Органикалық дүниенің алуан түрлілігі

Органикалық дүниенің алуан түрлілігі

Органикалық дүниенің алуан түрлілігі

Сүтқоректілер – жануарлардың хордалылар типіне жататын, құрылысы жоғары сатыдағы омыртқалы жануарлар класы. Сүтқоректілерге ұрпағын тірі туып, сүтімен асырайтын жылықанды жануарлар жатады. Қазіргі кезде сүтқоректілердің 5000-ға жуық түрлері жер шарының барлық аймақтарында кеңінен таралған. Олар түрлі табиғи орта жағдайларында (суда, аспанда ұшып жүріп, жер астында, құрлықта, ағаш басында) тіршілік етеді.

Құстар — жылықанды омыртқалы жануарлар (омыртқасы бар жануарлар). Олардың қауырсындары жылуды сақтауға және ұшуға көмектеседі. Олар артқы екі аяқтарымен жүреді, ал алдыңғң аяқ-қолдары қанаттарға айналған. Құстардың барлығы жұмыртқа салады. Құстардың денелері жеңіл болғанымен, мықты және ұшуға ыңғайлы болады. Дегенмен ұшпайтын құстар да кездеседі. Құстар 2 класс тармағына: бір ғана отряды бар кесірткеқұйрықтылар (жойылып кеткен) және 34 отрядқа бірігетін 9 мыңдай түрі (оның 28 отряды осы кезде де кездеседі) желпуішқұйрықтылар немесе нағыз құстар деп бөлінеді.

Балықтар (лат. Pisces) — негізінен судағы тіршілікке бейімделген жануарлар. Жүзу жағынан олар өзге жануарлардан асып түседі; балықтар өкпе арқылы емес, желбезек арқылы тыныс алады. Балықтар тұзды суларда (мұхиттарда), не болмаса тұщы суларда (өзен – көлдер мен су қоймалары) тіршілік ете алады. Жыланбалық сияқты кейбір балықтар тұзды суда да, тұщы суда да өмір сүреді. Теңіз балықтары тұщы су балықтарыннан әдетте ірілеу болып келеді.

Жәндіктер немесе бұнақденелер немесе шыбын-шіркейлер – буынаяқтылар типіне жататын омыртқасыз жануарлар класы.

Қосмекенділер (Amphіbіa) – хордалылар типі, омыртқалылар тип тармағының бір класы. Қосмекенділердің 2 класс тармағы: доғаомыртқалыла (Apsіdospondylі) жұқаомыртқалылар (Lepospondylі), 3 отряды (құйрықсыз қосмекенділер, құйрықты қосмекенділер және аяқсыз қосмекенділер), 25 – 30 тұқымдасына бірігетін 4 мыңнан астам түрі белгілі. Тропиктік, субтропиктік және қоңыржай аймақтарда таралған. Көпшілік түрлері сырттай ұрықтанады

Бауырымен жорғалаушылар , рептилиялар (Reptіlіa) – омыртқалы жануарлардың бір класы. Ежелгі бауырымен жорғалаушылар – котилозаврлар орта тас көмір кезеңінде қарапайым, қосмекенді стегоцефалдан тараған. Котилозаврлардан триас кезеңінің аяғында аң тәрізді бауырымен жорғалаушылар тобы –сүтқоректілердің алғашқы түрлері шықты. Бауырымен жорғалаушылардың ең жақсы дамыған кезеңі – мезозой. Бұл кезде ихтиозаврлар, мозазаврлар, птерозаврлар (ұшқыш кесірткелер), динозаврлар тараған.

Жануарлар табиғаттың ажырамас бір бөлігі болып табылады. Жануарлардың 2 млн – ға жуық түрлері белгілі. Жануарлар дүниесін құрылысының ерекшеліктеріне және тіршілік әрекеттеріне байланысты 2 топқа бөледі. Олар біржасушалылар және көпжасушалылар

Тірі организмдер

Тірі организмдер

(қоректену типіне қарай)

Автотрофты Гетеротрофты

организмдер организмдер

Өсімдіктер Жануарлар Адамдар

Саңырауқұлақтар

АВТОТРОФТЫ

АВТОТРОФТЫ

организмдер

ГЕТЕРОТРОФТЫ

организмдер

Суреттегі жануарларды қоректену типіне қарай топтастыр және ата:

Тірі организмдер

Тірі организмдер

Өсімдікқоректі Жыртқыштар

Өлексеқоректі Симбионттар

Паразиттер

Симбионттар – бірлесе отырып қоректенетін организмдер

Симбионттар – бірлесе отырып қоректенетін организмдер

Симбио́з ( греч. συμ- — «бірге» и βίος — «тіршілік») —организмдердің өзара пайда келтіріп, ұзақ уақыт немесе тұрақта түрде тіршілік етуі .

Селбесіп тіршілік ету –

бірнеше түрлер

дің бірігіп

тіршілік етуі.

Актиния мен

крабтың өзара селбесуі

Паразиттер – бір организмнің екінші бір организмді қорек және мекен ретінде пайдаланып тіршілік етуі.

Паразиттер – бір организмнің екінші бір организмді қорек және мекен ретінде пайдаланып тіршілік етуі.

Жыртқыш өсімдіктер.

Жыртқыш өсімдіктер.

Дарлингтония Шықшылдық Шыбынжұт

Жыртқыш жануарлар

Өсімдікқоректі жануарлар