Өсімдік шаруашылығы практикумы қайта өңделіп, толықтырылып екінші шығарылуы
жүктеу/скачать 13,01 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сретенский 1-6
- Сары түйежоңышқаның сорттары: Алыпеевский
- Колдыбанский
- Карабалыкский
- Сарбас
Ақ түйежонышқаның сорттары: Ақбас - Қазақ АШҒЗИ-да шығарылған. Сабағы биік (71-98 см), орташа дәрекі, орташа бүтақты, қысқа жөне қуаңшылыққа төзімділігі жоғары. 1000 түқымның массасы 2,6 г, 1989 (1,8,11). Медет - Сібір АШҒЗИ-да шығарылған. Жақсы бұтақтанатын (4-6 сабақ) өсімдік, биіктігі 110-180 см тік өсетін бүта қалыптастырады, 1000 түқымның массасы 2,0-2,4 г. ерте пісетін сорт. Көктемде жөне шабылғаннан кейін жақсы өседі. Қысқа және қуаңшылыққа төзімділігі жақсы, 1972 (12). Сретенский 1-6 - Забайкал АШҒЗИ-да шығарылған. Өсімдік жақсы бүтақтанған (4-7 сабақ), биіктігі 150-350 см, жапырақтануы 35-48%, сорт орташа мерзімде піседі, көктемде жөне шабылғаннан кейін жақсы өседі, қысқа және қуаңшылыққа жоғары төзімділігімен ерекшеленеді, 1973 (1,12). Шавекен - Ақтебе МАТС-да шығарылған, өсімдігі жақсы бүтақтануымен (10-15 сабақ) ерекшеленеді жөне биіктігі 60-95 см бүта қалыптастырады, сабақтары нөзік, жіңішке. Сорт суыққа жөне қуаңшылыққа жоғары төзімді, ерте піседі, 1986 (2,3,4,11). Сары түйежоңышқаның сорттары: Алыпеевский — Башқұртстанның Альшеев ауданының Антонов атындағы ұжымшарында шығарылған, өсімдігі 2-3 сабақ түзетін биіктігі 140 см тік өсетін бұта құрайды, жапырақтануы 49-52%. Көктемде жөне шабылғаннан кейін жақсы көктейді. Қыстың суығы мен қуаңшылыққа өте төзімлігімен ерекшеленеді, 1968 (1,2,7,12). Колдыбанский — Орал МАТС-да шығарылған. Өсімдігі 2-5 сабақ түзетін өлсіз құламалы биіктігі 124 см дейін баратын бұта қалыптастырады. Сорт қуаңшылыққа жоғары және қыстың суығына орташа төзімділігімен ерекшеленеді. Көктемде жақсы, ал шабылғаннан кейін нашар көктейді, 1973 (4,6,11). Карабалыкский - Қарабалық МАТС-да шығарьшған. Өсімдігі шашыраңды, биіктігі 120-135 см бұта түзеді, жапырақтануы 45-49%. Сорт қысқа, қуаңшылыққа төзімді, 1978 (9). Омский скороспелый - Сібір АШҒЗИ-да шығарылған. Сабағының биіктігі 55-84 см, жапырақтануы 47-62%. Сорт қыстың суығы мен қуаңшылыққа жогары төзімділігімен ерекшеленеді, 1991 (1,11,12). Сарбас - Қазақ АШҒЗИ-да шығарылған, 1994 (1,9). БЕДЕ - КЛЕВЕР - ТИҒОЬШМ Беде (ТгііЫіит) туыстығына 300-дей түрлер кіреді. Егістікте 3 түрі-қызыл (Тг. ргаіеше), қызғылт (Тг. һуЬгісіит) және ақ (Тг. герепз) қолданылады. Қазақстанда қызыл беде ғана-көпжыддық шептесін есімдік-өсіріледі. Оның тамыр жүйесі-кіндікті, күшті бұтақтанған, 1,5-2,5 м топырақ қабатына бойлайды. Беденің сабақтары әлсіз дамыған орталық өркеннен және оның қолтықтарындағы бүршіктен шығатын көптеген ұсақ өркендерден құралады, олар көтерілмелі, биіктігі 40-100 см, бір өсімдіктегі сабақтар саны 25-30. Жапырақтары үштік, жапырақшаларда үшбұрышты ақшыл дақтар болады. Гүл шоғыры-шар төрізді немесе ұзынша жүмыргүл. Гүлдері ұсақ, аяқшасы жоқ, күлтешесі қызғылт-күлгін түсті. Жемісі-біртүқымды бүршаққап, кейде қостүқымды. Түқымдары ұсақ, бір бүйірлі, жүрек пішінді, сары немесе күлгін түсті, 1000 түкымның массасы 1,7-1,8 г (60,61-сурет). Қызыл беде-ылғал суйгіш, қысқа төзімді, жылуға қажетсінуі шамалы, сортандарды нашар көтереді. Барынша көп тарағаны біршабысты жөне оңтүстік қосшабысты түр тармақтары, олардың айырмашылық белгілері негізгі сабақтағы буын аралықтарының санына байланысты: біршабысты бедеде 7-9 және одан да көп, ал қосшабыстыда орта есеппен 5-7 дана шамасында. Қазақстанда қызыл беде жыддық орташа ылғал мол түсетін (450-550 мм), Шығыс Қазақстан, Алматы облыстарының тау бөктері және таулы аудандарында өсіріледі. Қазақстанда қызыл беде жылдық орташа ылғал мол түсетін (450-550 мм), Шығыс Қазақстан, Алматы облыстарының тау бөктері және таулы аудандарында өсіріледі. 
жүктеу/скачать 13,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|