Өсімдік шаруашылығы практикумы қайта өңделіп, толықтырылып екінші шығарылуы

Итқонақ-біржыддық мал азықтық өсімдік, қоңырбастар (астық) тұқымдасына, мысыққүйрық туыстығына жатады. Мысыққұйрық туыстығы 100-ден аса түрлерді біріктіреді. Мәдени мысыққүйрық түрлерінен барынша кең тарағаны бастанған немесе мысықұйрықты тары ол екі тұр тармағына-итқонақ және қонақтары-ажыратылады.

Итқонақтың' тамыр жүйесі шашақты, 1,0-1,5 м топырақ қабатына бойлайды, ауа тамырларын да түзе алады. Биіктігі 0,5-1,5 м сабағы тік өседі, бұтақты, цилиндрлі, түксіз, ашық-жасыл түсті немесе әлсіз боялған, іші қуыс, сортына байланысты буынаралығының саны 4-16. Өсімдік жиілігіне қарай түптенуі 5-тен 30-ға дейін. Жапырақтарының "құлақшасы" жоқ және қынабы жалаңаш, жапырақ саны 9-22, ұзындығы 16-50 см, ені 1-3 см. Гүл шоғыры-масақ тәрізді сіпсебас, ұзындыгы 6-25, ені 1-4 см, әлсіз конус тәрізді, цилиндр немесе ұршық пішінді, қысқа бұтақты (0,5-2,5 см), тығыз орналасқан бүтақтарда ұсақ масақшалар мен аратісті қылшықтар бар. Масақшалар біргүлді, ұсақ, түксіз, ұзынша-эллипс тәрізді немесе сопақша-домалақтау-эллипс пішінді. Жемісі-дән, сабан түсті, сары, күрең-қызыл жөне қара, ұзынша-эллипс немесе сопақтау, домалақтау-эллипс пішіңці, 1000 тұқымның массасы 1,5-3,1 г.

Итқонақ негізгі екі экологиялық топқа бөлінеді: таулы құрғақ аңғарлы қуаңшылыққа төзімді, тез піседі, биіктігі шамалы өсімдік; ойпаң, суармалы жерлерде кеш піседі, биік өседі, қуаңшылыққа төзімділігі нашар, қатты сабақты өсімдік (71-сурет).

71-сурет. Бастанған тары: 1,2-егін көгі мен толысу кезендеріндегі қонақтары; 3-масақ төрізді шашақ; 4,5-қонақтарының масақшасы мен дөні (сол жақта-үлкейтілген); 6,7-егін көгі мен дәнінің толысу кезеңіндегі итқонақ; 8-итқонақтың шашаш; 9,10-итқонақтың масақшасы мен дөні.