Өзін-өзі бақылау сұрақтары

1. 
   Педагогтың дүниетанымдық позициясы қандай?
   
2. 
   Педагог пен тәрбиеленушінің өзара қатынасы қандай?
   
3. 
   Педагогикалық өзара әрекеттесу типтері дегеніміз не?
   
4. 
   Педагогқа қажетті іскерліктер
   

1. 
   Өзара әрекет формаларының типологиясы
   
2. 
   Өзара әрекетті ұйымдастыру формалары
   

Қосымша білім беретін мекемелерде ағарту ісін ұйымдастырудың өзіндік формасы сонымен қатар экскурсия мен кино,видео т.б. қараудың маңызды элементі әңгіме.Әңгіме бұл тек ақпарат,тәжірибе,норма,мәдениет құндылықтарымен алмасу ғана емес,сонымен қатар өзің және қоршағандар үшін өзінің психологиялық сапаларыңды ашу.Бұл ерекшеліктер әңгіме баланың интеллектуалдық және тұлғалық дамуының күшті әдісі болып табылады деп тұжырымдауға мүмкіндік береді.Оның негізінде диалогтық қатынас жатыр, онда тыңдаушы немесе сөйлеуші жоқ,қатынасушылардың барлығы белсенді:Әңгіме барысында әр оқушы ақпараттыалады және ұсынады,осы кезде олардың ес,ойлау,зейін процестері жақсара түседі.Әңгіменің сәттілігі екі қатынасушының бірін – бірі қабылдауына,алғашқы қатынас орнатуына тәуелді.

Әңгіме барысында педагог үшін әлеуметтік қабылдау стереотиптерініңықпалына түспеу маңызды.Екінші стереотип – педагогикалық көптеген педагог – практиктер әңгіме - өлендетілген дәріс деп есептейді.Шындығында әңгіме педагогтың аудиторияға ақпарат беруі емес,әңгімелесушілер арасындағв пікір,позиция алмасу.Педагог әр қатынасушының пікірін тыңдау дайын болуы керек.И.М.Юсупов әңгіме барысында үш кезеңге бөледі:1)әңгіменің басы.2)ақпарат алмасу.3)қандай да бір шешім қабылдау.Педагогикалық әңгіме әдетте тақырып және міндеттермен таныстырудан басталады.Балалар әңгімеге белсенді қатынасу үшін стиул беру,яғни ашық түде сұрақтар қойылуы керек.Әсіресе әңгіменің тақырыбын ұстану үшін сұрақтар және ойлануды талап ететін сұрақтар қойылады.

Әңгіме барысында баланың біреуі өзіне назар бөлгізуі үшін әңгімені тақырыптан ауытқытатын тақырыпта болады.Онда балаға бір жақты жауапты талап ететін ж абық сұрақ қойылады.Әңгіме кезінде педагогтан пікірді нығайту немесе өзгерту талап етілетін жағдай туындауы мүмкін.Бұл үшін келіспеушілік нейтрализация мен тезистердің аргументциясының түрлі тәсілдері қолданылады.Айналасында қарама – қайшы пікірлер қалыптасатын,жастар ортасындағы өзекті тақырыптарды талқылау үшін пікір талас сияқты ағарту жұмысының формасы қолданылуы мүмкін.Пікір – талас ( лат қарастыру – зерттеу)

- Қандай да бір сұрақты баспа беттерінде,жиналыстарда талқылау

Педагог пен балалардың қарым – қатынасының ішкі құрылымы бойыншапікір – талас әңгіме сияқты кеңістіктін – уақыттың ұйымдастырылу формасы бойынша алуан түрлі: Пікір таластың оның қатынасушылары үшін өзекті болуы керек.Алдын ала сауал жүргізілу ұсынылады.

Пікір таласты бастапқы дәрістен бастау керек,ол мәселені ашып, талқылау үшін материал ұсынады.Мұнда видеофрагменттер,интервьюлер қолданылуы мүмкін.

Пікір таласта реттелетін пікір алмасу.

Жетекші пікір - таластың қызметінің толық емес тізімі – талқылау инициациясы, регламентті ұстану,этикалық нормалар мен ережелерді ұстану,аралық қортындылар жасау.Пікір – талас сәтті болады егер қатынасушылар тобы түрлі позицияларды ұстанса.

Эрудиттер – қоғамдық өмірдің түрлі сферасында еркін болып бағдарланатын, кең ақпараттанған қатынасушвлар.Идеяның генераторы – топтың саясатын анықтап,тезистерді ұсынған қабілетті қатынасушы.Аналитик - өзінің қаламдасу мен аппоненттер командасының аргументациясының әлсіз жерін анықтауға қабілетті,іс- әрекетті бағылауға бағытталған қатынасушы.Технолог – орындаушы, топтың идеясын қортындылап аяқтауға жеткізетін қатынасушы.

Пікір таластың келесі түрлері бөлінге:дөңгелек стол,эксперттік топтың отырысы,форум,симпозиум,дебаттар « аквариум » техникасы (М.В.Кларин)

Дөңгелек стол - әңгімелесу,мұнда кіші топтың барлық мүшелері қатынасады,(әдетте бес адам шамасында) қатынасушылар және аудитория арасында пікір алмасу жүреді.Эксперттік топтың отырысы (панельдік пікір талас) әдетте 4-6 тәрбиелеуші қатынасады,төрағасы алдын ала тағайындалады.Топтағы талқылаудан кейін аудиторияның өз позицияларын ұсынады.Әр эксперт үшін қысқа мерзім беріледі.Форум эксперттік топтың отырысына ұқсас,айырмашылық финалдық кезеңде де пікір алмасуға барлық аудитория қатынасады.Дебат әдетте екі команда скипперлер судья, таймкипер қатынасады.Дебаттың мәні – студьға аппоненттің аргументіне қарағанда өз аргументінің жақсы екенін дәлелдеу.