Ойынның мақсаты нақты әрі керекті көрнекіліктер мен материалдар күн ілгері дайындалып қойылуы керек

• 
  Ойынның мақсаты нақты әрі керекті көрнекіліктер мен материалдар күн ілгері дайындалып қойылуы керек;
  
• 
  Ойын ережелері оқушылардың түсінуіне оңай, қарапайым әрі шағын болуы тиіс;
  
• 
  Ойын жүру барысында мұғалім балалардың түгел қатысуын қадағалауымен қатар, олардың ойын үстінде шешім қабылдай алуларына, ойлана білулеріне жол көрсетуі қажет.
  
• 
  Басқа ұлт өкілдерінің балалардың қазақ тіліндегі сөздік қорын дамыту, қазақ тілінде сөйлесе білуге үйрету.
  
• 
  Сөздің дыбыстық құрамын дұрыс айтуға үйрету.
  
• 
  Диалог түрінде сөйлесу дағдыларын дамыту.
  
• 
  Қысқа өлең, тақпақ, мақал-мәтел, жаңылтпаштар жаттап айтуға үйрету.
  
• 
  Балалардың ой-өрісін, дүние танымын кеңейту. Зейін, сезімін қабылдау әрекеттерін дамыту.
  
• 
  Айналадан, табиғаттан, күнделікті өмірде көрген-білгенін қазақша айтуға үйрету.
  
• 
  Қазақ тілінде сөйлесуге, тілді құрметтеуге, сүйіспеншілікке, достыққа, жолдастыққа тәрбиелеу.
  

• 
  Ойын арқылы сөздік қорды молайту;
  

• 
  Тірек сызбалар бойынша сөйлемдер құрастыра білу;
  
  
• 
  Сөздік қорды монолог, диалог арқылы нығайту;
  

• 
  Мемлекеттік тілде еркін  сөйлей білу;
  

• 
  Тілдің грамматикасын дұрыс сақтау дағдысын қалыптастыру;
  

• 
  Ұлтымыздың салт- дәстүрлерінің элементтерін ұғындыру;
  
  
• 
  Мәдениет нышандарын қалыптастыру ( амандасу, сәлемдесу)
  
  

Халық даналығында былай деп айтылған: «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте». Біздің Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев әр азаматқа өз тілінде сөйлеуге, салт – дәстүрін сақтауға мүмкіндік береді. Кез келген халықтың ұлттық қазынасы тіл болып табылады.Әрбір халықтың тілінде оның ұлттық дәстүрінің, сана-сезімінің, ойлау тәсілінің, мінез- құлқы белгілері көрініс табады. Ал тілді, тіл мәдениетін игеру баланың сәби шағынан іске аса бастайтын, біртіндеп жетілетін үрдіс. Олай болса, баланың тілін дамыту жұмысы отбасынан, балабақшадан бастап жүйелі түрде жүргізілуі тиіс. Балабақшада қазақ тілін оқытудың қай түрін алсақ та, ол оқыту, үйрету үрдісінің бүкіл жүйесін қамтиды. Балалардың ақыл-ойына, қабілеттерінің дамуына жетудің бірден – бір жолы – өзара тілдік қарым-қатынас. Әр баланың табиғи қабілетін ескере отырып, балаға көмекші әрі сүйемелдеуші болып, әрдайым жанында достық қарым-қатынаста болсақ, оқыту мазмұнын жаңғыртуға, әрі тиімді әдіс-тәсілдерді кеңірек қолдануға еркін жол ашады. Сонымен қатар қазақ тіліне үйреткенде балалардың жас ерекшелігін ескеру әдіс-тәсілдерді таңдаумен сай келеді, сабақ өткізгенде бірінші орынға ойын және ойын түрлері қойылады Орыс педагогы В.А.Сухомлинский: «Ойын баланың алдынан өмір есігін ашып, оның шығармашылық қабілетін дамытады, ойынсыз ақыл-ойдың қалыптасуы мүмкін де емес.Баланы тапқырлыққа, өжеттікке, батылдыққа, шапшаңдыққа, ептілікке, байсалдыққа үйрететін де осы ойын» деген екен. Баланың шаршауын сейілтіп,қызығушылығын арттыратын тек ойын элементтері болып саналады. Ойын баланы бірігіп жұмыс істеуге бағыт береді, іздендіруге дағдысына қалыптастыруына мүмкіндік туғызады. Сонымен бірге топ ішінде ойнайтын ойындар мен іс-әрекеттер арқылы да оқытуға болады.Сабақта  мынадай ойындарды ойнауға болады:

1.Сиқырлы қоржын. (тақырыптар: «Жемістер», «Көкөністер», «Ыдыс-аяқ»

«Ойыншықтар» т.б.)

2.Үйде кім жоқ?  (тақырып: «Отбасы мүшелері»)

3. Аудармашы. (барлық тақырыптарға келеді.Мұғалім сөзді қазақша айтса бала орысшаға аударады,немесе мұғалім орысша айтып қазақша аудармасын сұрайды)

4.Не жоқ? (Тақырыптар : «Үй жануарлары», «Жабайы жануарлар», «Киімдер» т.б.)

5. Кімнің дауысы? (Барлық тақырыптарға қолданауға келеді.Бір бала ортаға шығып теріс қарап тұрады,мұғалім келесі бір баланы шақыртып өтілген тақырып бойынша бір сөзді айтуды сұрайды,бірінші бала кімнің дауысы екенің айтып және сол сөздің суретін көрсетеді)Бұл ойындар балалардың танымын кеңейтіп, білім мен білік шеберліктерінің жан-жақты дамуына, қалыптасуына,сөз іскерліктерін меңгеруіне көп көмектеседі. Ұлы Абай атамыз айтқандай «Ойын ойнап, ән салмай, өсер бала болма?» деп баланың өмірінде ойын ерекше орын алады.

Сондықтан бағдарлама бойынша  бекітілген оқыту үрдісінде ойын  түрлерін сабақ үрдісінде үнемі пайдалнып отыру керек

Мақалдарға сүйене отырып,«Ойын»-адам мінез-құлқын өзі басқарумен анықталатын қоғамдық тәжірибені қалыптастыруға арналған іс-әрекеттің түрі болып тұр деуге болады.Қазақ тілін оқытуда ойын түрлерін мынадай мақсатта қолдану тиімді.

1. Балалардың тыңдау  зейінің қалыптастырып сөздерді дұрыс айтуға дағдыландыру

2.Балалардың сөздік қорын молайтып,оны дұрыс қолдана білуге үйрету.

Қорыта келгенде, ойын – балалардың негізгі іс-әрекеттерінің бір түрі. Бала өмірі ойынға байланысты. Бала ойынсыз өсіп өркендей алмайды. Бұл – өмірдің заңдылығы. Қазақ тілі сабағында ойын элементтерін пайдалана отырып балалардың ауызекі сөйлеу тілін дамыт

Қорыта айтқанда, ойын арқылы балалардың танымдық қызығушылығын арттыру ,сөздік қорын дамыту, өз ойын қазақ тілінде еркін жеткізу.Қазақ тілі еліміздің мемлекеттік тілі.Тілді қастерлеу , үйрену-әр Қазақстандықтың парызы.

 «Кім болам?» ойыны.

 «Кімге не керек?» ойыны.

      Тіл дамыту сабағында «Киімдер» тақырыбы бойынша  

 Шарты: Бірнеше киімдердің суреттерін тақтаға ілдім, бала өзі қалаған киімді алып жылдың қай мезгілінде киетіні жөнінде әңгімелейді.

       Сонымен қатар, математика сабақтарында да ойынды көп пайдалануға тырысамын.

 «Қашқан сандар», «Кім алғыр», «Алдыңғы көршісін тап», «Қай сан жоқ», «Апта күндері сапқа тұрыңдар», «Поезд құрастыру» т.б ойын түрлерін пайдаланамын.

      Сауат ашу сабағында «Ғарышқа ұшу» ойынын жүргіздім.

 Шарты: Балаларға қағаздан сәндеп жасалған зымыран үлгісі көрсетіледі де, кім ғарышқа ұшқысы келсе, мұндағы тапсырмаларды дұрыс орындау. Тапсырмада жұмбақтар шешу, санамақтар айту, сөздерді оқу.

 Ойын мақсатында балалардың білімге құштарлығын арттыру.

       «Сөз ойла, тез ойла», «Алма теру», «Көкөністер жинау», «Кім білгіш» ойындарын үнемі пайдаланамын. Ойын шарты: Мен дауысты дыбысты атасам, екі қолдарыңды жоғары көтеріп шапалақтау, ал дауыссыз дыбыстарды атасам еңкейіп шапалақтау. «Алма жинау» ойынында алма ағашының суреті, жемісімен ілінеді. Әр алманың артында дыбыс таңбасы (әріп) жазылған, сол дыбысқа сөз құрау.

 Шарты: бала сипап сезу арқылы не екенін табады.

«Бағдаршам» ойынында мұғалім жасыл түсті көрсеткенде балалар жүреді. Сарыны көрсеткенде алақандарын соғады, қызыл түсте тыныштық сақтайды.

Пайданылған әдебиеттер:

• 
  1.Бастауыш сынып оқыту.Алматы, 2010 ж. барлық пәндер бойынша
  
• 
  2.Бастауыш мектеп Алматы, 2003 №9
  
• 
  3.Бастауыш мектеп Алматы,2001 № 3
  
• 
  4.Қазақстан мектебі Алматы, 2001 № 3
  
• 
  5. Бастауыш сыныпта оқыту Алматы,2011 № 1
  
• 
  6. Қазақ тілі (дидактикалық материалдар) Алматыкітап 2010 ж.