Даму кезеңдері. Мынадай кезеңдерді ажыратады: тұқымның өнуі-ұрықтық тамырша шығады, егін көгі (көктеу)-біршші жапырақтың пайда болуы, үшінші жапырақ кезеңі-өсімдіктің толық фотосинтез есебінен қоректенуге көшуі, бұтақтануы-төменгі жапырақтар қолтығынан бүйір өркендерінің (өгей бұтақтардың) шығуы, түтікке шығу-топырақ бетінде төменгі сабақ түйінінің
. 49-сурет. Жұгері дәнінің бой кесіндісі: 1-қабығы; 2-мүйізді эндосперм; 3-ұнды эндоспсрм; 4-қалқан (щиток); 5-қалқанның сору бөлігі; 6-тамыр; 7-тамыр қынабы; 9-бүршік жас жапырақтарымен.
буынның) пайда болуы, 7,9,11-жапырақтар кезеңі-әрқайсыларының пайда болуымең ажыратылады, шашақтану-жоғарғы жапырақ қолтығынан сіпсебастың (шашақтың) шығуы, шашақтың гүлденуі-тозаңдықтардан тозаңдардың шашыла бастауы, собықтың гүлденуі-орауыш астынан жіпті бағаналардың (аналықтардың) пайда болуы, дәннің сүттене пісу күйі-орауышы (қабығы) жасыл, дәнде сүттің пайда болуы, дөннің қамырланған күйі-эндосперм қамыр консистенциясьюа ие болады, хлорофил бүзылган жөне орауыштарда аздап сақталган, балауызданып пісу-орауыштар сарғайып кебеді, собық ортасындағы дәндер балауыз консистенциясына енеді, толық пісу-дөндер қатаяды, өсімдік кеуіп сарғаяды.
50-сурет. Әртурлі жүгері түр тармақтары дәндеріндегі ұнды және мүйізді эндосперм бөліктерінің ара қатынасы (бой қимасы);
1-тіс тәрізді; 2-кремнийлі; 3-крахмалды; 4-жарылмалы арпалы; 6-қанттық.
75-кесте Жүгері түр тармақтарының айырмашылық белгілері
Белгілері
|
Тіс төрізді
|
Крменийлі
|
Крахмал-
|
Тіс тәрізді
|
Қантты
|
Жарылма-
|
Крахмал-
|
Балауыз
|
Қабықты
|
|
|
|
ды
|
қремнийлі
|
|
лы
|
ды-қантты
|
тәрізді
|
|
Эндосперм
|
Дәннін
|
Дәннің
|
Жоқ, немесе
|
Күшті
|
Күшті,
|
Күшті
|
Дәннің
|
Дәннің
|
Күшті
|
нің мүйіз
|
бүйірлерін-
|
айналасын-
|
дән төбесінде
|
дамыған.
|
дамыған
|
дамыған
|
айналасын-
|
айналасын-
|
дамыған
|
тәрізді
|
де дамыған
|
да дамыған
|
өлсіз
|
өдетте бүкіл
|
өдетге бүкіл
|
өдетте бүкіл
|
да күшті
|
да күшті
|
|
бөлігі
|
|
|
дамыған
|
Дәнді
|
Дәнді
|
дәнді
|
дамыған
|
дамыған,
|
|
|
|
|
|
толтырған
|
толтырған
|
толтырған
|
|
жылтыр
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
емес
|
|
Эндосперм
|
Дәннің
|
Дәннің
|
Күшті
|
Дөннің
|
Жоқ
|
Жоқ
|
Дәннің
|
Дәннің
|
Жоқ
|
нін үнды
|
ортасында
|
ортасында
|
дамыған,
|
ортасында
|
|
немесе
|
ортасында
|
ортасында
|
|
(крахмал-
|
ғана және
|
ғана
|
өдетте бүкіл
|
|
|
ұрық
|
ғана
|
ғана
|
|
ды) бөлігі
|
төбесінде
|
|
Дәнді
|
|
|
маңында
|
|
|
|
|
|
|
толтырған
|
|
|
әлсіз
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дамыған
|
|
|
|
Дән және
|
Ұзынша,
|
Домалақ
|
Домалақ
|
Бұрыс (ми)
|
Домалақ
|
Бұрыс (ми)
|
Домалақ
|
Ұзынша
|
Домалақ
|
оның
|
тегіс бетті,
|
тегіс жөне
|
тегіс бетті,
|
пішінді
|
немесе
|
пішінді
|
тегіс
|
келген беті
|
тегіс
|
төбесінің
|
шеттерін-
|
жылтыр
|
собықтың
|
беттері
|
ұзынша
|
беттері
|
күңгірт-ақ
|
тегіс
|
бетгі,
|
пішіні
|
де ойықты
|
бетті
|
ортасындаш
|
әжімден-
|
домалақ
|
әжімденген
|
түсті
|
|
күңгірт-
|
|
|
|
дәндердің
|
ген
|
беттері тегіс,
|
|
|
|
ақ түсті
|
|
|
|
тебесінде
|
|
төбесі
|
|
|
|
|
|
|
|
кішірек ойық
|
|
домалақ-тау
|
|
|
|
|
|
|
|
бар
|
|
немесе қүс
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тұмсығы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тәрізді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
үшкірлен-ген
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
күрішті
|
|
|
|
|
Дәннін
|
Ірі
|
Негізінен
|
Ірі
|
Ірі
|
Негізінен ірі
|
Ұсақ
|
Ірі
|
Ұсақ
|
Ұсақ
|
ірілігі
|
|
ұсақ
|
|
|
тұқымды
|
тұқымды
|
|
|
|
|
|
тұқымды
|
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |