыға қысым көрсетпей, оларға деңгейлік тапсырмаларды таңдауына мүмкіндік беремін.

шапшаңдылыққа,сауаттылыққа тәрбиелеу.

Қуан, шаттан алақай,

Қуанатын күн бүгін

Қайырлы түн,қайрлы күн

Күліп шықты бүгін күн

-Бүгінгі сабағымызда серуенге шығамыз. Серуенге шығу үшін бәріміз де мынандай белгі болу

керек. Бұл не ?

• 
  Сағат
  
• 
  Сағатты қалай пайдаланамыз ?
  
• 
  Уақытты білу үшін ,бізге сағат керек. Сондықтанда сағат бізге қажет. Сағатқа қарап отырып, серуенді уақытында аяқтауымыз керек. Жолға ұранмен аттанамыз.
  

Салақтықтан қашайық

Қолға қалам алайық

Әдемі етіп жазайық

-Жақсы ұранымыз дайын болса, дәптерімізді ашып, күннің жадын жазып ,көркем жазу жазамыз.

Көркем жазу .

Қатар –қатар көк терек

Көкке бойлап өседі

Жапырағы көкпенбек

Сәнге бөлер көшені

Суреттер үлестіру :

-Ұранымыз дайын, енді әрі қарай жолға ататанымыз. Жолда кедергілер өте көп болады.

Сұрақтарға жақсы жауап беріп, тапсырманы дұрыс орындасақ , кедергілерден өтетін боламыз.

1-кедергіден өту үшін мен сіздергежұмбақ жасырайын.

1.Жаздай інге тығылып,

Жатқан қызыл түлкіні

Құйрығынан суырып

Әкелді әкем бір күні ( Сәбіз )

2.Сәбіз сөзінде неше әріп, неше дыбыс бар.

- 5 әріп 5 дыбыс

2- кедергіден өту үшін жылдың төрт мезгілін айтайық

-Күз , - Қыс , - Көктем , - Жаз.

• 
  Олай болса өтілген әріптерді есімізге түсірейік.
  
• 
  А,Т,П,Р,Л,Ғ,Н,И,О,Ш,
  
• 
  Өте жақсы