Өсімдіктерді химиялық қорғау пәнінің дәрістері
жүктеу/скачать 77,29 Kb.
|
Өсімдікті химиялық қорғау дәрістер (копия)
| Сулайтын ұнтақтар
Сулайтын ұнтақтар, әдетте ұнтақтәрізді препараттар, оларды сумен сұйылтқанда ұстамды суспензиялар түзіледі. Әртүрлі беткі қабаттарда суспензиямен бүркігенде, дустпен тозаңдануға қарағанда, олар өте тиімді. Тұрғын үйлерде масаға, шыбынға қарсы тозаңдану арқылы жасалатын дезинфекциялар жарамсыз. Шаң тәрізді препараттар өңделген қабатта онша сақталмайды, сондықтан суспензиялар қолданылады. Мысалы: жемістің беткі қабатында эмульсиялы препараттар жеміске оңай енеді және удың қалдық мөлшері де сақталуы мүмкін. Ал суспензиялар жемістің беткі қабатында сақталады, бірақ оның ішіне тереңдей енбейді, яғни оңай жуылады. Пестицидтердің сулайтын ұнтақтарына келесі негізгі талаптар қойылған. Оларды сақтағанда төзімді болады және нығыздалмауы керек; тез арада тұрақты суспензиялар түзіледі; бүркілетін заттарды жақсылап сулап, олардың беткі қабатында суспензияның тез жайылуын қамтамасыз ету керек. Суспензияның бөлшектері беткі қабатта ұзақ немесе тез уақытта сақталуы препараттың жоғары тиімділігіне байланысты. Негізгі жағдайлардың бірі ретінде, суспензияларды тиімділігіне қарай зиянкестерге, өсімдіктердің ауру тудыратын қоздырғыштарына және арамшөптерге қарсы қолдану препараттың жоғары дисперстілігі (ұнтақ ұсақ болған сайын, препарат тиімді) болып табылады. Жоғары тиімді сулайтын ұнтақтардың мөлшері 3 мкм-ге дейін болатын 80% бөлшектерді құрайды. Сулайтын ұнтақтар негізінен үш топқа бөлінеді: әсер етуші заттарының құрамы жоғары болатын препараттар (60-тан 90%ға дейін), орташасы (30-дан 60%-қа дейін), төменгісі (30%-ға дейін). Сонымен қатар өте көп қолданылатын сулайтын ұнтақтардың құрамы 70-80% әсер етуші заттары табылған. Сулайтын ұнтақ құрамында әсер етуші заттан басқа толтырғыш, диспергатор және әртүрлі қосалқы заттар (стабилизаторлар, жапсырғыштар, бояулар, қабыршақтүзгіштер және т.б.). Сулайтын ұнтақтардың сандық және сапалық құрамдары препараттың алғашқы әсер ететін табиғатына тәуелді және кең көлемде өзереді. Әдетте, сулайтын ұнтақтардың құрамында 10-90% пестицид, 2-10% диспергатор, 100% -ға дейін толтырғыштар болады. Кейде өңделген қабатта препараттың ұстамдылығын жоғарылату үшін арнайы жапсырғыштар енгізеді. Егер пестицид сулайтын ұнтақта біртіндеп ыдыраса, оған стабилизаторлар қосады. Құрамында жоғары әсер етуші заты бар препараттарды дайындау үшін таза өнімдер, яғни майлы қоспаларсыз, тығыздығы аздап төгілген толтырғыштар қолданылады. Силикагелдің тығыздығы 0,15 г/см3 төгілген арнайы сорты ұсынылады. Сонымен қатар басқа гидрофилді толтырғыштар - алюминий гидроксиді, кальцидің синтетикалық силикаты, ақ күйе және т.б. Егер препараттың әсер етуші затының балқу температурасы жоғары болса және жақсы үгітілсе, сулайтын ұнтақтарды толтырғышсыз жасауға болады. Диспергатор ретінде әртүрлі детергенттер (синтетикалық жуғыш заттар) және олардың қоспасы, оның ішінде сілтілі металдардың сульфонаттары, кальций, натрий алканбензолсульфонаттары, сілтілі металдардың алкилсульфаттары, полиэтилен- және полипропиленгликолдердің алкилденген эфирлері (заттарының түрлері - ОП-7, ОП-10), натрий лигнинсульфонаттары және басқа металдар. Соңғысы жапсырғыш ретінде пайдаланылады. Қабыршақтүзгіштер карбоксиметилцелюллоза ретінде, ал крахмал әртүрлі жағдайда қолданылады. Жоғары концентрленген сулайтын ұнтақтар пестицид қоспаларымен, толтырғыштармен және басқа да компоненттермен бірге коллоидты диірменде үгітіледі. Жоғары дисперсті ұнтақтар ауалы-сорғалап ағатын диірменде үгітіліп алынады. Ал шар тәрізді диірменде өте үлкен ұнтақтар түзіледі; бұл жағдайда ылғалды ұнтақты кептіріп, екінші рет үгіткен қанағаттанарлық нәтижелер береді. Егер заттар ауамен қосылса, қауіпті жарылғыш шаңдар түзіледі, үгітуді атмосферада азотпен немесе көміртегі диоксидпен жүргізеді, мысалы күкірттің сулы ұнтағын жасайды. Пестицидтерді сулы ерітінділерден тұндыру жолымен алғанда, сулы ұнтақтарды дайындау үшін ұнтақтау схемасын қолданбауға болады. Осы жағдайда тұндырылған және жуылған пестицидке керекті компоненттердің барлығын қосады және оны тозаңдатылған кептіргіште кептіреді. Бұл әдіс арқылы көптеген фунгицидтрден сулы ұнтақтарды алуға болады. Сулайтын ұнтақтарға мынадай препараттар, яғни концентрленген суспензиялы немесе бірнеше сулы пестицидтер және минералды майлар ұсынылады. Мұндай суспензия суды сұйылтқаннан кейін пайда болады. Оған жүгерінің арамшөптеріне қарсы қолданылатын примэкстра препараты мысал бола алады. Ол препарат метолахлордың (330 г/л) және атразиннің (170 г/л) суспензия формасында шығарылады. Көп жағдайда минералды майлар өсімдіктердің арамшөптеріне қарсы қолданылатын препараттардың белсенділігін жоғарылатады. Осындай суспензияларды алу үшін, ерітінділердегі әсер етуші заттарды тұндыру арқылы стабилизатордың немесе ортаға керек болатын ерітіндімен үгітеді. Суспензияның жаңа алынған формаларынан микротүйіршіктер пайда болады және олар суда ыдырап, ұстамды суспензия түзеді. Мұндай препараттарды қолданған өте ыңғайлы. жүктеу/скачать 77,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|